النور ٣١
ترجمه
| النور ٣٠ | آیه ٣١ | النور ٣٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لایُبْدِینَ»: نمایان نسازند. پدیدار نکنند. «زِینَتَهُنَّ»: زینت زنان دو قسمت است: الف) خِلقتی و سرشتی که اندام او است ب) زیورآلات و وسائل آرایش. از اندامهای بدن زن جز پنجه دستها و صورت، همه باید پوشیده شود. از زیورآلات و وسائل آرایش آنچه متعلّق به پنجه دستها و صورت است می‌تواند پیدا باشد، و جز زینت‌آلات و وسائل آرایش این دو عضو، بقیّه نباید نمایان گردد. با توجّه بدین نکته که هنگام استعمال و بودن آنها بر اعضاء ممنوع است؛ نه به تنهائی و جدای از اندامها. «خُمُر»: جمع خِمار، روسری. چارقد. «جُیُوب»: جمع جَیْب، گریبان. یقه. قسمت بالای سینه. «نِسَآئِهِنَّ»: مراد زنان مؤمنه خدمتگزار یا همدم و دوست بانوان است. امّا زنان کافره، مورد اختلاف بوده، برخی ایشان را همچون مردان نامحرم و بیگانه می‌دانند. «مَا مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ»: مراد کنیزان و بردگان زن است. امّا بندگان و بردگان مرد، محلّ اختلاف است. جمهور معتقد به منع هستند (نگا: المصحف‌المیسّر). «الإِرْبَة»: رغبت و اشتهاء. حاجت و نیاز. «غَیْرِ أُولی الإِرْبَة»: افرادی که قدرت زناشوئی ندارند و میل جنسی در آنان فرو مرده است. «الطِّفْلِ»: اطفال. واژه (طِفل) بر یکی و بیشتر دلالت می‌نماید. در اینجا معنی جمع دارد. «لَمْ یَظْهَرُوا عَلی عَوْراتِ النِّسَآءِ»: مراد بچّه‌هائی است که هنوز از امور جنسی بی‌خبرند، و احساس زناشوئی به دلشان راه پیدا نکرده است و عورت و غیر عورت در نظرشان یکی است. «لَمْ یَظْهَرُوا»: آگاهی نیافته‌اند. توانائی پیدا نکرده‌اند (نگا: توبه / کهف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَا أَيُّهَا النَّبِيُ قُلْ... (۹) وَ الْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاءِ... (۴) لاَ جُنَاحَ عَلَيْهِنَ فِي... (۱۰)
تفسیر
- آيات ۲۷ - ۳۴، سوره نور
- بيان آيات مربوط به دخولبه خانه ديگران .
- اذن عام براى دخول به اماكن عمومى .
- دستور غضّ بصر و حفظ عورات
- امر به حجاب دارى و آشكار نساختن مواضع زينت و...
- امر و تشويق به ازدواج و به عقد قرارداد جهت آزادى بردگان (مكاتبه )
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به استيناس و استيذان در هنگام ورود به خانه ديگران .
- رواياتى درباره چشم فرو بستن از نگاه به نامحرم و حفظ فروج و...
- رواياتى در ذيل آبات مربوط به امر تشويق به نكاح ، مكاتبه با بندگان و نهى اكراهكنيزان به زناكارى
نکات آیه
۱ - زنان مؤمن، وظیفه دار پرهیز از نظر دوختن و خیره شدن به مردان نامحرم (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ)
۲ - نظر دوختن به نامحرمان و چشم چرانى، حرام است. (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ)
۳ - زنان مؤمن، وظیفه دار پرهیز از چشم دوختن به عورت و شرمگاه دیگران (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ)
۴ - حرمت خیره شدن و چشم دوختن به عورت و شرمگاه دیگران (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ)
۵ - پوشاندن عورت و شرمگاه خویش از دید دیگران، بر زنان واجب و کشف آن، حرام است. (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ)
۶ - زنان مؤمن، وظیفه دار اجتناب از آلودگى به زنا و فحشا هستند. (و قل للمؤمنت ... و یحفظن فروجهنّ)
۷ - خیره شدن به نامحرمان و چشم چرانى، زمینه ساز آلودگى به فحشا و فساد جنسى است. (قل للمؤمنت ... یحفظن فروجهنّ)
۸ - مبارزه اسلام با علل و زمینه هاى وقوع جرم، بزهکارى و فساد جنسى (و قل للمؤمنت یغضضن من أبصرهنّ و یحفظن فروجهنّ)
۹ - زنان مؤمن، موظف به پوشاندن زینت هاى خویش و محل آنها (بدن) از دید نامحرمان اند; جز آنچه که خود به خود آشکاراست (مثل سرمه، انگشتر، حنا و ...). (و قل للمؤمنت ... و لایبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها) درباره مقصود از «زینتهنّ» (زینت زنان) دو دیدگاه وجود دارد: ۱- مقصود محل زینت آلات است; زیرا آشکار کردن خود زینت آلات به تنهایى معنى ندارد. ۲- مراد خود زینت آلات است، در حالى که بر روى بدن قرار دارد. در این صورت به طریق اولى آشکار کردن محل زیورآلات (بدن)، حرام خواهد بود. گفتنى است مقصود از استثنا در «إلاّ ماظهر منها»، زیورآلاتى است که، به طور متعارف آشکارا استفاده مى شود; مثل: انگشتر، سرمه، حنا و... .
۱۰ - حرمت آشکار ساختن زینت ها و محل هاى آنها (بدن) بر زنان، جز آنچه که خود به خود آشکار است (مانند انگشتر، سرمه، حنا و ...). (لایبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها)
۱۱ - پوشاندن آن قسمت از بدن که به طور متعارف و خود به خود آشکار است، (مانند قرص صورت، دست و پا تا مچ) بر زنان، لازم نیست. (لایبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها)
۱۲ - پوشاندن زینت هایى که به طور متعارف و خودبه خود آشکار است (مانند انگشتر، سرمه، حنا و ...) بر زنان، واجب نیست. (و لا یبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها)
۱۳ - زینت کردن براى زنان، کارى مشروع و جایز است. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها)
۱۴ - توجه به واقعیت ها و ضرورت ها، از ملاک ها و شاخص هاى لحاظ شده در تشریع احکام و دستورات الهى در باره زنان (و لایبدین زینتهنن إلاّ ما ظهر منها) حکمت و فلسفه حرمت آشکار ساختن زینت براى زنان - به قرینه استثناى «إلاّ ما ظهر منها; جز آنچه خود به خود آشکار است» - حساسیت و جلب توجهى است که این کار براى نامحرمان ایجاد مى کند. از سوى دیگر، اگر پوشاندن آن قسمت از بدن و زیورآلات که خود به خود آشکار است، استثنا نمى شد; به دور از واقعیت ها و مخالف با نیازها و ضرورت هایى بود که عموم زنان با آنها دست به گریبان اند.
۱۵ - زنان مؤمن، موظف به پوشاندن سر، گلو، و سینه خود از نگاه نامحرمان (و لیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ) «خمار» نام پوششى (روسرى) است که زنان به وسیله آن، سر خود را مى پوشانند (مفردات راغب) و «جیب» به آن قسمت از پیراهن گفته مى شود که گلو و قفسه سینه را بپوشاند (مصباح المنیر).
۱۶ - استفاده از روسرى، بدون پوشاندن گلو و سینه، از پوشش هاى زنان جزیرة العرب پیش از تشریع حکم حجاب از جانب اسلام (و لیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ)
۱۷ - آشکار کردن موى سر، گلو و سینه در انظار نامحرمان، بر زنان مؤمن حرام است. (و لیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ)
۱۸ - زنان مؤمن، مجاز به آشکار ساختن زینت هاى خویش (گوشواره، النگو گردنبند و...) و مواضع آنها (بدن) بر شوهر، پدر، پدر شوهر و پسران خود هستند. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ لبعولتهنّ أو ءابائهنّ أو ءاباءِ بعولتهنّ أو أبنائهنّ)
۱۹ - زنان مؤمن، مجاز به آشکار ساختن زینت هاى خویش و مواضع آنها (بدن) بر پسران شوهر، برادران، پسران برادر و پسران خواهر خود هستند. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... او أبناء بعولتهنّ أو أخونهنّ أو بنى إخونهنّ أو بنى أخوتهنّ)
۲۰ - بر زنان مؤمن، پوشاندن زینت هاى خویش و مواضع آنها (بدن)، بر دیگر زنان مؤمن و بردگان خود لازم نیست. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... أو نسائهنّ أو ما ملکت أیمنهنّ)
۲۱ - زنان مؤمن، از آشکار کردن زینت هاى خویش و مواضع آنها (بدن) بر زنان غیر مسلمان منع شده اند. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... أو نسائهنّ) اضافه «نساء» به ضمیر جمع «هنّ» - که به «مؤمنات» بازمى گردد - دلالت مى کند که مراد از آن، عموم زنان نیست; بلکه مقصود زنان مؤمن مى باشد. بنابراین استثناى «إلاّ... نسائهنّ» شامل زنان غیر مسلمان نمى شود.
۲۲ - پوشاندن زینت ها و مواضع آنها (بدن) از خدمت کاران بى نیاز به زن و بى رغبت به زناشویى و کودکان بى خبر از مسائل جنسى، بر زنان مؤمن لازم نیست. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... أو التبعین غیر أُوْلى الإربة من الرجال أو الطفل الذین لم یظهروا على عورت النساء) واژه «الإربة» به معناى حاجت است و در آیه شریفه - به مناسبت این که در بیان مسائل محرم و نامحرم است - مقصود، نیاز به زن و تمایل جنسى به زنان است.
۲۳ - زنان مؤمن، موظف به پوشاندن زینت هاى خویش و مواضع آنها از خدمت کاران نیازمند به زن و راغب به زناشویى و نیز از کودکان آگاه و با خبر از مسائل جنسى (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... أو التبعین غیر أُوْلى الإربة من الرجال أو الطفل الذین لم یظهروا على عورت النساء)
۲۴ - پوشاندن زینت و مواضع آنها (بدن) از خدمت کارانى که ساده لوح اند و از بصیرت و عقل کامل برخوردار نیستند، بر زنان مؤمن واجب نیست. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ... أو التبعین غیر أُوْلى الإربة) یکى از معانى و موارد کاربرد واژه «إربة» بصیرت در امور و عقل است (لسان العرب و قاموس المحیط). بنابراین «غیر أُوْلى الإربة»; یعنى، کسانى که ساده لوح اند و از عقل و بصیرت کافى، از جمله در امور جنسى، برخوردار نیستند و از چنین امورى کاملاً بى خبراند.
۲۵ - پدر شوهر، پسرهمسر، پسر برادر، پسر خواهر، زنان مؤمن، بردگان، خدمت کاران بى میل به زن و زناشویى و کودکان بى خبر از مسائل جنسى، از محارم زنان اند. (و لایبدین زینتهنّ إلاّ لبعولتهنّ ... أو الطفل الذین لم یظهروا على عورت النساء)
۲۶ - زنان مؤمن، موظف اند به هنگام راه رفتن، به گونه اى گام بردارند که زینت هایشان (چون خلخال) بر نامحرمان آشکار نشود. (و لایضربن بأرجلهنّ لیعلم ما یخفین من زینتهنّ)
۲۷ - هر گونه حرکت و رفتارى که موجب آگاهى نامحرمان از زینت هاى زنان مؤمن شود، بر آنان حرام است. (و لایضربن بأرجلهنّ لیعلم ما یخفین من زینتهنّ)
۲۸ - زنان مؤمن، وظیفه دار پرهیز از هر گونه رفتار تحریک آمیز و جلب کننده توجه نامحرمان به سوى خویش (و لایضربن بأرجلهنّ لیعلم ما یخفین من زینتهنّ) لام در «لیعلم» براى تعلیل و بیان علت حرمت پاى کوبیدن بر زمین است و در چنین مواردى، تعلیل موجب تعمیم حکم مى شود. از این رو مى توان استفاده کرد که هر آنچه موجب آشکار شدن زینت زنان شود، همین حکم را دارد و حرام خواهد بود.
۲۹ - بر زنان مؤمن، پوشاندن پا تا مچ و زینت هاى آن (مانند خلخال) واجب است. (و لایضربن بأرجلهنّ لیعلم ما یخفین من زینتهنّ)
۳۰ - خداوند، فراخوان تمامى مؤمنان به توبه و باز گشت به درگاه خویش (و توبوا إلى اللّه جمیعًا أیّه المؤمنون)
۳۱ - همه مؤمنان، داراى نوعى لغزش و خطا و نیازمند به توبه اند. (و توبوا إلى اللّه جمیعًا أیّه المؤمنون) برداشت یاد شده، از خطاب عمومى «توبوا» و «أیّه المؤمنون» همراه با واژه مخصوص تأکید (جمیعاً) استفاده مى شود.
۳۲ - توبه و بازگشت از گناه و خطا، زمینه ساز فلاح و رستگارى مؤمنان (و توبوا إلى اللّه جمیعًا أیّه المؤمنون لعلّکم تفلحون) برداشت یاد شده، به خاطر این نکته است که «لعلّ» براى تعلیل و جمله «لعلّکم تفلحون» استئنافیه تعلیلیه است; یعنى به این سبب توبه کنید که به سعادت و رستگارى برسید.
۳۳ - گناه، مانع فلاح و رستگارى است. (توبوا إلى اللّه جمیعًا ... لعلّکم تفلحون) از این که خداوند مؤمنان را براى رسیدن به فلاح و رستگارى، به توبه و بازگشت از راه خطا و گناه فرا خوانده است، مى توان استفاده کرد که گناه و خطا، مانع از رستگارى است و باید با توبه این مانع را از سر راه برداشت.
۳۴ - ایمان، مقتضى توبه و بازگشت به درگاه خداوند (توبوا إلى اللّه جمیعًا أیّه المؤمنون) خطاب کردن با عنوان «مؤمنان» (أیّه المؤمنون) پس از فراخوانى به توبه و بازگشت از گناه، مى تواند گویاى مطلب یاد شده باشد.
۳۵ - گناه، موجب کفر و بیرون آمدن از زمره مؤمنان نیست. (توبوا إلى اللّه جمیعًا أیّه المؤمنون) برداشت یاد شده، به خاطر این نکته است که خداوند، مؤمنان گناه کار را با عنوان «مؤمنان» خطاب کرده است و این مى رساند که انسان به صرف گناه کردن، کافر نشده و از صف مؤمنان بیرون نمى شود.
۳۶ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله: «و لایبدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها» فهى الثیاب و الکحل و الخاتم و خضاب الکف والسوار; از امام باقر(ع) درباره سخن خدا «و لاییدین زینتهنّ إلاّ ما ظهر منها» روایت شده است که فرمود: [زینت ظاهر ]جامه، سرمه[چشم]، انگشتر، خضاب دست و دستبند است». ۱- تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۰۱; تفسیربرهان، ج ۳، ص ۱۳۰، ح ۸.
۳۷ - «عن أبى عبداللّه(ع): قال اللّه تبارک و تعالى «و قل للمؤمنات یغضضن من أبصارهنّ و یحفظن فروجهنّ» من أن تنظر أحداهنّ إلى فرج أختها و تحفظ فرجها من أن ینظر إلیها...; از امام صادق(ع) روایت شده است که خداوند فرمود: «و قل للمؤمنات یغضضن من أبصارهنّ و یحفظن فروجهنّ» [; یعنى، زنان خوددارى کنند] از اینکه به عورت زن دیگرى نگاه کنند و نیز عورت خود را از نگاه دیگران حفظ نمایند.» ۱- کافى، ج ۲، ص ۳۳- و ۳۵، ح ۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۵۵۸، ح ۹۱.
۳۸ - «عبدالرحمن ابن أبى عبداللّه(ع) قال. سألته عن «أُوْلى الإربة من الرجال» قال: الأحمق المولّى علیه الذى لایأتى النساء; عبدالرحمن ابن ابى عبداللّه گوید: از امام(ع) درباره «أُوْلى الإربة من الرجل» پرسیدم؟ فرمود: مراد مردى است که در اثر عقب افتادگى ذهنى، تحت سرپرستى است و تمایل به زنان ندارد.» ۱- کافى، ج ۵، ص ۵۲۳، ح ۲; تفسیربرهان، ج ۳، ص ۱۳۱، ح ۶.
۳۹ - «عن فضیل بن یسار قال: سألت أبا عبداللّه(ع) عن الذراعین من المرأة أهما من الزنة التى قال اللّه تبارک و تعالى «و لایبدین زینتهنّ إلاّ لبعولتهنّ» قال: نعم و مادون الخمار من الزینة و ما دون السوارین; فضیل بن یسار گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم: آیا زراعین زن از (آرنج تا مچ دستهاى او) جزء زینتى است که خداوند فرموده است: «و لایبدین زینتهنّ إلاّ لبعولتهنّ»؟ فرمود: آرى و نیز آنچه [از سرو گردن ]زیر پوششن مقنعه و [از مچ دست ]زیر دست بند قرار دارد، از همان زینت است». ۱- کافى، ج ۵، ص ۵۲۰، ح ۱; تفسیربرهان، ج ۳، ص ۱۳۰، ح ۳.
موضوعات مرتبط
- احکام: ۲، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۵، ۱۷، ۱۸، ۱۹،
- ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۷، ۲۸، ۲۹، ۳۷، ۳۹; تشریع ۱۴;:
- فلسفه: ۱۴
- ایمان:
- آثار ایمان ۳۴C: ۷
- برادر:
- محرمیت برادر ۱۹C: ۷
- برادرزاده:
- محرمیت برادرزاده ۱۹، ۲۵C: ۷
- برده:
- محرمیت برده ۲۵C: ۷
- پدر:
- محرمیت پدر ۱۸C: ۷
- پدرشوهر:
- محرمیت پدرشوهر ۱۸، ۲۵C: ۷
- پسرِشوهر:
- محرمیت پسرِشوهر ۱۸، ۲۵C: ۷
- توبه:
- آثار توبه ۳۲; دعوت به توبه ۳۰; زمینه توبه ۴C: ۷
- جرایم:
- مبارزه با عوامل جرم ۸C: ۷
- چشم چرانى:
- آثار چشم چرانى ۷; حرمت چشم چرانى ۲C: ۷
- حجاب:
- احکام حجاب: ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۵، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱،
- ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۸، ۲۹، ۳۹; پوشش پا در حجاب ۲۹;:
- پوشش سر در حجاب ۱۵; پوشش سینه در حجاب ۱۵;:
- پوشش گلو در حجاب ۱۵; تاریخ حجاب ۱۶; حجاب:
- درجزیرة العرب ۱۶; حجاب در دوران بعثت:
- ۱۶;حرمت کشف حجاب ۱۷; محدوده حجاب ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۵، ۱۷، ۲۴، ۲۹، ۳۹C: ۷
- خادم:
- محرمیت خادم ساده لوح ۲۴C: ۷
- خاله:
- محدوده حجاب خاله ۱۹C: ۷
- خدا:
- دعوتهاى خدا ۳۰C: ۷
- خواجه سرایان:
- محرمیت خواجه سرایان ۲۲، ۲۵، ۳۸C: ۷
- خواهر:
- محدوده حجاب خواهر ۱۹C: ۷
- خواهرزاده:
- محرمیت خواهرزاده ۱۹، ۲۵C: ۷
- دین:
- دن و عینیت ۱۴C: ۷
- رستگارى:
- موانع رستگارى ۳۳C: ۷زن:
- پوشش زینت زن ۹، ۱۲; پوشش محل زینت زن ۹، ۳۹;:
- تکلیف زن ۱، ۳، ۶، ۹، ۱۵، ۲۳، ۲۶، ۲۸; حرمت اظهار:
- زینت زن ۱۰، ۲۷; زینت زن ۱۳; کیفیت راه رفتن:
- زن ۲۶; موارد جواز اظهار زینت زن ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۴C: ۷
- 'زنا:
- اجتناب از زنا ۶C: ۷
- 'زنان:
- حجاب زنان مقارن بعثت ۱۶C: ۷
- 'زینت:
- احکام زینت ۱۳، ۲۷; مراد از زینت ظاهرى ۳۶; موارد جواز اظهار زینت ۲۲C: ۷
- 'شوهر:
- محرمیت شوهر ۱۸C: ۷
- 'عروس:
- محدوده حجاب عروس ۱۸C: ۷
- 'عمه:
- محدوده حجاب عمه ۱۹C: ۷
- 'عورت:
- اجتناب از نگاه به عورت دیگران ۳، ۳۷;:
- احکام ستر عورت ۵; حرمت کشف عورت ۵; حرمت نگاه به عورت دیگران ۴; وجوب ستر عورت ۵C: ۷
- 'فحشا:
- اجتناب از فحشا ۶; زمینه فحشا ۷; مبارزه با فحشا ۸C: ۷
- 'فرزند:
- محرمیت فرزند ۱۸C: ۷
- 'کافران:
- احکام کافران ۲۱C: ۷
- 'کفر:
- عوامل کفر ۳۵C: ۷
- 'کودک:
- محرمیت کودک ۲۲، ۲۵C: ۷
- 'گناه:
- آثار گناه ۳۳، ۳۵C: ۷
- 'مادر:
- محدوده حجاب مادر ۱۸C: ۷
- 'مؤمنان:
- تکلیف مؤمنان ۱، ۳، ۶، ۹، ۱۵، ۲۶، ۲۸; خطاى:
- مؤمنان ۳۱; دعوت از مؤمنان ۳۰; زمینه:
- رستگارى مؤمنان ۳۲; نیازهاى معنوى مؤمنان ۳۱C: ۷
- 'محارم: ۱۸، ۱۹، ۲۵
- 'محرمات: ۲، ۴، ۵، ۱۰، ۱۷، ۲۷
- 'نامادرى:
- محدوده حجاب نامادرى ۱۹C: ۷
- 'نامحرم:
- آثار نگاه به نامحرم ۷; اجتناب از جلب:
- توجه نامحرم ۲۸; اجتناب از نگاه به نامحرم ۱; حرمت نگاه به نامحرم ۲C: ۷
- 'نگاه:
- احکام نگاه ۲، ۴، ۳۷C: ۷
- 'نیازها:
- نیاز به توبه ۳۱C: ۷
- واجبات: ۵ B
