روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۱۶۱۴

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، بَابُ الظِّهَار

روي محمد بن ابي عمير عن ابان و غيره عن ابي عبد الله ع قال :

وَ كَانَ رَجُلٌ عَلَى‏ عَهْدِ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ يُقَالُ لَهُ‏ أَوْسُ بْنُ اَلصَّامِتِ‏ وَ كَانَتْ تَحْتَهُ اِمْرَأَةٌ يُقَالُ لَهَا خَوْلَةُ بِنْتُ اَلْمُنْذِرِ فَقَالَ لَهَا ذَاتَ يَوْمٍ أَنْتِ عَلَيَّ كَظَهْرِ أُمِّي ثُمَّ نَدِمَ مِنْ سَاعَتِهِ وَ قَالَ لَهَا أَيَّتُهَا اَلْمَرْأَةُ مَا أَظُنُّكِ إِلاَّ وَ قَدْ حَرُمْتِ عَلَيَّ فَجَاءَتْ إِلَى‏ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ‏ إِنَّ زَوْجِي قَالَ لِي أَنْتِ عَلَيَّ كَظَهْرِ أُمِّي وَ كَانَ هَذَا اَلْقَوْلُ فِيمَا مَضَى يُحَرِّمُ اَلْمَرْأَةَ عَلَى زَوْجِهَا فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اَللَّهِ ص‏ أَيَّتُهَا اَلْمَرْأَةُ مَا أَظُنُّكِ إِلاَّ وَ قَدْ حَرُمْتِ عَلَيْهِ فَرَفَعَتِ اَلْمَرْأَةُ يَدَهَا إِلَى اَلسَّمَاءِ فَقَالَتْ أَشْكُو إِلَيْكَ فِرَاقَ زَوْجِي فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَا مُحَمَّدُ قَدْ سَمِعَ اَللََّهُ قَوْلَ اَلَّتِي تُجََادِلُكَ فِي زَوْجِهََا وَ تَشْتَكِي إِلَى اَللََّهِ وَ اَللََّهُ يَسْمَعُ تَحََاوُرَكُمََا إِنَّ اَللََّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ `اَلَّذِينَ يُظََاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسََائِهِمْ مََا هُنَّ أُمَّهََاتِهِمْ إِنْ أُمَّهََاتُهُمْ إِلاَّ اَللاََّئِي وَلَدْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَراً مِنَ اَلْقَوْلِ وَ زُوراً وَ إِنَّ اَللََّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ ثُمَّ أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْكَفَّارَةَ فِي ذَلِكَ فَقَالَ‏ وَ اَلَّذِينَ يُظََاهِرُونَ مِنْ نِسََائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمََا قََالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسََّا ذََلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَ اَللََّهُ بِمََا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ `فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيََامُ شَهْرَيْنِ مُتَتََابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسََّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعََامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۵ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۲۲۴

محمّد بن أبى عمير از ابان و غيره او نقل كرده كه امام صادق عليه السّلام فرمود: مردى در زمان رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله كه به او اوس بن صامت مى‏گفتند داراى زوجه‏اى بود بنام خوله دختر منذر، روزى بهمسرش گفت: «تو بر من چون پشت مادرم هستى» و فورى از اين سخن پشيمان گشت و رو بزوجه كرده گفت: مى‏پندارم كه تو ديگر بر من حلال نباشى، زن نزد رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله آمد، و عرض كرد شوهرم بمن گفته است تو مانند پشت مادرم بر من حرامى.- و اين كلام در زمان بيش از اسلام زن را بر مرد حرام مى‏ساخت- رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: اى زن فكر نمى‏كنم، جز اينكه، تو بر او حرام شده باشى، زن دست بسوى آسمان برد و گفت: خداوند اين مصيبت جدائى از شوهر را بتو شكايت مى‏كنم، پس خداوند عزّ و جلّ اين آيه را بر پيغمبر نازل فرمود: كه اى محمّد «قد سمع اللَّه قول الّتى تجادلك في زوجها و تشتكي إلى اللَّه- تا آخر آنچه كه در متن ذكر شده كه اواسط آيه ششم سوره مجادله است» (يعنى براستى كه بشنيد خداى تعالى گفتار زنى را كه با تو (اى پيغمبر ما) مجادله ميكرد و سخن مى‏گفت در حقّ شوهر خويش و با خداى شكايت ميكرد از بدى حال خود و خداوند مى‏شنيد سخن گفتن وى را با تو و جواب تو را در پاسخ او، آرى خداوند شنوا و بينا است (گفتار مردم را مى‏شنود و كردار ايشان را مى‏بيند) آنان كه ظهار مى‏كنند از زنان خويش و ميگويند كه شما مانند پشت مادر ما هستيد؛ زنان در حقيقت مادر ايشان نيستند، مادران ايشان جز همانها كه ايشان را زائيده‏اند نباشند، و اين كلام ايشان تشبيهى باطل و ناسزاست و خداوند متعال بخشنده گناه و آمرزنده است، سپس خداوند حكم آن را نازل فرمود بدادن كفّاره و فرمود: آنان كه ظهار مى‏كنند از زنان خود سپس تصميم به بازگشت مى‏گيرند از آنچه بر خود حرام كرده‏اند و ميخواهند تدارك و تلافى آن كنند، اصلاح كردن آن بآزاد كردن يك بنده است پيش از آنكه بهم رسند و از هم كام گيرند، و خداوند شما را باين حكم موعظه كرده پند مى‏دهد (تا از آن بپرهيزيد و ظهار نكنيد) و خداوند بآنچه رفتار مى‏كنيد كاملا آگاه است، پس هر كس توانائى آزاد كردن برده را نداشت بايد دو ماه پى در پى روزه بگيرد پيش از همبسترى با زوجه‏اش و چنانچه اين را هم نتوانست شصت مسكين را طعام دادن كفّاره آنست). و ظهار بر دو قسم است: يكى آنكه مرد بزوجه‏اش بگويد كه وى بر او مانند پشت مادر اوست، و ساكت بماند پس بر اوست كه كفّاره دهد پيش از آنكه با زن همبسترى كند، و چنانچه كفّاره نداده با زن مقاربت كرد كفّاره ديگرى نيز بر او لازم خواهد شد، و ديگر اينكه گفته باشد وى مانند پشت مادرش ميباشد اگر چنين و چنان كند در اين صورت چيزى بر او نيست مگر اينكه آن كار را انجام دهد، و با زوجه نزديكى هم بكند در اين صورتست كه كفّاره بر او واجب مى‏شود هر گاه بشرطى و سوگندى معلّق كرده باشد. و كفّاره آزاد كردن يك بنده است، اگر نتوانست روزه گرفتن دو ماه پى در پى است پيش از اينكه همخوابگى كند، و اگر اين را هم نتوانست طعام دادن شصت بينوا است بهر كدام يك مدّ طعام، و اگر قدرت اين را هم نداشت هجده روز روزه بگيرد.