الْغَيْظ
«غَیْظ» به معناى شدت خشم و غضب، حالت برافروختگى و هیجان فوق العاده روحى است، که بعد از مشاهده ناملایمات به انسان دست مى دهد.
و گاه به معناى «غم» آمده است، و در سوره «احزاب» آمیزه اى از هر دو مى باشد، لشکریان «احزاب» که آخرین تلاش و کوشش خود را براى پیروزى بر ارتش اسلام، به کار گرفته بودند و ناکام ماندند، غمگین و خشمگین به سرزمین هاى خود بازگشتند.
ریشه کلمه
- غيظ (۱۱ بار)
قاموس قرآن
خشم شديد. چنانكه راغب گفته [آل عمران:119]. چون به خلوت روند از شدت خشم بر شما، سرانگشتان مىجوند. تغيّظ: به قول راغب اظهار غيظ است [فرقان:12]. مىشنوند كه آتش اظهار غيظ مىكند و صفير مىكشد رجوع شود به لفظ «جَهَنَّم» تغيظ را شدت حرارت نيز گفتهاند. اين آيه نظير آيه [ملك:8]. است كه در وصف جهنّم آمده يعنى: نزديك است از شدت غيظ پاره پاره شود اين سخن باشعور بودن جهنم را (كه در شرح آن گفتهايم) مىرساند بعضىها آن را به مثل نسبت دادهاند. [حج:15]. «ما يَغيظُ» مفعول «يُذْهِبَنَّ» و ما مصدريه است يعنى: ببيند آيا حيلهاش غيظ و خشم او را از بين مىبرد؟ آيه در «سبب» شرح شده است. [شعراء:54-55]. غائظ آن است كه شخص را به خشم آورد اين سخن فرعون است كه درباره موسى «عليهالسلام» و بنى اسرائيل، به اتباع خويش گفت يعنى: اينان گروهى بى طرفدار و اندكاند و ما را خشمگين كردهاند گويا مرادش از «اِ نَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ» تمهيد براى انتقام بوده است.
