الأحزاب ١
ترجمه
| سوره الأحزاب | آیه ١ | الأحزاب ٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِتَّقِ اللهَ»: مراد مداومت بر تقوا و ترس از خدا است. «لا تُطِعْ»: مراد پذیرش سخنان کافران و منافقان، و قبول پیشنهادهای سازشکارانه‌ای است که از طرف ایشان مطرح می‌گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره احزاب
- اشاره به زمينه نزولآيه : ((يا ايهاا النبى اتق الله و لا تطع الكافرين و المنافقين ...))
- معناى جمله : ((ما جعل الله من قلبين فى جوفه )) و ارتباط آن را باقبل و بعد
- الغاء رسم و سنت ((ظهار)) و ((دعاء و تبنى - فرزند خواندگى
- توضيح مفاد و مراد از اينكه فرمود: ((النبى اولى بالمؤ منين من انفسهم و ازواجه امهاتهم))
- بيان الويت در توراث صاحبان رحم از مؤ منين
- الغاء سنت توراث غير ارحام از يكديگر - مراد از ميثاقى كه خداوند از پيامبران گرفت
- وجوهى كه درباره مراد از اينكه فرمود: ((تا از راستى راستگويان بپرسد)) گفته اند
- بيان اينكه مراد از راستى در جمله : ((ليسئل الصادقين عن صدقهم )) انطباق پيمان الهىدر عالم ذربا كردار و عمل در اين عالم است
- بحث روايتى
- چند روايت حاكى از اينكه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود هر كه را من مولايمعلى (عليه السلام ) مولا است در ذيل جمله : ((النبى اولى بالمؤ منين من انفسهم ))
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مأمور به رعایت تقواى الهى بود. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه)
۲ - پیامبر(ص) در پیشگاه خداوند، شخصیتى گرامى و با عظمت (یأیّها النبىّ) مخاطب قرار دادن پیامبراکرم(ص) با صفت «النبىّ» به جاى نام آن حضرت، مى تواند براى تعظیم و بزرگداشت آن بزرگوار باشد.
۳ - دعوت از پیامبر(ص) براى رعایت تقوا و پرهیز از تبعیت از کافران، دعوتى خطیر بود. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه) منادا، وقتى با «أیّها» آورده مى شود، یا به خاطر از غفلت بیرون آوردن منادا است و یا به خاطر خطیر بودن ندا، چون درباره پیامبر(ص) غفلت، صادق نیست، به خصوص با توجه به این که از او به «النبىّ» تعبیر شده است، پس نکته دوم باعث شده است که خطاب به پیامبر، با واژه «أیّها» صورت گیرد.
۴ - پیامبر(ص) به تبعیت نکردن از کافران و منافقان، موظف بود. (یأیّها النبىّ ... و لاتطع الکفرین و المنفقین)
۵ - تبعیت نکردن از کافران و منافقان، نمودى از تقواى الهى است. (اتّق اللّه و لاتطع الکفرین و المنفقین) بنابراین احتمال که عبارت «و لاتطع...» ذکر خاص بعد از عام (اتّق اللّه) باشد. نکته یاد شده به دست مى آید.
۶ - کافران و منافقان، در صدد بودند تا پیامبر(ص) را از اهداف خود باز دارند و کارى کنند تا آن حضرت، خواسته هایشان را قبول کند. (و لاتطع الکفرین و المنفقین) دستور صریح به پیامبر(ص) مبنى بر اطاعت نکردن از کافران و منافقان و تأکید بر آن در آیه بعد، این نکته را مى رساند که گروه هاى یاد شده، در صدد بودند تا نظر آن حضرت را به سوى خود جلب کنند. لازم به ذکر است که قضیه اى که درباره سبب نزول آیه وارد شده، برداشت بالا را تقویت مى کند. سبب نزول آیه، این است که سران مشرکان از پیامبر(ص) خواستند تا او شفیع بودن بت ها را بپذیرد و اعلام کند.
۷ - خداوند، پیامبر(ص)، را تحت مراقبت داشت تا رسالت خویش را صحیح انجام دهد. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه و لاتطع الکفرین و المنفقین)
۸ - شایسته است که رهبران دینى، تقواى الهى را رعایت کرده و از افراد ناشایست، تبعیت نکنند. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه و لاتطع الکفرین و المنفقین) اگرچه مخاطب آیه، شخص پیامبر(ص) است، اما فرمان هاى داده شده، مى تواند حکمى کلّى براى هر رهبر دینى باشد.
۹ - خداوند، همواره علیم (بسیار دانا) و حکیم (استوار کار) است. (إنّ اللّه کان علیمًا حکیمًا)
۱۰ - فرمان به پیامبر(ص) براى رعایت تقوا، برخاسته از علم و حکمت الهى است. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه ... إنّ اللّه کان علیمًا حکیمًا) جمله «إنّ اللّه...» مى تواند تعلیل براى فرمان به رعایت تقوا باشد; یعنى، چون خداوند، داراى آگاهى فراوان و صاحب حکمت است، چنین فرمانى را صادر کرده است.
۱۱ - فرمان به تبعیت نکردن از کافران و منافقان، برخاسته از علم گسترده و حکمت خداوندى است. (یأیّها النبىّ ... و لاتطع الکفرین و المنفقین إنّ اللّه کان علیمًا حکیمًا)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: حکیم ۹; علیم ۹
- اطاعت: اجتناب از اطاعت کافران ۳
- تقوا: دعوت به تقوا ۳; رعایت تقوا ۸; منشأ دعوت به تقوا ۱۰; موارد تقوا ۵
- خدا: آثار حکمت خدا ۱۰; آثار علم خدا ۱۰; حکمت خدا ۱۱; وسعت علم خدا ۱۱
- رهبران دینى: مسؤولیت رهبران دینى ۸
- عصیان: عصیان از کافران ۴، ۵، ۱۱; عصیان از منافقان ۴، ۵، ۱۱
- کافران: کافران و محمد(ص) ۶
- محمد(ص): توطئه علیه محمد(ص) ۶; دعوت از محمد(ص) ۳; محمد(ص) و تقوا ۱; مراقبت از محمد(ص) ۷; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۴; مقامات محمد(ص) ۲
- منافقان: منافقان و محمد(ص) ۶
