الأعلى ٢
ترجمه
| الأعلى ١ | آیه ٢ | الأعلى ٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَوَّی»: موزون و منظّم و آراسته و پیراسته کرد. نظم و نظام بخشید. هرچیزی را آماده کاری کرد که برای انجام آن آفریده شده است (نگا: بقره / ، کهف / ، نازعات / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا... (۰) حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَ... (۰) إِنَّا کُلَ شَيْ‌ءٍ خَلَقْنَاهُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره اعلى
- مضمون كلمه سوره مباركه اعلى
- توضيح معناى اينكه فرود: ((سبّح اسم ربّك - نام پروردگارت را تنزيه كن ))
- اقوال مختلف در اين باره
- مظاهر تدبير الهى : خلقت ، تسويه ، تقدير، هدايت ، و...
- معناى ((اقراء)) در ((سنقرئك فلا تنسى )) و مفاد استثناء ((الّا ماشاء اللّه ))
- آسوده خاطر نموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از چيست تلقى وحى الهى و حفظ آن
- معناى اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((و نيسّرك لليسرى تورا براى يسرى آسان مى كنيم )) و نكته اى كه اين تعبير متضمّن است
- سودمند واقع شدن شرط اساسى تذكره و اشاره به گفتار مفسرين درباره شرط مذكور
- معناى اينكه شقىّ دوزخى در آتش نه مى ميرد و نه زنده مى شود،
- مراد از تزّكى در: ((قد افلح من تزكّى ))
- (رواياتى در ذيلآيات : ((سبّح اسم ربك الاعلى ))، ((سنقرئك فلاتنسى ))، ((قذ افلح من تزّكى )) ودرباره صحف اولى )
- روايتى درباره عدد انبياء الهى و كتب و صحيفه هاى آنها
نکات آیه
۱ - خداوند آفریننده تمامى موجودات (الذى خلق) بیان نکردن مفعولى خاص براى «خلق»، بیانگر تعمیم است و به آفرینش تمام مخلوقات نظر دارد.
۲ - خداوند، آفریده هاى خویش را کامل و به دور از هرگونه کاستى و اضافات، قرار داده است. (فسوّى) تسویه و تعدیل، به یک معنا است (مصباح) و اعتدال هر چیز، به دور ماندن آن از افراط و تفریط است.
۳ - برابرى همه مخلوقات، در داشتن ابزار وجودى خاص خویش* (فسوّى) «تسویه» - آن گونه که از «مقاییس اللغة» استفاده مى شود - ایجاد اعتدال بین دو چیز است. براساس این معنا جمله «سوّى» دلالت دارد که خداوند در اعطاى شرایط مناسب با وضعیت هر یک از مخلوقات، تبعیض روا نداشته و این گونه نیست که از ابزار لازم براى وجود برخى، بکاهد و یا افزون تر از ظرفیت وجودى برخى دیگر، به آنها عطا کند; بلکه به همه نگاهى برابر داشته است.
۴ - نبودن افراط و تفریط در ساختار مخلوقات، دلیل لزوم تسبیح خداوند و اعتراف به دور بودن او از هر عیب و نقص (سبّح اسم ربّک ... الذى خلق فسوّى) وصف «الذى ...»، بیانگر علت تسبیح است و حرف «فاء» در «فسوّى» دلالت دارد که غرض اصلى از توصیف خداوند با جمله «خلق فسوّى»، بیان تسویه است و ذکر خلقت، به عنوان مقدمه براى بیان تسویه مى باشد.
۵ - باور به خالقیت خداوند و کمال بخشى او، زمینه ساز تسبیح نام او و پرهیز از همراه ساختن آن با هرگونه وصف نامناسب است. (سبّح اسم ... الذى خلق فسوّى)
۶ - آفریدن و نظام دادن به جهان هستى، اقتضاى ربوبیت خداوند است. (ربّک ... الذى خلق فسوّى)
۷ - تکامل تدریجى پدیده هاى هستى (خلق فسوّى) حرف «فاء» در «فسوّى» ممکن است براى بیان ترتیب معنوى باشد، در نتیجه هر موجودى پس از آفریده شدن، وارد مرحله تسویه و تعدیل مى شود.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: خلقت آفرینش ۶; منشأ نظم آفرینش ۶
- اسماء و صفات: زمینه تنزیه اسماء و صفات ۵
- اقرار: اقرار به تنزیه خدا ۴
- ایمان: ایمان به خالقیت خدا ۵; ایمان به کمال بخشى خدا ۵
- تسبیح: زمینه تسبیح خدا ۵
- خدا: خالقیت خدا ۱، ۲; خدا و عیب ۴; خدا و نقص ۴; دلایل تنزیه خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۶
- موجودات: تساوى موجودات ۳; تکامل تدریجى موجودات ۷; تکامل خلقت موجودات ۲; خالق موجودات ۱; کمال موجودات ۴; ویژگیهاى موجودات ۳
