الروم ٤٧
ترجمه
الروم ٤٦ | آیه ٤٧ | الروم ٤٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا ...»: این آیه میان آیات ماقبل و مابعد، جمله معترضه است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۴۷، سوره روم
- هيچ شاءنى از شؤ ون عالم از ((خلقت )) جدا نيست و لذا خالق عالم را شريكى نيست
- اشاره به وجود رابطه مستقيم بين اعمال مردم و حوادث عالم
- سخن عجيب مفسرين در ذيل آيه (ظهر الفساد فى البر و البحر...)
- دو دسته شدن مردم در روز قيامت ، كافران به سوى جهنم و نكو كرداران به سوى بهشت
- پاداشى كه خدا به مؤ منان صالح العمل مى دهدفضل او است كه ناشى از محبت خدا به بندگان خود مى باشد
- يادآورى آيت ((باد)) و آثار آن
- بحث روايتى (رواياتى در ذيلآيه : ((ظهر الفساد...)) و برخى ديگر از آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - انبیا، پیام آوران خدا براى قوم خود بودند. (و لقد أرسلنا ... رسلاً إلى قومهم)
۲ - پیامبران، شخصیت هاى برگزیده خداوندند. (و لقد أرسلنا من قبلک رسلاً) از فرستاده شدن پیامبران از جانب خداوند، استفاده مى شود که آنان، انسان هایى برگزیده اند.
۳ - رسولان الهى، متکى به برهان هاى آشکار و روشن بودند. (و لقد أرسلنا من قبلک رسلاً إلى قومهم فجاءوهم بالبیّنت) «بیّنة» در لغت به معناى «دلیل روشن اعم از عقلى و حسى» آمده است (مفردات راغب).
۴ - قبل از پیامبر اسلام، پیامبران دیگرى از سوى خداوند، برانگیخته شده اند. (و لقد أرسلنا من قبلک رسلاً)
۵ - مبلّغان، در تبلیغ دین، باید با برهانى روشن و مستدل عمل کنند. (و لقد أرسلنا... رسلاً ... بالبیّنت)
۶ - مبلّغان، در تبلیغ دین، باید قوم خود را در اولویت قرار دهند. (و لقد أرسلنا من قبلک رسلاً إلى قومهم) بى شک، هدف از ارسال انبیا، هدایت همه مردم بوده است و اختصاص به ذکر قوم آنان (قومهم) ممکن است به خاطر در اولویت بودن آنان باشد. در این صورت، نکته یاد شده، قابل استفاده است.
۷ - مخالفت با پیامبران الهى و تکذیب رسالت آنان، موجب استحقاق عذاب دنیوى است. (لقد أرسلنا ... فانتقمنا من الذین أجرموا)
۸ - جمعى از مردم اقوام گذشته، به پیامبران ایمان آوردند و جمعى دیگر، آنان را تکذیب کردند. (لقد أرسلنا ... رسلاً ... فانتقمنا من الذین أجرموا) «فاء» در «فانتقمنا» فصیحه است و حکایت از این مى کند که پس از آمدن انبیا، جمعى ایمان آوردند و جمعى، تکذیب کردند و خداوند، از گروه دوم، انتقام گرفت. لازم به ذکر است که «و کان حقًّا...» نیز مؤید نکته یاد شده است.
۹ - مجازات هاى الهى، پس از اتمام حجت و ارائه دلیل و برهان است. (فجاءوهم بالبیّنت فانتقمنا من الذین أجرموا)
۱۰ - تکذیب کنندگان رسالت انبیا، مردمانى مجرم اند. (فانتقمنا من الذین أجرموا)
۱۱ - توجّه دادن به حوادث تلخ و شیرین گذشته تاریخ، عامل تقویت روحیه مؤمنان است. (و لقد أرسلنا ... رسلاً ... فانتقمنا من الذین أجرموا و کان حقًّا علینا نصر المؤمنین)
۱۲ - انتقام خداوند از مخالفان انبیا و سرکوب آنان، (جلوه اى از) نصرت مؤمنان است. (فانتقمنا من الذین أجرموا و کان حقًّا علینا نصر المؤمنین)
۱۳ - نصرت و یارى مؤمنان، سنّت تغییرناپذیر الهى است. (و کان حقًّا علینا نصر المؤمنین) عبارت «حقّاً علینا» از صیغه هاى التزام و به معناى «برخود لازم کردن» است. چنین التزامى، از ناحیه خداوند، در اصطلاح، سنت نامیده مى شود.
۱۴ - تکذیب انبیا و برخورد منفى با پیام آنان، درپى دارنده انتقام الهى و عذاب است. فانتقمنا من الذین أجرموا مراد از «أجرموا» به قرینه این که سخن از ارسال انبیا و انتقام از مخالفان آنان است، تکذیب است.
۱۵ - دل دارى خداوند به پیامبر(ص) با بازگویى مشکلات پیامبران پیشین و انتقام از مخالفان آنان (و لقد أرسلنا ... و کان حقًّا علینا نصر المؤمنین)
۱۶ - ایمان به انبیا و پیام هایشان، عامل جلب امداد الهى است. (و لقد أرسلنا ... رسلاً ... فانتقمنا من الذین أجرموا و کان حقًّا علینا نصر المؤمنین) در جاى خود بیان شده که تعلیق حکم بر وصف، بر علیت دلالت مى کند بنابراین، وقتى نصرت را براى مؤمنان قرار داد، معلوم مى شود که ایمان، موجب جلب نصرت است.
روایات و احادیث
۱۷ - «عن أبى الورداء، رضى اللّه عنه، قال: سمعت رسول اللّه یقول: «ما من إمرىء مسلم یردّ عن عرض أخیه إلاّ کان حقّاً على اللّه أن یردّ عنه نار جهنّم یوم القیامة.» ثمّ تلا «و کان حقّاً علینا نصر المؤمنین»;[۱] ابىورداء مى گوید: از رسول خدا(ص) شنیدم که مى فرمود: «هیچ فرد مسلمانى نیست که از ریختن آبروى برادر مؤمن خود جلوگیرى کند، مگر این که واجب است بر خدا که در روز قیامت، آتش جهنم را از وى باز دارد». سپس رسول خدا این آیه را تلاوت کرد: و کان حقّاً علینا نصر المؤمنین».
موضوعات مرتبط
- آبروریزى: جلوگیرى از آبروریزى ۱۷
- اتمام حجت: آثار اتمام حجت ۹
- اقوام پیشین: مؤمنان اقوام پیشین ۸
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۷; آثار مخالفت با انبیا ۷; انبیاى قبل از محمد(ص) ۴; انتقام از مکذبان انبیا ۱۲، ۱۴، ۱۵; برگزیدگى انبیا ۲; برهان انبیا ۳; بعثت انبیا ۴; بینات انبیا ۳; تاریخ انبیا ۴; رسالت انبیا ۱; مؤمنان به انبیا ۸; مجرمیت مکذبان انبیا ۱۰; مشکلات انبیاى پیشین ۱۵; مکذبان انبیا ۸
- ایمان: آثار ایمان به انبیا ۱۶
- برگزیدگان خدا :۲
- تاریخ: آثار مطالعه تاریخ ۱۱
- تبلیغ: اولویت در تبلیغ ۶; برهان در تبلیغ ۵; روش تبلیغ ۵
- خدا: امدادهاى خدا ۱۲، ۱۳; انتقامهاى خدا ۱۲، ۱۴; سنتهاى خدا ۱۳; عوامل جلب امدادهاى خدا ۱۶
- روحیه: عوامل تقویت روحیه ۱۱
- عذاب: موجبات عذاب ۷، ۱۴
- کیفر: زمینه کیفر ۹
- مؤمنان: امداد به مؤمنان ۱۲، ۱۳
- مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۵، ۶
- مجرمان :۱۰
- محمد(ص): دلدارى به محمد(ص) ۱۵
- نظام کیفرى :۹
منابع
- ↑ الدرالمنثور، ج ۶، ص ۴۹۹; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۹۱، ح ۸۶.