طه ٧٣
ترجمه
طه ٧٢ | آیه ٧٣ | طه ٧٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«خَطَایَا»: خطاها. گناهان و بدیها. «أَکْرَهْتَنَا»: به ما تحمیل کردی. وادارمان نمودی. این جمله بیانگر این واقعیّت است که جادوگران میدانستند که جادوگری، گمراهسازی و کار ناپسندی است. فرعون آن را برای به هراس انداختن مردم از خود، مورد بهرهبرداری قرار میداد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۷۹ سوره طه
- بيان ريشه اعتقادى اين سؤ ال فرعون كه گفت :((فمن ربكما يا موسى ((
- توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان ديدگاه آنان درباره خدا و روششان در اتخاذ آلهه وارباب ۲۲۸
- اقوال مختلفى كه درباره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است
- توضيح نكات و دقائق جواب موسى (عليه السلام ) كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود
- بيان تناسب جواب موسى (ع ) با مقضاى مقام و اشاره به وجوه نادرست مفسرين در معناىآيه
- سؤ ال ديگر فرعون : ((فما بال القرون الاولى (( كه معاد را استعباد كره زير سؤال مى برد
- پاسخ موسى (ع ) از استعباد فرعون امر معاد را
- معناى ذيل آيه ((لا يضل ربى و لا ينسى (( و ارتباط آن با صدر آيه
- تتمه داستان هدايت عمومى و ارائه شواهدى روشن براى آن
- گفتگو به متهم ساختن موسى (عليه السلام ) به توطئه و ساحرى منجر مى شود...
- موعظه موسى (عليه السلام ) به فرعون و فرعونيان در نهى از بت پرستى
- بازتاب اندرز موسى (عليه السلام ) و عكسالعمل مردم در برابر آن
- مشاوره فرعون با ايادى خود و اتخاذ تصميمهاى محرمانه
- ترغيب و ترهيب مردم توسط فرعون در مقابله با دعوت موسى (ع )
- روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود
- معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام ) بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است
- غلبه موسى (عليه السلام ) به ساحران و ايمان آوردن آنان
- ساحران در برابر عظمت آيت الهى به سجده افتادند
- عكس العمل فرعون در برابر ايمان آوردن ساحران بخداىمتعال
- جواب بليغ مؤ منان حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى باشد
- فرعون و ساحران ، و دو ديدگاه مختلف مادى و الهى
- دنباله پاسخ ساحران كه از توبه حقيقى آنان حكايت مى كند
- بحث روايتى
نکات آیه
۱ - ساحران مؤمن، در برابر فرعون و تهدیدهاى وى، بر ایمان خود به پروردگارشان تأکید کردند. (لن نؤثرک ... إنّا ءامنّا بربّنا )
۲ - ساحران مؤمن، به گناه و خطاى خویش معترف و به آمرزش خداوند امیدوار بودند. (إنّا ءامنّا بربّنا لیغفر لنا خطینا ) «خطایا» (جمع «خطیئة») به معناى گناهانى است که از روى عمد انجام شود (لسان العرب).
۳ - آمرزش گناهان به دست خداوند و در اختیار او است. (لیغفر لنا خطینا )
۴ - کفر و شرک، گناه و نیازمند توبه و طلب مغفرت از پیشگاه خداوند (لیغفر لنا خطینا ) مصداق مورد نظر از خطیئة - به قرینه آیات بعد که جرم و ایمان را در مقابل یکدیگر قرار داده است - گناه کفر به خداوند و انکار رسالت موسى(ع) است.
۵ - ساحران مؤمن، برخلاف میل باطنى و با اجبار حکومت فرعونى، وادار به مقابله با موسى(ع) شده بودند. (و ما أکرهتنا علیه من السحر ) «إکراه»; یعنى، وادار کردن کسى به کارى که خود تمایل به آن نداشته باشد. گفتنى است که «أکرهتنا» سخن ساحران مؤمن، خطاب به فرعون است; یعنى، تو ما را به سحر و مبارزه علیه موسى(ع) وادار کردى. اقداماتى که ساحران در شیوه اجراى سحر انجام دادند، گرچه اختیارى بود; ولى احضار آنان در صحنه مبارزه با موسى(ع) اجبارى بوده است.
۶ - گناه هرچند بدون تمایل و با اکراه صورت بگیرد، نیازمند بخشش الهى و توبه است. (إنّا ءامنّا لیغفر ... و ما أکرهتنا علیه من السحر ) در کلام ساحران مؤمن هم «خطایا» نیازمند غفران دانسته شده و هم «ما أکرهتنا»; بنابراین گناه اگر چه از روى اجبار و عدم تمایل نیز باشد، نیازمند مغفرت الهى است.
۷ - وجود فشار و اکراه و سلب آزادى در حکومت فرعون (ما أکرهتنا علیه من السحر )
۸ - سِحر و ساحرى، گناهى نیازمند توبه و مغفرت خداوند (لیغفر لنا ... و ما أکرهتنا علیه من السحر ) نیازمندى سحر و ساحرى به غفران الهى، نشان از گناه بودن آن دارد، اشاره ساحران به اکراهى بودن آن، نوعى اعتذار از صدور آن گناه، براى جلب مغفرت الهى است.
۹ - ساحران فرعون، پس از ایمان به موسى(ع) از اقدام به سِحر به نفع فرعون، اظهار پشیمانى کرده و خواستار بخشش الهى شدند. (لیغفر لنا ... ما أکرهتنا علیه من السحر )
۱۰ - خداوند خیر محض و پاینده ترین موجود است. (واللّه خیر و أبقى ) «خیر» در دو معنا به کار مى رود: ۱- معناى وصفى (خیر مقابل شر) ۲- معناى تفضیلى در این آیه گر چه هر دو معنا قابل توجیه است، ولى در برداشت یاد شده معناى وصفى مورد نظر است.
۱۱ - پاداش هاى خداوند، بهترین و پاینده ترین پاداش ها است. (واللّه خیر و أبقى ) خیربودن خداوند براى انسان - بنابراین که «خیر» اسم تفضیل باشد - ناظر به بهتر بودن پاداش هاى او نیز مى باشد و اطلاق «أبقى» شامل هر چیزى است که به خداوند ارتباط یابد; یعنى، او و پاداش ها و عذابش، باقى تر و پاینده تر است. این سخن پاسخى است از ساحران به فرعون که گفته بود: «أیّنا أشدّ عذاباً و أبقى».
۱۲ - ساحران در پاسخ فرعون، خداوند را برتر از او و وصول به خدا را، ارجمندتر از آسایش دنیوى و پاینده تر از زندگانى در دنیا معرفى کردند. (إنّما تقضى هذه الحیوة الدنیا ... واللّه خیر و أبقى )
۱۳ - ایمان به خداوند، زمینه ساز بخشش گناهان از سوى او است. (إنّا ءامنّا بربّنا لیغفر لنا خطینا)
۱۴ - بخشش گناهان، پرتوى از ربوبیت خداوند است. (إنّا ءامنّا بربّنا لیغفر لنا خطینا)
۱۵ - «خیر»، از اوصاف خداوند است. (واللّه خیر )
موضوعات مرتبط
- آمرزش: زمینه آمرزش ۱۳; منشأ آمرزش ۳، ۱۴
- استغفار: استغفار از جادو ۸; استغفار از شرک ۴; استغفار از کفر ۴; استغفار از گناه ۶
- اسماء و صفات:
- خیر :۱۵
- اقرار: اقرار به گناه ۲
- امیدواران: امیدواران به آمرزشهاى خدا ۲
- ایمان: آثار ایمان به خدا ۱۳; ایمان به خدا ۱
- پاداش: بهترین پاداش ۱۱
- جادو: توبه از جادو ۸;توبه از گناه جادو۸
- جادوگران فرعون: استغفار جادوگران فرعون ۹; استقامت جادوگران فرعون ۱; اقرار جادوگران فرعون ۲; اکراه جادوگران فرعون ۵ ; امیدوارى جادوگران فرعون ۲; ایمان جادوگران فرعون ۱، ۹; پشیمانى جادوگران فرعون ۹; خداشناسى جادوگران فرعون ۱۲ ; زهد جادوگران فرعون ۱۲; گناه جادوگران فرعون ۲
- خدا: اختیارات خدا ۳; تداوم پاداشهاى خدا ۱۱; جاودانگى خدا ۱۰; خیریت خدا ۱۰; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۴; ویژگیهاى پاداشهاى خدا ۱۱
- خیر: منشأ خیر ۱۰
- شرک: گناه شرک ۴
- فرعون: استبداد فرعون ۷; تهدیدهاى فرعون ۱; نظام حکومتى فرعون ۷
- کفر: گناه کفر ۴
- گناه: آمرزش گناه ۳; اکراه در گناه ۶; توبه از گناه ۶
- موسى(ع): قصه موسى(ع) ۵