فصلت ٣٩
ترجمه
فصلت ٣٨ | آیه ٣٩ | فصلت ٤٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«خَاشِعَةً»: خشک و برهوت. ساکن و بدون حرکت. «إهْتَزَّتْ»: به جنبش درمیآید و تکان میخورد. «رَبَتْ»: بالا میآید و آماسیده میگردد. «إهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ ...»: (نگا: حجّ / . وقتی که آب به عناصر و ذرّات خاک میرسد، در داخل آب حل میگردند و جذب دانهها یا ریشههای گیاهان میشوند و به سلولها و بافتها و اندامهای زندهای تبدیل شده و رشد میکنند و افزایش مییابند. «مُحْیی»: زنده کننده (نگا: روم / ). در رسمالخطّ قرآنی با یک یاء نوشته شده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۶ - ۳۹ سوره فصّلت
- بيان شدت عذاب كافرانى كه مردم را از شنيدن قرآن باز مى داشتند
- بيان حسن حال مؤ منين استقامت پيشه و آينده نيكويى كه در انتظارشان است
- معناى اينكه ملائكه به مؤ منين مى گويند ما در دنيا و آخرت اولياء شما هستيم
- دعوت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله احسنالقول است
- معناى جمله : ادفع بالتى هى احسن
- معناى آيه : و اما ينزعنك من الشيطان نزع فاستعذ بالله ...
- احتجاج از راه وحدت تدبير سراسر عالم و پيوستگى آن بر وحدت رب مدبر
- اثبات معاد و احتجاج بر آن با بيان يك استعاره تمثيليه
- چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته
نکات آیه
۱ - حیات و خرمى زمین پژمرده با نزول باران، از آیات و نشانه هاى قدرت خداوند است. (و من ءایته أنّک ترى الأرض خشعة فإذا أنزلنا علیها الماء اهتزّت و ربت) «خشوع» (مصدر «خاشعة») در اصل به معناى تضرع و تواضع است و در مورد زمین کنایه از خشکى و فسردگى مى باشد. «اهتزاز» (مصدر «اهتزّت») به معناى تحرک و جنبش است که نشانه شادابى و خرمى مى باشد. «ربو» (مصدر «ربت») به معناى افزایش و نموّ است و در این جا مقصود رویش گیاهان مى باشد.
۲ - جهان، سرشار از نشانه هاى قدرت و تدبیر خداوند است. (و من ءایته أنّک ترى الأرض) کلمه «من» در «و من آیاته» براى تبعیض است و از این که حیات و سرسبزى زمین، تنها بخشى از آیات معرفى شده، مطلب بالا قابل استفاده است.
۳ - حیات و سرسبزى پهنه زمین، در گرو نزول باران به اراده الهى (فإذا أنزلنا علیها الماء اهتزّت و ربت)
۴ - شناخت پدیده هاى جهان، راهى روشن براى خدا شناسى است. (و من ءایته أنّک ترى الأرض خشعة) از این که خداشناسى، ره آورد توجه به جهان طبیعت معرفى شده،برداشت یاد شده قابل استفاده است.
۵ - عوامل طبیعى جهان، در اختیار خداوند و مجارى تحقق اراده او است. (فإذا أنزلنا علیها الماء اهتزّت و ربت)
۶ - نزول باران، زمینه تحول عناصر خاک و مهیّا شدن زمین براى رویش گیاهان (فإذا أنزلنا علیها الماء اهتزّت و ربت)
۷ - آن کس که حیات دهنده زمین است، حیات دهنده مردگان نیز خواهد بود. (إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى)
۸ - قدرت خداوند در حیات بخشیدن به زمین، نشانگر قدرت او در حیات بخشیدن به مردگان است. (إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى)
۹ - رستاخیز مردگان، امرى حتمى و غیر قابل تردید است. (إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى) از کلمه «إنّ» و «لام» در «لمحى» حتمى بودن احیاى مردگان استفاده مى شود.
۱۰ - شباهت رستاخیز انسان ها در قیامت، به رویش گیاهان پس از ریزش باران (و من ءایته أنّک ترى الأرض خشعة ... إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى)
۱۱ - پیدایش و رویش گیاهان، مظهرى از حیات زمین است. (اهتزّت و ربت إنّ الذى أحیاها)
۱۲ - تمامى امور، در حیطه قدرت مطلق و گسترده خداوند است. (إنّه على کلّ شىء قدیر)
۱۳ - تردید مشرکان عصر بعثت، در امکان قیامت و رستاخیز مردگان (إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى إنّه على کلّ شىء قدیر) تأکید جمله «إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى» با حروف «إنّ» و «لام»، بیانگر تردید مشرکان عصر بعثت در امکان معاد است.
۱۴ - احیاى زمین خشکیده و افسرده به وسیله خداوند، دلیل آشکار بر امکان رستاخیز مردگان و وقوع معاد است. (إنّ الذى أحیاها ... على کلّ شىء قدیر)
۱۵ - دنیا و آخرت، در حیطه تدبیر خداوند قرار دارد. (فإذا أنزلنا علیها الماء ... لمحى الموتى)
۱۶ - قدرت نامحدود الهى، تضمین کننده تحقق قیامت است. (لمحى الموتى إنّه على کلّ شىء قدیر)
۱۷ - حیات زمین در دنیا و رستاخیز مردگان در قیامت، نمادى از قدرت بى بدیل خداوند است. (إنّ الذى أحیاها لمحى الموتى إنّه على کلّ شىء قدیر)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱، ۲، ۴
- باران: فواید باران ۱، ۳، ۶، ۱۰
- تشبیهات قرآن: تشبیه احیاى مردگان ۱۰; تشبیه به رویش گیاهان ۱۰
- توحید: توحید افعالى ۱۲، ۱۷
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۲، ۱۷
- خدا: آثار اراده خدا ۳; احاطه قدرت خدا ۱۲; اختیارات خدا ۵; تدبیر خدا ۱۵; حیات بخشى خدا ۷; دلایل خدا شناسى ۴; قدرت خدا ۸; مجارى اراده خدا ۵; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲; نشانه هاى قدرت خدا ۱، ۲، ۱۷; وسعت قدرت خدا ۱۶
- زمین: حیات زمین ۱۷; عوامل حیات زمین ۳; منشأ احیاى زمین ۷، ۸، ۱۴; منشأ حیات زمین ۱; منشأ نشاط زمین ۱; نشانه هاى حیات زمین ۱۱; نقش احیاى زمین ۱۴
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۵
- قرآن: تشبیهات قرآن ۱۰
- قیامت: حتمیت قیامت ۱۶
- گیاهان: رویش گیاهان ۱۱; زمینه رویش گیاهان ۶; منشأ رویش گیاهان ۳
- مردگان: احیاى مردگان ۱۷; حتمیت احیاى مردگان ۹; منشأ احیاى مردگان ۷، ۸
- مشرکان: شک مشرکان صدراسلام ۱۳
- معاد: حتمیت معاد ۹; دلایل معاد ۷، ۱۴; شک در معاد ۱۳