الواقعة ٨٩
ترجمه
| الواقعة ٨٨ | آیه ٨٩ | الواقعة ٩٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَرَوْحٌ ...»: حرف (ف) برای تعقیب است. یعنی انسان مؤمن همین که در آستانه مرگ قرار گرفت، رَوح و رَیحان و جنت نعیم بهره او می‌گردد. اغلب آیات قرآنی دالّ بر این است که انسان از نخستین لحظات عالم برزخ، به نعمتها و لذتها و خوشیها می‌رسد، و یا به نقمتها و مجازاتها و ناخوشیها گرفتار می‌گردد (نگا: مؤمنون / انعام / ، فصّلت / ). «رَوْحٌ»: راحت و آسایش. «رَیْحَانٌ»: گلهای خوشبو (نگا: رحمن / ). «جَنَّتُ نَعِیمٍ»: (نگا: شعراء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا... (۰) وَ الَّذِينَ هَاجَرُوا فِي سَبِيلِ... (۰) يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا... (۰)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶، سوره واقعه
- بيان جهت اينكه لازمه اعتقاد به آفريدگار تصديق قيامت و معاد است (نحن خلقناكم فلولاتصدقون )
- مرگ تقدير شده است و ناشى از غلبه اسبابزوال بر قدرت و اراده خداوند نيست
- حكمت و غرض از تقدير مرگ : تبديل امثال ، و انشاء مجدد اموات
- توضيح اينكه چگونه علم به دنيا و خصوصيات آن مسلتزم اذعان به معاد است
- بيان اينكه آيه : ((و لقد علمتم النشاة الاولى فلولا تذكرون )) مبتنى بر قياس نيست
- اثبات ربوبيت پروردگار با بر شمردن سه تا از مهمترين حوائج مردم : زراعت ، آب وآتش
- معناى آيه : ((فسبح باسم ربك العظيم
- معناى اينكه قرآن كريم و ((انى كتاب مكنون )) است
- مراد از ((مس )) و ((مظهرون )) در آيه : ((لا يسمه لا المطهرون ))
- معناى اينكه فرمود: روزى خود را تكذيب قرار مى دهيد
- اگر قيامتى در كار نيست پس چرا جان به گلوگاه رسيده را بر نمى گردانيد؟!
- وضع طوائف سه گانه (مقربون ، اصحاب اليمين و اصحابالشمال ) در حال مرگ و پس از مرگ
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - ره یافتگان به مقام قرب الهى در جهان آخرت (پیشتازان)، در اوج راحتى و آسایش (فأمّا إن کان من المقرّبین . فروح) «روح» در معانى راحت (آسایش) و رحمت به کار مى رود (القاموس المحیط). برداشت یاد شده بر پایه معناى اول است. گفتنى است که نکره آمدن «روح»، نشان دهنده کمال آسایش مقربان در سراى آخرت است.
۲ - مقربان (پیشتازان)، بهره مند از رحمت بى کران و فراگیر الهى در جهان آخرت (فأمّا إن کان من المقرّبین . فروح) برداشت یاد شده، بدان احتمال است که «روح» به معناى رحمت باشد.
۳ - فضاى زندگى مقربان (پیشتازان) در آخرت، معطر به وسیله انواع گیاهان خوشبو (فأمّا إن کان من المقرّبین ... و ریحان) «ریحان» اسم جنس و دربرگیرنده انواع گیاهان خوشبو و معطر است.
۴ - رزق و عطاى الهى به مقربان در جهان آخرت، بس عظیم و قابل توجه است. (فأمّا إن کان من المقرّبین ... و ریحان) «ریحان» به معناى رزق نیز آمده است. در این صورت نکره آمدن آن، بیانگر مطلب یاد شده است.
۵ - ره یافتگان به مقام قرب در آخرت (پیشتازان)، برخوردار از بهشتى سرشار از نعمت (فأمّا إن کان من المقرّبین ... و جنّت نعیم) واژه «نعیم»، به معناى نعمت فراوان آمده است (مفردات راغب).
۶ - تقرب به خداوند، عامل بهره مندى از رحمت بى کران الهى و بهشت سرشار از نعمت (فأمّا إن کان من المقرّبین . فروح و ریحان و جنّت نعیم)
روایات و احادیث
۷ - «عن أبى بصیر، قال: سمعت أباعبداللّه(ع) یقول: «فأمّا إن کان من المقرّبین فروح و ریحان» قال: فى قبره «و جنّة نعیم» قال: فى الأخرة...;[۱] ابى بصیر گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که مى فرمود: اگر محتضر از مقربان باشد، «روح و ریحان» در قبر او و «جنّة نعیم» در آخرت او خواهد بود».
موضوعات مرتبط
- بهشت: موجبات بهشت ۶; نعمتهاى بهشت ۵
- پیشگامان: آسایش اخروى پیشگامان ۱; پیشگامان در بهشت ۵; عطر زندگى اخروى پیشگامان ۳; فضایل اخروى پیشگامان ۲
- تقرب: آثار تقرب ۶
- رحمت: زمینه رحمت ۶; مشمولان رحمت ۲
- مقربان: آسایش اخروى مقربان ۱; عطر زندگى اخروى مقربان ۳; عظمت روزى اخروى مقربان ۴; فضایل اخروى مقربان ۲; فضایل مقربان ۷; مقربان در بهشت ۵; مقربان در قبر ۷
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۵۰; نورالثقلین، ج ۵، ص ۲۲۸، ح ۱۰۴ و ۱۰۷.
