روایت:الکافی جلد ۱ ش ۲۹۸

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ التَّوْحِيدِ

احمد بن ادريس عن محمد بن عبد الجبار عن صفوان بن يحيي قال :

قُلْتُ‏ لِأَبِي اَلْحَسَنِ ع‏ أَخْبِرْنِي عَنِ اَلْإِرَادَةِ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنَ اَلْخَلْقِ‏ قَالَ فَقَالَ اَلْإِرَادَةُ مِنَ اَلْخَلْقِ اَلضَّمِيرُ وَ مَا يَبْدُو لَهُمْ بَعْدَ ذَلِكَ مِنَ اَلْفِعْلِ‏ وَ أَمَّا مِنَ اَللَّهِ تَعَالَى فَإِرَادَتُهُ إِحْدَاثُهُ لاَ غَيْرُ ذَلِكَ‏ لِأَنَّهُ لاَ يُرَوِّي‏ وَ لاَ يَهُمُ‏ وَ لاَ يَتَفَكَّرُ وَ هَذِهِ اَلصِّفَاتُ مَنْفِيَّةٌ عَنْهُ‏ وَ هِيَ صِفَاتُ اَلْخَلْقِ‏ فَإِرَادَةُ اَللَّهِ اَلْفِعْلُ‏ لاَ غَيْرُ ذَلِكَ‏ يَقُولُ لَهُ‏ كُنْ فَيَكُونُ‏ بِلاَ لَفْظٍ وَ لاَ نُطْقٍ بِلِسَانٍ‏ وَ لاَ هِمَّةٍ وَ لاَ تَفَكُّرٍ وَ لاَ كَيْفَ لِذَلِكَ‏ كَمَا أَنَّهُ لاَ كَيْفَ لَهُ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۳۱۷

صفوان بن يحيى گويد: به ابى الحسن (ع) گفتم: به من خبر ده از اراده از طرف خدا و از طرف خلق، گويد: در پاسخ من فرمود: اراده در خلق همان آهنگ درون است و آن كارى كه پس از آن از آنها عيان گردد، و اما از طرف خداى تعالى اراده همان پديد آوردن فعل است نه جز آن زيرا خدا زمينه‏سنجى و توجه قلبى و انديشه ندارد، اين صفات در او نيست و از صفات خلق است و اراده‏اش همان فعل است و نه جز آن. بدان گويد: باش و مى‏باشد، بى‏لفظ و نطق به زبان و توجه دل و تفكر و اين طرز آفرينش او هم چگونگى ندارد و قابل توصيف نيست چنانچه خود او چگونگى ندارد.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۱۴۸

صفوان گويد: بحضرت ابو الحسن عليه السلام عرضكردم، اراده خدا و اراده مخلوق را برايم بيان كنيد، فرمود: اراده مخلوق ضمير و آهنگ درونى او است و آنچه پس از آن از او سر ميزند، و اما اراده خداى تعالى همان پديد آوردن اوست نه چيز ديگر، زيرا او نينديشد و آهنگ نكند و تفكر ننمايد، اين صفات در او نيست و صفات مخلوقست، پس اراده خدا همان فعل او است نه چيز ديگر، بهر چو خواهد موجود شود گويد «باش پس ميباشد» (موجود شو بلا فاصله موجود شود) بدون لفظ و سخن بزبان و آهنگ و تفكر، و اراده خدا چگونگى ندارد چنانچه ذات او چگونگى ندارد.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۳۵۱

احمد بن ادريس، از محمد بن عبدالجبّار، از صفوان بن يحيى روايت كرده است كه گفت: به خدمت امام موسى كاظم عليه السلام عرض كردم كه: مرا خبر ده از اراده نسبت به خدا و نسبت به خلق. حضرت فرمود كه: «اراده نسبت به خلق، انديشه خاطر است كه در دل مى‏گيرند و كارى را تصور مى‏كنند و ذهن به سوى آن متوجه مى‏شود و آنچه ظاهر مى‏شود از براى ايشان از فعل، و اما نسبت به خدا، اراده او، احداث و ايجاد است و غير آن، چيزى نيست؛ زيرا كه آن جناب، انديشه نمى‏كند و قصد و تفكر نمى‏نمايد كه خوبى و بدى چيزى را بداند و اين صفات از او دور است و اينها صفات خلق است (چه اينها از لوازم جهل و نقصان است). پس اراده خدا، فعل است نه غير آن. مى‏فرمايد به آنچه اراده آن دارد كه باش، پس مى‏باشد، بدون صورت و سخنى كه به زبان گفته شود و بى‏قصد و انديشه‏اى كه در او به هم رسد، و چون و چگونگى از براى آن نمى‏باشد؛ چنانچه او را چون و چگونگى نيست».