روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۲ ش ۱۰۱۴

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج

روي محمد بن مسلم و الحلبي جميعا عن ابي عبد الله ع :

فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ اَلْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومََاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ اَلْحَجَّ فَلاََ رَفَثَ وَ لاََ فُسُوقَ وَ لاََ جِدََالَ فِي اَلْحَجِ‏ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اِشْتَرَطَ عَلَى اَلنَّاسِ شَرْطاً وَ شَرَطَ لَهُمْ شَرْطاً فَمَنْ وَفَى لَهُ وَفَى اَللَّهُ لَهُ فَقَالاَ لَهُ فَمَا اَلَّذِي اِشْتَرَطَ عَلَيْهِمْ وَ مَا اَلَّذِي شَرَطَ لَهُمْ فَقَالَ أَمَّا اَلَّذِي اِشْتَرَطَ عَلَيْهِمْ فَإِنَّهُ قَالَ‏ اَلْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومََاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ اَلْحَجَّ فَلاََ رَفَثَ وَ لاََ فُسُوقَ وَ لاََ جِدََالَ فِي اَلْحَجِ‏ وَ أَمَّا مَا شَرَطَ لَهُمْ فَإِنَّهُ قَالَ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاََ إِثْمَ عَلَيْهِ وَ مَنْ تَأَخَّرَ فَلاََ إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اِتَّقى‏ََ قَالَ يَرْجِعُ وَ لاَ ذَنْبَ لَهُ فَقَالاَ لَهُ أَ رَأَيْتَ‏ مَنِ اُبْتُلِيَ بِالْفُسُوقِ مَا عَلَيْهِ فَقَالَ لَمْ يَجْعَلِ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَدّاً يَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ وَ يُلَبِّي فَقَالاَ لَهُ فَمَنِ اُبْتُلِيَ بِالْجِدَالِ مَا عَلَيْهِ فَقَالَ إِذَا جَادَلَ فَوْقَ مَرَّتَيْنِ فَعَلَى اَلْمُصِيبِ دَمٌ يُهَرِيقُهُ شَاةٌ وَ عَلَى اَلْمُخْطِئِ بَقَرَةٌ

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۳ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۲۱۴

محمد بن مسلم و حلبى هر دو از امام صادق عليه السّلام در باره قول خداى عزّ و جلّ: الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِي الْحَجِّ بقره ۱۹۷ (دستورهاى حج بايد در ماههاى معيّن انجام شود كه شوّال و ذى قعده و ذى حجه است پس كسى كه در اين ماه فريضه حجّ انجام مى‏دهد نبايد با زنان مقاربت كند و نه كار زشت و نه جنگ و جدال) روايت كرده‏اند كه گفت: خداى عزّ و جلّ شرطى را بر مردم و شرطى را براى مردم مقرر داشته است، پس كسى كه بشرط ذمّه خود وفا كند، خدا بشرط او وفا ميكند. گفتند: شرطى كه برايشان مقرّر داشته كدام است، و شرطى كه براى آنها فرض شده است چيست؟ امام فرمود: امّا شرطى كه برايشان مقرّر داشته همانست كه در باره آن گفته است كه: حج در ماههاى معلومى انجام ميگيرد، پس كسى كه در اين ماهها حجّ را بر خود فرض كند، شرط است كه از مباشرت زنان، و فحش و سخنان زشت و دروغ و مجادله در حجّ امتناع كند. و امّا شرطى كه براى ايشان مقرر داشته همانست كه در باره‏ آن گفته است: لازم نيست كه حاج روزهاى يازدهم و دوازدهم و سيزدهم ذى الحجّه را در منى بماند، و به رمى جمرات بپردازد، و طواف و سعى را بعقب اندازد، و بمكّه كوچ نكند بلكه ميتواند اين وظيفه (كوچ) را در ظرف دو روز انجام دهد. پس كسى كه مناسك (نفر) خود را شتابان در ظرف اين دو روز انجام دهد، گناهى بر او نيست، و همچنين كسى كه ماندن در منى را ادامه دهد، گناهى بر او نيست و اين احكام براى كسى است كه تقوى پيشه سازد (از بعض محرّمات احرام) زيرا ملاك عمل تقوى است، نه شماره روزها. و امام گفت: چنين حاج در حالتى بشهر و ديار خود بازمى‏گردد كه هيچ گونه گناهى ندارد. پس آن دو راوى از امام پرسيدند كه اگر كسى گرفتار فسوق شود، و دروغى بر زبان آورد چه غرامتى بر عهده خواهد داشت؟ امام گفت: خداى عزّ و جلّ حدّى براى آن قرار نداده است. او ميبايد استغفار كند، و لبّيك بگويد. گفتند: پس اگر كسى بجدال گرفتار شود حكمش چيست؟ فرمود: در صورتى كه افزون از دو بار مجادله كند، اگر در مجادله مصيب بوده ميبايد گوسپندى ذبح كند، و اگر براه خطا ميرفته ميبايد گاوى را بغرامت قربانى كند. و پدرم- رضى اللَّه عنه- در رساله‏اى كه براى من فرستاد، گفت: از دروغ و قسم دروغ و راست كه همان جدال است بپرهيز، و جدال، گفتن «لا و اللَّه، و بلى و اللَّه» است. پس در صورتى كه يك بار يا دو بار مجادله كنى، و تو صادق باشى چيزى بر ذمّه تو نيست، ولى در صورتى كه سه بار مجادله كنى، و نيز صادق باشى پس خون‏ گوسپندى بر ذمّه تو است. و در صورتى كه يك بار بدروغ مجادله كنى پس خون گوسپندى بر ذمّه دارى، و اگر دو بار از سر دروغ مجادله كنى، خون گاوى بر ذمّه دارى، و اگر سه بار بدروغ مجادله كنى ميبايد شترى فربه قربانى كنى. و فسوق سخن دروغ است، پس از آن استغفار كن. و رفث جماع است، پس اگر در حال احرام از راه معمول جماع كنى، قربانى كردن شترى فربه بر عهده دارى، و ميبايد در سال بعد حجّ بجاى آورى، و واجب است كه ميان تو و همسرت جدائى افتد تا آنگاه كه مناسك حجّ را برگزار كنيد. و پس از آن مجتمع شويد، تا اگر راه و رسمى غير از آنچه در سال اوّل پيشه ساخته بوديد در پيش گيريد، ميان شما جدائى افكنده نميشود. و زن در صورتى كه مرد با او مجامعت كند شترى فربه بر ذمّه دارد، پس اگر مرد او را مجبور سازد دو شتر بر عهده مرد تعلّق ميگيرد، و غرامتى متوجّه زن نميشود، و اگر جماع تو در غير فرج باشد، يك شتر فربه بر ذمّه خواهى داشت، ولى حجّ سال آينده بر ذمّه‏ات نيست.