سبإ ٥١
ترجمه
| سبإ ٥٠ | آیه ٥١ | سبإ ٥٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«وَ لَوْ تَری»: (نگا: سبأ / ). «فَزِعُوا»: به هراس افتادند. سراسیمه شدند. «لا فَوْتَ»: هیچ رهائی نیست. مراد از (فَوْتَ) گریز و مهلت است. یعنی اصلاً خدا بدیشان مهلت نمی‌دهد و راه گریزی هم ندارند. «مَکَانٍ قَرِیبٍ»: مراد این است که در اسرع وقت از نزدیکترین محلّ گرفتارشان می‌سازند. این آیه بیانگر حال آشفته کافران در آغاز هنگامه رستاخیز است (نگا: / - ). یا این که وضع نابسامان آنان به هنگام بلایای نابود کننده و عذاب استیصال در دنیا است (نگا: غافر / - ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۱ - ۵۴، سوره سباء
- گفتگو و مخاصمه ضعفاى با بزرگانشان ، در قيامت ، كه گمراهى خود را متوجهبزرگان خود كرده بزرگانشان نيز خود را تبرئه مى كنند.
- دروغگويى و پنهانكارى كفار در قيامت كه روز كشف اسرار است ، از باب ظهور ملكاترذيله و عادات بد نفسانى است
- وجه اينكه مترقين گفتند ما عذاب نمى شويم
- جواب به آنان با بيان اينكه كثرت مال و اولاد بدون ايمان وعمل صالح مانع از عذاب نيست
- سؤ ال خداوند از ملائكه (آهولاء اياكم كانوايعبدون ) و بيزارى جستن ملائكه از عبادتمشركين
- مقصود از اينكه مشركين به جن ايمان داشته آنها را عبادت مى كرده اند
- اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله
- وصف حال مشركين در ساعت مرگ كه از سلطه خدا مفرى نداشته ، ايمان دير هنگامشان سودىبه حالشان نمى رساند
- بحث روايتى
- رواياتى درباره انفاق و صدقه دادن
- رواياتى در باره اينكه آيات ((و لوترى اذ فزعوا)) ناظر بر فرو رفتن لشكرسفيانى در زمين (در زمان ظهور حضرت مهدى ((عج )) ) مى باشد
نکات آیه
۱ - فزع و ناراحتى مشرکان به هنگام برانگیخته شدن در قیامت (و لو ترى إذ فزعوا) مرجع ضمیر «فزعوا» به قرینه آیات قبل - که در آنها سخن از مشرکان بود - مشرکان است. در این که زمان فزع آنان چه وقتى است؟ احتمالات چندى (مثل دم مرگ، زمان حشر، عذاب دنیا، غزوه بدر و...) وجود دارد. برداشت یاد شده - به قرینه آیه ۵۴ همین سوره - بنابر احتمال دوم است.
۲ - هیچ یک از مشرکان، راه گریزى از پیشگاه خداوند نخواهند داشت. (فلافوت)
۳ - فزع و گرفتارى مشرکان در قیامت، مسلّم و قطعى است. (و لو ترى إذ فزعوا فلافوت و أُخذوا) یادآورى وضعیت مشرکان با فعل هاى ماضى «فزعوا» و «اُخذوا»، حکایت از قطعیّت ناراحتى و گرفتارى آنان دارد.
۴ - برانگیخته شدن مشرکان در قیامت، حادثه اى است شگفت آور. (و لو ترى إذ فزعوا فلافوت) جواب «لو» به قرینه «إذ فزعوا»، مى تواند چیزى محذوف مثل «أمراً هائلاً» و «أمراً عجیباً» باشد.
۵ - هنگامه مرگ مشرکان، هنگامه اى دیدنى و عجیب است. (و لو ترى إذ فزعوا) بر این احتمال که زمان فزع، زمان مرگ بوده و جواب «لو» چیز محذوفى مثل «لرأیت أمراً عجیباً» باشد، نکته یاد شده قابل استفاده است.
۶ - گرفته شدن و مؤاخذه مشرکان، دور از دسترس نیست و به آسانى انجام مى گیرد. (و أُخذوا من مکان قریب)
۷ - با نزول عذاب بر مشرکان، آنان هیچ راه گریزى نخواهند داشت و عذاب به سرعت آنها را فرا خواهد گرفت. (و لو ترى إذ فزعوا فلافوت و أُخذوا من مکان قریب) بنابراین که زمان فزع، هنگام نزول عذاب باشد و عبارت «اُخذوا من مکان قریب» کنایه از سرعت عذاب باشد، نکته یاد شده به دست مى آید.
۸ - دلدارى خداوند به پیامبر(ص)، با ذکر فرجام سخت و ناگوار مخالفان آن حضرت (و لو ترى إذ فزعوا فلافوت و أُخذوا من مکان قریب)
موضوعات مرتبط
- عذاب: فرار از عذاب ۷
- محمد(ص): دلدارى به محمد(ص) ۸; فرار از محضر محمد(ص) ۲; فرجام شوم دشمنان محمد(ص) ۸
- مشرکان: حتمیت عذاب مشرکان ۷; حتمیت فزع اخروى مشرکان ۳; حشر اخروى مشرکان ۱; سرعت عذاب مشرکان ۷; سهولت مؤاخذه مشرکان ۶; شگفتى حشر اخروى مشرکان ۴; شگفتى مرگ مشرکان ۵; فزع اخروى مشرکان ۱; مشرکان در قیامت ۳
