فاطر ٣
ترجمه
فاطر ٢ | آیه ٣ | فاطر ٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَرْزُقُکُم مِّنَ السَّمَآءِ وَ الأرْضِ»: این جمله، اگر صفت (خالق) باشد، معنی آن در بالا گذشت. و اگر حال (الله) باشد، معنی چنین است: آیا آفرینندهای جز خدا، که شما را از آسمان و زمین روزی میرساند، وجود دارد؟. «فَأَنّی تُؤْفَکُونَ»: (نگا: انعام / ، یونس / ).
تفسیر
- آيات ۲ - ۸ سوره فاطر
- عطاء رزق و نعمت و منع از آن فقط با اراده خداى تعالى است
- استدلال بر يگانگى خدا در ربوبيت ، با بيان اينكه فقط او خالق است
- معناى جمله : ولايغرنكم بالله الغرور
- شيطان دشمن شماست پس شما هم او را دشمن بگيريد!
- كافر بد را خوب مى بيند و خدا او را مجازات نمودهاضلال مى كند. پس بر ضلالت او اندوه مخور
نکات آیه
۱ - توصیه خداوند به همه مردم، مبنى بر یادآوردن نعمت هایش (یأیّها الناس اذکروا نعمت اللّه علیکم)
۲ - لزوم به یادآوردن نعمت هاى اعطایى خداوند به انسان ها (یأیّها الناس اذکروا نعمت اللّه علیکم)
۳ - همه انسان ها (کافران و مؤمنان)، از نعمت ها و روزى هاى خداوند برخورداراند. (یأیّها الناس اذکروا نعمت اللّه علیکم) برداشت یاد شده، به خاطر آمدن واژه «ناس» (مردم) و نزول آیه شریفه در مکه و در آغاز بعثت - که بیشتر مردم کافر و مشرک بودند - به دست مى آید.
۴ - تنها خداوند، خالق جهان و روزى دهنده انسان ها است. (هل من خلق غیر اللّه یرزقکم من السماء و الأرض)
۵ - خالقیت و رازقیت، دو صفت جداناپذیر خداوند (هل من خلق غیر اللّه یرزقکم من السماء و الأرض) از این که در آیه شریفه، خالقى که روزى دهنده نباشد، نفى شده است; به دست مى آید که میان دو صفت «خالقیت» و «رازقیت» ارتباط ناگسستنى وجود دارد و ممکن نیست خدایى خالق باشد; ولى رازق نباشد.
۶ - به یادآوردن نعمت هاى خداوند، موجب درک یگانگى خالقیت و رازقیت و اعتراف به آن است. (اذکروا نعمت اللّه علیکم هل من خلق غیر اللّه یرزقکم) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که آیه شریفه، پیش از طرح مسأله خالقیت و رازقیت انحصارى خداوند، به یاد آوردن نعمت هاى الهى را توصیه کرده است.
۷ - آسمان و زمین، از منابع ارتزاق انسان ها و تأثیر گذارد در حیات آنان (یرزقکم من السماء و الأرض)
۸ - در جهان هستى معبودى جز اللّه، حقیقتاً وجود ندارد. (لا إله إلاّ هو)
۹ - خالقیت، رازقیت و الوهیت، از اوصاف و ویژگى هاى خداوند (هل من خلق غیر اللّه یرزقکم من السماء و الأرض لا إله إلاّ هو)
۱۰ - توانایى خداوند بر آفرینش هرچیزى و انجام هر کارى و انحصار خالقیت و رازقیت به او، نشانه یکتایى خدا و انحصار الوهیت به او است. (یزید فى الخلق ما یشاء إنّ اللّه على کلّ شىء قدیر... لا إله إلاّ هو) جمله «لا إله إلاّ هو» به منزله نتیجه براى مطالبى است که در این آیه و آیه قبل آمده است. گفتنى است که محور آن، مسأله خالقیت و قدرت مطلق خداوند مى باشد.
۱۱ - روى گردانى از عبادت خداوند و گرویدن به شرک و بت پرستى، در عین مشاهده نشانه هاى قدرت و یگانگى خداوند، عملى شگفت آور و بدون توجیه است. (یزید فى الخلق ما یشاء ... هل من خلق غیر اللّه... لا إله إلاّ هو ... فأنّى تؤفکون) «أنّى» اسم استفهام و به معناى کجاو چگونه است و در این آیه براى تعجب مى باشد. «إفک» (مصدر «تؤفکون») به معناى «صرف» (برگرداندن) است; یعنى، «فأنّى تصرفون». گفتنى است که به قرینه مقام معناى این جمله چنین مى شود: پس به کدامین سو برده مى شوید و چگونه از حق و توحید ربوبى برگردانده مى شوید؟
موضوعات مرتبط
- آسمان: نقش آسمان ۷
- آفرینش: خالق آفرینش ۴
- انسان: عوامل مؤثر در زندگى انسان ۷
- بت پرستى: شگفتى بت پرستى ۱۱
- توحید: آثار توحید در خالقیت ۱۰; آثار توحید در رازقیت ۱۰; توحید افعالى ۴; توحید در خالقیت ۴، ۶; توحید در رازقیت ۴، ۶; توحید عبادى ۸; دلایل توحید ذاتى ۱۰; زمینه فهم توحید ۶
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۴، ۸
- خدا: آثار قدرت خدا ۱۰; اختصاصات خدا ۴; الوهیت خدا ۸، ۹; توصیه هاى خدا ۱; خالقیت خدا ۴، ۵، ۹; رازقیت خدا ۴، ۵، ۹; صفات خدا ۵; عمومیت نعمتهاى خدا ۳
- ذکر: آثار ذکر نعمت ۶; اهمیت ذکر نعمت ۱، ۲
- روزى: منابع روزى ۷; منشأ روزى ۴
- زمین: نقش زمین ۷
- شرک: شگفتى شرک ۱۱
- عبادت: اعراض از عبادت خدا ۱۱
- نعمت: مشمولان نعمت ۳