الضحى ٢
ترجمه
| الضحى ١ | آیه ٢ | الضحى ٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَجَی»: آرمید. آرام یافت. آرمیدن شب، در حقیقت آرمیدن ساکنان آن است (نگا: المصحف المیسّر). تاریک گردید. پوشاند. فرا گرفت (نگا: فرهنگ لغات قرآن. نمونه. تفهیم القرآن).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ اللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ (۱) فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَ جَعَلَ... (۱) (۱)
فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَ جَعَلَ... (۱) وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ... (۰) وَ النَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى (۰) وَ مَا نَتَنَزَّلُ إِلاَّ بِأَمْرِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۱، سوره ضحى
- مقصود از اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود خدا تو را ((يتيم )) و((ضالّ)) يافت . چند وجه در اين باره
- نقل اقوال مفسرين در مراد از ضلالت در آيه شريفه
- تو يتيم بودى و درد يتيمى كشيده اى ، پس بر يتيم قهر مكن . تهيدست بوده اى و طعمفقر چشيده اى ، پس سائل را از خود مران و...
- رواياتى درباره نزول آيه : ((و لسوف يعطيك ربّك فترضى ))، شفاعت ، و معناى آيه: ((و امّا بنعمة ربّك فحدث ))و...
نکات آیه
۱ - سوگند خداوند، به شب، هنگام سیطره کامل تاریکى آن بر موجودات (و الّیل إذا سجى) «سجى الّیل»; یعنى، شب با تاریکى خود ساتر شد و پوشاند(مصباح). اصل این کلمه، بر آرامش یافتن و انطباق کامل دلالت دارد. (مقاییس اللغة)
۲ - شب و سیطره افکندن تاریکى آن بر موجودات، از نعمت هاى بزرگ الهى و داراى عظمتى درخور سوگند خداوند (و الّیل إذا سجى)
۳ - آرامش موجودات در شب، نعمتى بزرگ و داراى عظمتى درخور سوگند خداوند (و الّیل إذا سجى) «آرامش یافتن» (یکى از معانى ذکر شده براى «سَجْو») در آیه شریفه به شب اسناد یافته است. این اسناد یا حقیقى است; یعنى، با سیطره کامل تاریکى، گویا شب از پیشروى باز ایستاده است و یا اسناد مجازى است و شب آرام به معناى بى تحرّک بودن موجودات در شب است.
موضوعات مرتبط
- خدا: مراتب نعمتهاى خدا ۲، ۳
- سوگند: سوگند به تاریکى شب ۱، ۲، ۳; سوگند به شب ۱
- شب: آرامش در شب ۳
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۱، ۲، ۳
- نعمت: نعمت آرامش ۳; نعمت تاریکى شب ۲
