النازعات ٢٥
ترجمه
| النازعات ٢٤ | آیه ٢٥ | النازعات ٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نَکَالَ»: تعذیب. عذاب و عقوبت. مفعول مطلق است و یا منصوب به نزع خافض است. «الآخِرَةِ وَ الأُولی»: آن جهان و این جهان. چون عذاب آخرت مهم‌تر از عذاب دنیا است، ذکر آن پیشتر آمده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ... (۲) وَ جَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ... (۰)
فَجَعَلْنَاهَا نَکَالاً لِمَا بَيْنَ... (۱) وَ إِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي... (۰) إِلَى فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ... (۰) وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا أَيُّهَا... (۰) وَ أُتْبِعُوا فِي هٰذِهِ لَعْنَةً وَ... (۰) وَ نَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۴۱، سوره نازعات
- اقوال مختلف درباره مراد از پنج سوگند آغاز سوره نازعات : ((و النازعات غرقا والناشطات نشطا...))
- نقد و بررسى اقوال فوق
- بيان اينكه در اين پنج سوگند به ملائكه سوگند ياد شده است
- (در ذيل آيه فالمدبرات امرا)
- عدم منافات بين واسطه بودن ملائكه و استناد حوادث به ايشان ، به استناد آنها به خداىتعالى و به اسباب ظاهرى
- معناى اينكه درباره قيامت فرمود: ((يوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفة ))
- حكايت سخن كفار در استبعاد معاد
- داستان موسى (عليه السلام ) و فرعون و آنچه اشاره به اين داستان در اين مقام افاده مىكند
- معناى ((هل لك الى ان تزكى و اهديك الى ربك فتخشى )) كه موسى (عليه السلام )ماءمور شد به فرعون بگويد
- مراد فرعون از اينكه خطاب به مردم مصر گفت : ((انا ربكم الاعلى ))
- چند وجه در معناى ((فاخذه الله نكال الاخره و الاولى ))
- رفع استبعاد معاد در خطاب و استفهام توبيخى ((ءاءنتم اشد خلقا ام السماء بنيها...))
- تسميه قيامت به ((الطامه الكبرى ))
- تقسيم مردم به دو دسته : طاغى دوزخى ، او خائف از مقام پروردگار كه بهشت ماءواى اواست و بيان ضابطه براى صفات هر يك
- لوازم و آثار طغيان و خوف از مقام رب
- مقصود از مقام پروردگار و خوف از آن
- (رواياتى درباره سوگندهاى سوره نازعات ، استعباد معاد توسط كفار،خوف از مقامپروردگار،پيروى از هوى )
نکات آیه
۱ - خداوند فرعون را در پى ادعاى ربوبیت، به عذاب سخت دنیا و آخرت گرفتار ساخت. (فأخذه اللّه نکال الأخرة و الأولى) فاء در «فأخذه...»، آن را بر آیه قبل (فقال أنا ربّکم الأعلى) تفریع کرده است.
۲ - عذاب فرعون در دنیا و آخرت، نمونه اى از برخورد شدید خداوند با مخالفان پیامبران و برحذر دارنده آنان از عواقب مخالفت (فأخذه اللّه نکال الأخرة و الأولى) «نکال» به چیزى گفته مى شود که به وسیله آن، دیگران را تنکیل کنند; یعنى، از کارى بر حذر دارند (قاموس). مصداق آن در آیه عذاب فرعون است که مایه عبرت براى دیگران مى باشد. اضافه «نکال» به «الأخرة و الأولى»، یا گویاى این نکته است که عذاب فرعون در آخرت و دنیا، هر یک مى تواند براى مردم «نکال» و مایه عبرت باشد و یا گویاى این که عذاب فرعون در دنیا مى تواند مایه عبرت مردم نسبت به دنیا و آخرت آنان باشد. برداشت یادشده براساس احتمال اوّل است.
۳ - توجه دادن به عذاب آخرت، بازدارنده تر از تهدید به عذاب دنیوى است. (نکال الأخرة و الأولى) عذاب آخرت، ممکن است از آن جهت نکال و مایه عبرت باشد که توجه به آن در دنیا، دیگران را از فرجام کافران مى ترساند و از همسانى با گرفتاران به عذاب بر حذر مى دارد. در این صورت تقدیم «الأخرة» بر «الأولى»، بیانگر نقش برتر آن در عبرت آموزى است.
۴ - عذاب اخروى فرعون، از زمان مرگ او آغاز شده است.* (فأخذه اللّه نکال الأخرة) فعل «أخذ» ماضى و حاکى از تحقق عذابى است که به «نکال الأخرة» توصیف شده است. این احتمال نیز وجود دارد که قطعى بودن عذاب آینده، سبب ماضى آوردن «أخذ» باشد.
۵ - هلاکت فرعون، هشدارى به مردم در امور دنیا و آخرت آنان بود. (فأخذه اللّه نکال الأخرة و الأولى) اضافه «نکال الأخرة...» ممکن است اضافه لامیه باشد; یعنى، هلاکت فرعون براى دیگران، هم نسبت به دنیاى آنان و هم نسبت به آخرتشان مایه عبرت بود. در این صورت، مراد از «أخذه اللّه» هلاکت فرعون و غرق شدن او است که براى دیگران نکال آخرت و دنیابود; زیرا از طرفى به فرجام تکذیب پیامبران و گناه و انکار ربوبیت خداوند پى مى برند - که امورى مربوط به آخرت است - و از طرفى دنیا را ناپایدار، حتى براى امثال فرعون مى بینند.
۶ - خداوند، فرعون را به دلیل تکذیب رسالت و معجزه موسى(ع) و عصیانگرى و ادعاى ربوبیت، هلاک ساخت. (فکذّب و عصى ... فقال أنا ربّکم الأعلى . فأخذه اللّه نکال الأخرة و الأولى) مى توان گفت: فاء در «فأخذه اللّه»، کیفر را بر تمام کارهاى فرعون که در آیات قبل آمده بود، تفریع کرده است.
۷ - تکذیب پیامبران و معجزات آنان، سرپیچى از رهنمودهاى ایشان و بازداشتن مردم از گرایش به آنان، مایه گرفتارى به عذاب در دنیا و آخرت (فأخذه اللّه نکال الأخرة و الأولى)
موضوعات مرتبط
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۷; عذاب دشمنان انبیا ۲
- انسان: هشدار به انسان ها ۵
- خدا: عذابهاى خدا ۱، ۲، ۶
- ذکر: آثار ذکر عذاب اخروى ۳
- ربوبیت: کیفر ادعاى ربوبیت ۱، ۶
- عذاب: آثار تهدید به عذاب دنیوى ۳; عذاب سخت ۲; عذاب سخت اخروى ۱; عذاب سخت دنیوى ۱; مراتب عذاب ۱، ۲; موجبات عذاب اخروى ۷; موجبات عذاب دنیوى ۷
- عصیان: آثار عصیان از انبیا ۷; کیفر عصیان ۶
- فرعون: آثار عذاب فرعون ۲; آثار هلاکت فرعون ۵; ادعاهاى فرعون ۱; تکذیبگرى فرعون ۶; عذاب اخروى فرعون ۲، ۴; عذاب دنیوى فرعون ۲; عصیانگرى فرعون ۶; عوامل هلاکت فرعون ۶; مرگ فرعون ۴; موجبات عذاب فرعون ۱
- معجزه: آثار تکذیب معجزه ۷
- موسى(ع): تکذیب رسالت موسى(ع) ۶; تکذیب معجزه موسى(ع) ۶
