القيامة ١٣
ترجمه
| القيامة ١٢ | آیه ١٣ | القيامة ١٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یُنَبَّأُ»: باخبر گردانده می‌شود. در رسم‌الخطّ قرآنی الف زائدی در آخر دارد. «مَا قَدَّمَ وَ أَخَّرَ»: چیزهائی که پیشاپیش فرستاده است و برجای گذاشته است. همه کارهائی که کرده است و نکرده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَوْمَ تَجِدُ کُلُ نَفْسٍ مَا... (۰) هُنَالِکَ تَبْلُو کُلُ نَفْسٍ مَا... (۰) وَ وُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى... (۰) أَلاَ إِنَ لِلَّهِ مَا فِي... (۱) وَ تَرَى کُلَ أُمَّةٍ جَاثِيَةً کُلُ... (۰) وَ وُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى... (۰) إِنَّا أَنْذَرْنَاکُمْ عَذَاباً... (۱) عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۵، سوره قيامت
- مقصود از ((نفس لوّامه )) كه بدان قسم ياد شده است
- آزادى طلبى انسان براى انجام هر كار دلخواه ، انگيزه تكذيب قيامت و پرسش انكارآميز اززمان آن است
- اشاره به اينكه جستجو گريزگاه در قيامت از باب ظهور ملكات آدمى است ،
- و بيان مراد از اينكه در روز قيامت ((مستقّر انسان فقط به سوى پروردگار است ))
- وجوهى كه درباره مقصود از ((ماقدّم و اخّر)) گفته شده است
- مراد از اينكه انسان بر نفس خود بصيرة است
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته : نفس لّوامه ، وجدان ، و...)
نکات آیه
۱ - آگاه شدن انسان ها در قیامت، از تمامى کرده هاى خویش در دنیا، از نخستین تا آخرین آنها (ینبّؤا الإنسن یومئذ بما قدّم و أخّر) مفسران در تبیین «بما قدّم و أخّر» سه احتمال بیان کرده اند: ۱- مقصود از«بما قدّم» اعمالى است که در آغاز زندگى انجام داده نشده و مراد از «أخّر»انجام دادن عمل در پایان عمر است. ۲- مراد از «بما قدّم» اعمالى است که در دنیا پایان مى پذیرد (مانند نماز) و مقصود از «أخّر» اعمالى است که ثواب آنها پایان ندارد (مانند صدقه جاریه و سنت حسنه). ۳- مقصود از «بما قدّم» اقدام به عمل و مراد از «أخّر» به تأخیر انداختن و انجام ندادن آن است. برداشت یاد شده، مبتنى بر احتمال نخست است.
۲ - اطلاع یافتن انسان در قیامت، از تمامى اعمال خود در طول عمرش و اثر آنها پس از مرگ خویش (مانند صدقه جاریه و سنت حسنه یا سیئه) (ینبّؤا الإنسن یومئذ بما قدّم و أخّر)
۳ - آگاه شدن انسان ها در قیامت، از تمامى تکالیفى که انجام داده و یا وظایفى که ترک کرده اند. (ینبّؤا الإنسن یومئذ بما قدّم و أخّر)
۴ - تمام نشدن پرونده اعمال انسان ها پس از مرگ (ینبّؤا الإنسن یومئذ بما قدّم و أخّر) برداشت یاد شده، براساس احتمال دوم در آیه شریفه است.
۵ - سرنوشت انسان در قیامت، در گرو رفتار و کردار دنیایى او است. (ینبّؤا الإنسن یومئذ بما قدّم و أخّر)
روایات و احادیث
۶ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله: «ینبّؤا الإنسان یومئذ بما قدّم و أخّر» بما قدّم من خیر و شرّ و ما أخّر ممّا سَنَّ من سُنّة لیَسْتَنَّ بها مَن بعده فإن کان شرّاً کان علیه مثل وِزْرِهم و لایَنْقُصُ من وزرهم شىءٌ و ان کان خیراً کان له مثل اُجورهم و لاینقص من اُجورهم شىء;[۱] از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند: «ینبّؤا الإنسان یومئذ بما قدّم و أخّر» روایت شده که فرمود: [انسان آگاه مى شود] به آنچه از خوبى و بدى از پیش فرستاده و آنچه در پس خود نهاده و برخاسته از سنت هایى بوده که بنیان گذارى کرده است تا افراد بعد از او به آن عمل کنند. اگر آن سنت ها بد بوده به اندازه گناه عمل کنندگان براى سنت گذار گناه هست، بدون این که از گناه عمل کنندگان کاسته شود و اگر خیر بوده، براى او مثل پاداش عمل کنندگان هست; در عین حال که از پاداش آنان هیچ کاسته نخواهد شد».
موضوعات مرتبط
- انسان: انسان ها پس از مرگ ۴; علم اخروى انسان ها ۱، ۲، ۳، ۶; فرجام اخروى انسان ۵
- عمل: آثار عمل ۵; تداوم ثبت عمل ۴
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۱; علم به عمل در قیامت ۱، ۲، ۳، ۶
- نامه عمل :۴
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۹۷; نورالثقلین، ۵، ص ۴۱۶- ، ح ۵.
