الشورى ١٢
ترجمه
الشورى ١١ | آیه ١٢ | الشورى ١٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَقَالِیدُ»: کلیدها. (نگا: زمر / ). «یَقْدِرُ»: تنگ میگرداند. کم و ناچیز مینماید (نگا: رعد / ، اسراء / ، قصص / ).
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۲ سوره شورى
- دعوت پيامبر اسلام (ص ) جهانى ، ولى تدريجى و مرحله به مرحله بوده است
- شرح مفاد آيه : ((و لو شاء الله لجعلهم امه واحده )) و نقد و رد وجوهى كه پيرامون آنگفته شده است
- قول صاحب كشاف در معنى آيد
- گفتار ديگر مفسرين كه امة واحده را به معناى كفر همگانى گرفته اند
- دو دليل در رد اين نظريه
- بيان انحصار ولايت در خداى سبحان و احتجاجاتى براى اينكه بايد فقط خدا ولىگرفته شود
- تقسيم احكام خداوند به تكوينى و تشريحى كه هر دو اختصاص به خداوند دارند
- تعليل انحصار ولايت در خداى تعالى به اينكه ((حكم فقط از آن او است ))
- اثر يكتاپرستى و خدا را ولى گرفتن اين است كه انسان در تكوين و تشريع خدا رامرجع مى داند
- احتجاج بر انحصار ربوبيت در خداى سبحان
نکات آیه
۱ - کلیدهاى آسمان و زمین، تنها در اختیار خداوند است. (له مقالید السموت و الأرض) تقدیم «له» (خبر) بر «مقالید» (مبتدا) مفید حصر است.
۲ - انسان هر چه بخواهد و طلب کند، کلید دستیابى به آن تنها نزد خداوند است. (له مقالید السموت) تقدیم «له» بر «مقالید السموت» مى تواند براى افاده حصر باشد.
۳ - آسمان و زمین، گنجینه هاى خیرات و روزى موجودات (له مقالید السموت و الأرض یبسط الرزق) از کلمه «مقالید» (کلیدها) و نیز جمله «یبسط الرزق»، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۴ - تسلط و سیطره کامل و فراگیر خداوند بر جهان هستى (له مقالید السموت و الأرض) تعبیر «له مقالید» گاهى کنایه از تسلط بر چیزى است.
۵ - جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد (مقالید السموت)
۶ - جهان هستى، نظام دار و قانون مند (له مقالید السموت و الأرض) از این که براى اداره جهان هستى، کلیدهایى در نظر گرفته شده که در اختیار خداوند است، قانون مندى نظام هستى استفاده مى شود.
۷ - گشایش و تنگنایى روزى، بر اساس خواست و تقدیر خداوند است. (یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر)
۸ - میزان روزى آدمیان، همواره از سوى خداوند قابل تغییر و فزونى و کاستى است. (یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) برداشت یاد شده از فعل مضارع «یبسط» و «یقدر» - که دلالت بر استمرار و تجدد مى کند - صورت گرفته است.
۹ - تنها خداوند، مطلع و آگاه از رمزها و گنجینه هاى جهان هستى (له مقالید السموت و الأرض ... إنّه بکلّ شىء علیم) در برداشت یاد شده، حصر از تقدیم «له» بر «مقالید» استفاده شده است.
۱۰ - عوامل طبیعى جهان هستى، مجراى روزى رسانى خداوند به انسان ها (له مقالید السموت و الأرض یبسط الرزق لمن یشاء) از این که گفته شده کلید آسمان ها و زمین در اختیار خداوند است، مى توان استفاده کرد که گشایش و تنگنایى روزى به وسیله خداوند، از طریق عوامل طبیعى صورت مى پذیرد.
۱۱ - آگاهى کامل خداوند، به تمامى موجودات جهان هستى (إنّه بکلّ شىء علیم)
۱۲ - تنظیم معیشت انسان ها، در پرتو علم و آگاهى خداوند به مصالح نظام هستى (یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شىء علیم)
۱۳ - اراده و مشیت خداوند، متّکى بر آگاهى نامحدود او است. (یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر إنّه بکلّ شىء علیم)
۱۴ - اطلاع دقیق خداوند از راه هاى تأمین نیازمندى هاى آدمیان، تضمین کننده روزى رسانى وى به آنان (له مقالید السموت و الأرض یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شىء علیم)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ها ۵; فواید آسمان ۳; مالک کلید آسمان ها ۱
- آفرینش: حاکم آفرینش ۴; خزاین آفرینش ۹; قانونمندى آفرینش ۶; مصالح آفرینش ۱۲
- انسان: تأمین نیازهاى انسان ۱۴; زندگى انسان ها ۱۲
- خدا: آثار علم خدا ۱۴; آثار مشیت خدا ۷; اختصاصات خدا ۹; اراده خدا ۱۳; حاکمیت خدا ۴; رازقیت خدا ۱۰، ۱۴; علم خدا ۹، ۱۲; علم خدا به موجودات ۱۱; مالکیت خدا ۱; مشیت خدا ۱۳; مقدرات خدا ۷، ۸; وسعت علم خدا ۱۳
- خواسته ها: منشأ تأمین خواسته ها ۲
- خیر: منابع خیر ۳
- روزى: مجارى روزى ۱۰; منابع روزى ۳; منشأ ازدیاد روزى ۷، ۸; منشأ کمى روزى ۷، ۸
- زمین: فواید زمین ۳; مالک کلید زمین ۱
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۱۰