المؤمنون ٧٧

حَتَّى‌ إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ‌ بَاباً ذَا عَذَابٍ‌ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ‌ فِيهِ‌ مُبْلِسُونَ‌

ترجمه

(این وضع همچنان ادامه می‌یابد) تا زمانی که دری از عذاب شدید به روی آنان بگشاییم، (و چنان گرفتار می‌شوند که) ناگهان بکلّی مأیوس گردند.

|تا وقتى كه درى از عذاب سخت به رويشان مى‌گشاييم، كه به ناگاه از همه جا قطع اميد كنند

تا وقتى كه درى از عذاب دردناك بر آنان گشوديم، بناگاه ايشان در آن [حال‌] نوميد شدند.

تا آنکه بر آنها دری از بلا و عذاب سخت گشودیم که دیگر ناگاه در آن عذاب (از هر سو) نومید شدند.

تا هنگامی که دری از عذابی سخت به روی آنان بگشاییم، ناگهان در آن حال از همه چیز مأیوس و نومید می شوند؛

تا آنگاه كه درى از عذاب سخت بر رويشان گشوديم، چنان كه از همه جا نوميد گشتند.

تا آنکه بر آنان دری از عذاب سخت گشودیم، آنگاه بود که نومید شدند

تا هنگامى كه درى از عذاب سخت بر آنها بگشوديم، آنگاه در آن

(این وضع، یعنی آزمونهای رحمت و نعمت، و بلا و محنت برای بیداری ادامه می‌یابد، و ایشان هم بر گردنکشی و سرکشی خود می‌افزایند) تا دری از عذاب شدید (روز قیامت) را به رویشان می‌گشائیم و به ناگاه در آن درمانده و ناامید (از نجات) می‌گردند. (بدین ترتیب مراحل آزمون لطف و مهربانی، و گوشمالی و کیفر تربیتی، سپری می‌شود، و سرانجام عذاب ابدی و درماندگی همیشگی سر می‌رسد).

تا هنگامی که دری - دارای عذابی سخت - بر آنان گشودیم. ناگهان ایشان در آن (حال) نومید و بسی اندوهگینند‌.

تا گاهی که برگشودیم بر ایشان دری را دارای عذابی سخت ناگهان ایشانند در آن سراسیمه یا نومیدان‌

المؤمنون ٧٦	آیه ٧٧	المؤمنون ٧٨
سوره : سوره المؤمنون نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بَاباً ذَا عَذَابٍ»: دری از عذاب. مراد مجازات روز قیامت و عذاب دوزخ است (نگا: زخرف / و ). «مُبْلِسُونَ»: ماتم‌زدگان و متحیّران و ناامیدان از نجات (نگا: روم / و ).

تفسیر

• آيات ۵۵ - ۷۷، سوره مؤ منون
• تاءخير در عذاب كافران و بهره مند ساختن آنان به مال و فرزندان براى املاء و استدراج آنان است نه براى خيرخواهى .
• شرح صفات مؤ منين
• ((خيرات )) در جمله : ((اولئك يسارعون فى الخيرات ...))اعمال صالحه ناشى از اعتقاد حق است .
• بيان اينكه در دين خدا تكليف حرجى نه در اعتقاد و نه درعمل وجود ندارد (لا يكلف الله نفسا الا وسعها)
• فايده وجود نامه اعمال و جواب به شبهه اى كه فخر رازى در اين باره ذكر كرده است .
• اعمال بد مانع از انجام اعمال صالحه است .
• رد عذرهايى كه مشركين براى قبول رسالت پيامبر صلى اللّه عليه و آله آوردند.
• معنائى كه آيه (ولو اتبع الحق اهدائهم لفسدت السموات و الارض ) بيانگر آن است .
• وجه اينكه از قرآن كريم به ((ذكر)) تعبير شده است .
• اشاره به اينكه حق صراط مستقيم است و كافران گريزان از حق ، منحرف از صراط مستقيم هستند.
• بحث روايتى (رواياتى درباره مراد از ((قلوبهم وجلة )) و معناى استكانت و تضرع و...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - دلبستگى کافران و مستکبران به اسباب و عوامل ظاهرى تا قبل از روبه رو شدن با عذاب دوزخ (حتّى إذا فتحنا علیهم ... إذا هم فیه مبلسون) «حتّى» غایت براى «ما یتضرّعون» و «فتح» (مصدر «فتحنا») به معناى گشودن است. «إبلاس» (مصدر «مبلسون») نیز براى چند معناى نزدیک به هم و متلازم - مانند: انکسار، حزن، تحیر، یأس و سکوت همراه با اندوه - به کار رفته است; یعنى، ... و به درگاه خدا زارى نمى کنند تا وقتى که درى از عذاب سخت (بسیار دردناک) بر[روى] آنان بگشاییم. به ناگاه ایشان در آن[حال، از هر سبب نجات بخشى ]نومید خواهند شد.

۲ - یأس کافران از نجات و رهایى، پس از قرار گرفتن در تنگناى عذاب جهنم (عذاب شدید إذا هم فیه مبلسون)

۳ - عذاب دوزخ، عذابى است بسیار سخت و دردناک. (حتّى إذا فتحنا علیهم بابًا ذا عذاب شدید)

۴ - عذاب کافران در دوزخ، به اراده خدا و تحت فرمان او است. (حتّى إذا فتحنا علیهم بابًا ذا عذاب شدید)

۵ - سرگردانى و رسیدن به بن بست کامل، فرجام نهایى کافران و مستکبران (حتّى إذا فتحنا ... إذا هم فیه مبلسون)

۶ - شکستگى و حزن و اندوه بى پایان، فرجام نهایى کافران و مستکبران (حتّى إذا فتحنا ... إذا هم فیه مبلسون)

موضوعات مرتبط

• جهنم: عذابهاى جهنم ۳; نجات از جهنم ۲
• جهنمیان: منشأ عذاب جهنمیان ۴; یأس جهنمیان ۲
• خدا: آثار اراده خدا ۴
• عذاب: صفات اهل عذاب ۱; عذاب شدید ۳; مراتب عذاب ۳
• کافران: اندوه کافران ۶; تحیر کافران ۵; صفات کافران ۱; فرجام کافران ۵، ۶; منشأ عذاب کافران ۴; یأس کافران ۲
• مستکبران: اندوه مستکبران ۶; تحیّر مستکبران ۵; صفات مستکبران ۱; فرجام مستکبران ۵،۶