آل عمران ١١٢
ترجمه
آل عمران ١١١ | آیه ١١٢ | آل عمران ١١٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ»: خیمه ذلّت بالایِ سر آنان برافراشته شده است. مُهر خواری بر ایشان خورده است. «أَیْنَمَا»: هرجا. «ثُقِفُوا»: یافته شوند و فراچنگ آورده شوند. «حَبْلِ اللهِ»: آنچه خدا بر مسلمانان واجب کرده است که در حق اهل کتاب روا دارند بدان گاه که تحت ذمّه ایشان قرار میگیرند. «حَبْلِ النَّاسِ»: همکاری و همیاری مسلمانان با افراد ذمّی. «بَآؤُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللهِ»: برگشتند و خشم خدا را با خود آوردند. مستحقّ خشم خدا گشتند. «مَسْکَنَةُ»: خواری و مذلّت. «عَصَوْا»: سرکشی کردند. «کَانُوا یَعْتَدُونَ»: تجاوز میکردند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۲۰ - ۱۱۱، سوره آل عمران
- مراد از اينكه بر اهل كتاب ذلت زده شده : ((ضربت عليهم الذلة ))
- كلام بعضى از مفسرين : آيه در مقام تشريع نيست
- معناى ((امت قائمة )) و اشاره به فرق بين ((سرعت )) و ((عجله ))
- ((خيرات )) مفيد استغراق است به معناى مطلقاعمال صالح
- عمل فاسد، اثر فاسد در پى دارد
- اگر مسلمين صبر كنند و تقوا پيشه سازند، از كينه دشمنان ايمن خواهند بود
نکات آیه
۱- ذلّتِ همیشگى اهل کتاب (یهود)، سرنوشت محتوم آنان (ضُربت علیهم الذّلّة أین ما ثقفوا)
۲- به ذلّت کشانیدن اهل کتاب (یهود) در هر زمان و مکان، وظیفه اهل ایمان (ضُربت علیهم الذّلّة أین ما ثقفوا) بنابر اینکه جمله «ضربت علیهم ... »، به قرینه استثناى «الّا بحبل ... » و جمله «این ما ثقفوا»، تعیین وظیفه باشد، و نه اِخبار از یک امر خارجى.
۳- رهایى اهل کتاب (یهود) از ذلّت، در گرو رابطه با خدا یا وابستگى به دیگر مردمان (ضُربت علیهم الذّلّة ... إلّا بحبل من اللّه و حبل من الناس) جمله «حبل من الناس»، بنابر احتمالى وابسته شدن به مردمان و عدم استقلال معنا شده است.
۴- اهل کتاب (یهود)، همواره مبتلا به ذلت یا وابستگى و عدم استقلال (ضُربت علیهم الذّلّة ... الّا بحبل من اللّه و حبل من الناس)
۵- رهایى اهل کتاب (یهود) از ذلت، در گرو گرایش آنان به اسلام و یا بستن پیمان نامه اى با جامعه اسلامى (پذیرش حاکمیت جامعه اسلامى و شرایط ذمّه) (ضُربت علیهم الذّلّة ... الّا بحبل من اللّه و حبل من الناس) بنابر اینکه «حبل من الناس»، رابطه و تعهّد با جامعه اسلامى باشد; به قرینه اینکه در سیاق «حبل من اللّه» قرار گرفته است.
۶- مسلمانان موظّف به رعایت حقوق اهل کتاب (احترام به حقوق آنان)، در صورت گرایش آنان به اسلام و یا پذیرش عهدنامه با جامعه اسلامى (ضُربت علیهم الذّلّة أین ما ثقفوا الّا بحبل من اللّه و حبل من الناس) بنابر اینکه «ضربت» در مقام تشریع باشد و «الّا»، دو مورد را استثنا کند: گرایش به اسلام; و پذیرش پیمان نامه با مسلمین.
۷- لزوم پایبندى مسلمانان، به قراردادهاى جامعه اسلامى با دیگر جوامع (ضُربت علیهم الذّلّة ... الّا بحبل من اللّه و حبل من الناس) «و حبل من الناس»، در برداشت فوق به معناى قرارداد مسلمین با اهل کتاب است و آیه فوق بیانگر این است که در صورت قرارداد، نباید متعرض آنها شد.
۸- اهل کتاب (یهود)، هموارکننده غضب الهى بر خویشتن (و باءُو بغضب من اللّه)
۹- درماندگى و ناتوانى شدید اهل کتاب (یهود)، سرنوشت محتوم آنان (و ضربت علیهم المسکنة)
۱۰- اهل ایمان، موظّف به جلوگیرى از توسعه و رشد اقتصادى اهل کتاب (یهود)، تا مرحله به مسکنت و درماندگى کشانیدن آنان (و ضربت علیهم المسکنة) بنابر اینکه جمله «ضربت ... »، تشریعى باشد نه اِخبار از امر خارجى.
۱۱- کفر مستمر یهود به آیات الهى و کشتن نارواى پیامبران، موجب ذلت، درماندگى و گرفتارى آنان به غضب الهى (ضربت علیهم الذّلّة ... و باءُو بغضب من اللّه و ضربت علیهم المسکنة ذلک بانّهم کانوا یکفرون بئایت اللّه و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ)
۱۲- عصیان یهود و تعدّى و تجاوز مستمر آنان، موجب ذلت، درماندگى و گرفتارى آنان به غضب الهى (ضربت علیهم الذّلّة ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) بنابر اینکه «ذلک بما عصوا»، اشاره به ذلّت و ... باشد.
۱۳- تأثیر گرایشهاى اعتقادى و رفتارى انسانها، در سرنوشت آنان (ضربت علیهم الذّلّة ... ذلک بانّهم کانوا یکفرون ... ذلک بما عصوا)
۱۴- اهل کتاب (یهود)، با علم به ناحق بودن قتل انبیاء، آنان را مى کشتند.* (و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ) چون تصوّر حق بودن قتل انبیا نمى رود، لذا مى توان گفت که قید «بغیر حق»، اشاره باشد به اینکه قاتلین مى دانستند که قتل انبیا، حق نیست.
۱۵- بعثت پیامبرانى متعدّد، براى اهل کتاب (و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ)
۱۶- کفر، جنایت و تجاوز، سیره دائمى اهل کتاب (یهود) ذلک بانّهم کانوا یکفرون بئایت اللّه و یقتلون ... و کانوا یعتدون فعل مضارع پس از فعل ماضى از ماده «کَوْنْ» دلالت بر استمرار دارد.
۱۷- عصیان اهل کتاب (یهود) و تجاوز مداومشان، باعث کفرشان به آیات الهى و کشتن پیامبران (ذلک بانّهم کانوا یکفرون بئایت اللّه ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) بنابر اینکه مشارالیه «ذلک بما عصوا»، کفر به آیات الهى و کشتن پیامبران باشد.
۱۸- گناه، عصیان، تعدّى و تجاوز مداوم، موجب کفر به آیات الهى (بانّهم کانوا یکفرون بئایت اللّه و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) بنابر اینکه مشارالیه «ذلک» در «ذلک بما عصوا»، کفر به آیات الهى باشد.
۱۹- گناه و اصرار بر آن، موجب ارتکاب گناهان بزرگتر (کانوا یکفرون بئایت اللّه و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) بنابر اینکه مشارالیه «ذلک بما عصوا»، کفر به آیات و قتل انبیا باشد و این دو گناه بزرگ، معلول اصرار بر گناهان خفیفترى است که «عصوا» و «یعتدون» اشاره به آنهاست.
۲۰- هشدار خداوند به پرهیز از گناه، تجاوز و کفر به آیات الهى (ذلک بانّهم کانوا یکفرون ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) بیان علت ذلّتها و گرفتاریهاى یهود، هشدارى است به تمام مرتکبین گناه.
۲۱- تقویت روحیه اهل ایمان، با بیان وضعیّت نکبت بار و ننگین اهل کتاب (یهود) (و إن یقتلوکم ... ثمّ لا ینصرون. ضربت علیهم الذّلّة أین ما ثقفوا الّا بحبل من اللّه و حبل من النّاس ... و ضربت علیهم المسکنة) بیان ذلّت و مسکنت یهود، پس از اشاره به ستیزه جویى آنان، مى تواند براى تقویت روحیه اهل ایمان باشد.
روایات و احادیث
۲۲- یهود با افشاى اسرار پیامبران، شریک جُرم قاتلان آنان (و یقتلون الانبیاء بغیر حقّ) امام صادق (ع) در تفسیر آیه «و یقتلون الانبیاء بغیر حق»، فرمود: ... و لکن اذاعوا سرّهم و افشوا علیهم فقتلوا.[۱]
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: تکذیب آیات خدا ۱۷، ۲۰; کفر به آیات خدا ۱۱، ۱۸، ۲۰
- اسلام: آثار اقرار به اسلام ۵، ۶
- اللّه: غضب اللّه ۸، ۱۱، ۱۲ ; هشدارهاى اللّه ۲۰
- انبیا:۱۵، ۱۷، ۲۲ قتل انبیا ۱۵، ۱۷، ۲۲ ۱۴ ; کیفر انبیا ۱۵، ۱۷، ۲۲ ۱۱
- انسان: سرنوشت انسان ۱۳
- اهل کتاب:۵، ۶، ۱۰ آزادى اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۵، ۶ ; انبیاى اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱۵ ; تجاوزگرى اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱۷ ; ذلّت اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱، ۲، ۳، ۴، ۹، ۲۱ ; سرنوشت اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱، ۹ ; ظلم اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱۶ ; کفر اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱۶ ; کینهتوزى اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۱۴ ; معاهده با اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۵، ۶، ۷ ; مغضوبیت اهل کتاب ۵، ۶، ۱۰ ۸
- ایمان: آثار ایمان ۱۳
- تقویت روحیه: عوامل تقویت روحیه ۲۱
- ذلّت:۲، ۴، ۹، ۲۱ عوامل ذلّت ۲، ۴، ۹، ۲۱ ۱۱، ۱۲ ; عوامل رهایى از ذلّت ۲، ۴، ۹، ۲۱ ۳، ۵
- ظلم:۱۶ آثار ظلم ۱۶ ۱۷، ۱۸
- عمل: آثار عمل ۱۳
- عصیان: آثار عصیان ۱۲، ۱۷، ۱۸
- کافران: شیوه برخورد با کافران ۱۰
- کفر:۱۱، ۱۶، ۱۸، ۲۰ آثار کفر ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۲۰ ۱۱ ; عوامل کفر ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۲۰ ۱۷، ۱۸
- گناهان کبیره:۱۹
- گناه: آثار گناه ۱۸ ; اصرار بر گناه ۱۹ ; عوامل گناه ۱۹
- مسلمانان:۶، ۱۰
- معاهدات بینخالمللى:۷
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۲، ۱۰
- یهود: تجاوزگرى یهود ۱۲، ۱۶، ۱۷ ; ذلت یهود ۱، ۲، ۳، ۴، ۹، ۲۱ ; سرنوشت یهود ۱، ۹ ; عصیان یهود ۱۲ ; ظلم یهود ۱۶ ; کفر یهود ۱۱، ۱۶ ; کینهتوزى یهود ۱۴ ; مغضوبیت یهود ۸، ۱۱، ۱۲ ; یهود و قتل انبیا ۱۷، ۲۲
منابع
- ↑ اصول کافى، ج ۲، ص ۳۷۱ ; تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۱۹۶، ح ۱۳۲.