الفتح ٣
ترجمه
| الفتح ٢ | آیه ٣ | الفتح ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَزِیزاً»: چیزی که نادر است و کمتر به دست می‌آید. نیرومند. مایه عزت. بدون شکست.
تفسیر
- آيات ۱ - ۷، سوره فتح
- اشاره به مضامين سوره مباركه فتح و انطباق آن با ماجراى صلح حديبيه
- توضيح و توجيه اينكه مقصود از فتح مبين در آيه : ((انا فتحنا لك فتحا مبينا)) صلح حديبيه است
- صلح حديبيه مؤ ثرترين عامل براى فتح مكه در قرن هشتم هجرى بود
- توجيه بعضى از مفسرين براى فرار از عدم ارتباط فتح مذكور با آمرزش گناهان
- شرح مقصود از غفران ذنب متقدم و متاءخر پيامبر (ص ) در آيه : ((يغفر لك اللّه تقدم منذنبك و ما تاءخر...)) و ارتباط آن با فتح مبين
- وجود متعددى كه در بيان معنى و مفاد آيه فوق گفته شده است
- اشكال سوم : آمرزش گناهان بطور مطلق لازمه اش جايز بودن ارتكاب گناهان غيرقابل آمرزش همچون شرك به خدا است
- نظريه سيد مرتضى در توجيه غفران نبوت پيامبران
- مراد و مقصود از ((نصر عزيز)) در آيه ((ينصرك الله نصرا عزيزا))
- مراد از ((سيكينت )) و انزال آن بر قلوب مؤ منين
- سخن بعضى كه گفته اند مراد از ((انزل )) اسكان و قرار دادن است و رد سخن آنان
- (بيان اينكه ايمان علم و عمل - با هم - است و شدت و ضعف ايمان ناشى از شدت و ضعف علمو عمل است )
- سخن كسانى كه گفته اند: ايمان شدت و ضعف نمى پذيرد وعمل ربطى به ايمان ندارد و بيان ضعف و بى پايگى اين سخن
- بيان ضعف و بى پايگى اين سخن
- سخن بعضى از مفسرين درباره زيادت ايمان در آيه ((ليزدادوا ايمانا مع ايمانهم ))
- معناى اينكه فرمود: جنود آسمانها و زمين از آن خدا است
- روايتى پيرامون ماجراى صلح حديبيه و نزول آيات : ((انا فتحنا لك فتحا مبينا...))
- روايتى از ابن عباس در شر واقعه صلح حديبيه
- روايتى ديگر درباره جريان صلح حديبيه
- مضمون عهدنامه صلح حديبيه
- كاتب رسول خدا در معاهده صلح حديبيه على بن ابى طالب عليه السلام بود
- روايتى به نقل از تفسير ((الدرا المنثور)) در بيان شاءننزول سوره فتح
- دو روايت در بيان معناى آيه : ((ليغفر لك اللّه ما تقدم من ذنبك و ما تاءخر...))
- روايتى در باره مراد از ((سيكينت )) و روايتى درباره اينكه ايمانعمل است و شدت و ضعف و زيادت و نقصان دارد
نکات آیه
۱ - صلح حدیبیه، در پى آورنده نصرتى بزرگ از سوى خداوند براى پیامبر(ص) (إنّا فتحنا لک فتحًا مبینًا ... و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا) «ینصر...» بیانگر نتیجه اى است که مستقیماً بر «فتح مبین» مترتب گشته است; یعنى، «فتح مبین» همان نصرت شگرف الهى است.
۲ - نوید الهى، به یارى دادن پیامبر خویش، به گونه اى شگرف و شکست ناپذیر (و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا) «ینصر» چنان که از عطف آن بر «یغفر» برمى آید ممکن است نتیجه اى باشد که خداوند، به تحقّق آن در آینده نوید داده است; یعنى، صلح حدیبیه خود گامى است در جهت پیروزى; ولى فتح نهایى و بدون شکست (فتح مکه) در پیش است و در آینده تحقق خواهد یافت.
۳ - فتح مکه، پیروزى بزرگ و بدون شکست پیامبر(ص) در پرتو امدادهاى الهى * (و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا) آرمان فتح مکه و مقهور ساختن مشرکان لجوج آن، از بالاترین آرزوها و اهداف مسلمانان به شمار مى رفت. با توجه به این نکته احتمال مى رود که نوید الهى به نصرت بدون شکست، نوید به تحقق همین آرمان باشد.
۴ - نصرت الهى در حق مؤمنان، نصرتى حتمى و بدون شکست * (و ینصرک اللّه نصرًا عزیزًا) «نصراً عزیزاً» مى تواند قید توضیحى باشد; یعنى، اصولاً نصرت خداوند نصرتى بدون شکست است.
۵ - لزوم توجّه مؤمنان به حاکمیت اراده پیروزمند الهى، در هر فتح و گشایش (إنّا فتحنا ... لیغفر لک اللّه ... و ینصرک اللّه) خداوند با نسبت دادن مکرر پیشامدهاى مثبت «صلح حدیبیه» و یا «فتح مکه» به خود، در حقیقت به مؤمنان تذکر مى دهد که در اوج این پیروزى ها، از نقش اراده الهى غافل نباشند.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳
- بشارت: بشارت نصرت محمد(ص) ۲
- پیروزى: منشأ پیروزى ۵
- خدا: آثار نصرتهاى خدا ۳; بشارتهاى خدا ۲; حتمیت نصرتهاى خدا ۴; نصرتهاى خدا ۱
- ذکر: اهمیت ذکر اراده خدا ۵
- صلح حدیبیه: آثار صلح حدیبیه ۱
- فتح مکه: اهمیت فتح مکه ۳
- مؤمنان: حتمیت پیروزى مؤمنان ۴; مسؤولیت مؤمنان ۵; نصرت مؤمنان ۴
- محمد(ص): منشأ پیروزى محمد(ص) ۳; منشأ نصرت محمد(ص) ۱
