تفسیر:المیزان جلد۱۰ بخش۳: تفاوت میان نسخه‌ها

«'''وَ إِذَا مَس الانسنَ الضرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِداً أَوْ قَائماً...'''»:

كلمه «'''ضر'''» - به ضم ضاد - به معناى حوادث و امورى است كه به جان آدمى ضرر برساند. و معناى جمله «دعانا لجنبه او قاعدا او قائما» اين است كه وقتى به انسان ضررى مى رسد ما را مى خواند در حالى كه به پهلو افتاده و يا نشسته و يا ايستاده است.  

و ظاهرا اين ترديد به منظور تعميم مى باشد و مى خواهد بفرمايد: چه به پهلو و چه نشسته و چه ايستاده و چه در هر حال ديگرى كه فرض شود بر دعا و خواندن ما اصرار مى ورزد، و در هيچ حالى ما را فراموش نمى كند. ممكن هم هست هر سه كلمه «لجنبه او قاعدا او قائما» همگى حال از كلمه «الانسان» باشد، نه حال از فاعل «دعانا»، در اين صورت عامل در اين سه حال كلمه «'''مس '''» مى باشد، و معناى جمله چنين مى شود:

«وقتى كه ناملايمى به انسان برسد، او در حالى كه خوابيده يا نشسته و يا ايستاده در همان حال ما را مى خواند». و اين معنا در بعضى از روايات بى سند وارد شده . و جمله «دعانا لجنبه» مربوط به بيمارى است كه قدرت برخاستن ندارد، و جمله «'''او قاعدا'''» مربوط به مريضى است كه نمى تواند بايستد، و جمله «او قائما» مربوط به افراد سالم است .

و جمله «مر كان لم يدعنا الى ضر مسه» كنايه است از فراموشى و غفلت از چيزى كه فراموش نمى شود.

و معناى آيه اين است كه : وقتى بلاء و ناملايمى جانكاه به انسان مى رسد مدام و بدون وقفه ما را به منظور رفع آن بلاء مى خواند و برخواندن خود اصرار مى ورزد، و همينكه بلاى او را برطرف مى كنيم بكلى ما را فراموش مى كند، و دلش به سوى همان كارهائى كه قبلا داشت كشيده مى شود.  

آرى، اين چنين اعمال كه اسرافگران و مفرطان در تمتع به زخارف دنيوى دارند، در نظرشان زيبا جلوه مى كند، آنقدر زيبا كه جانب ربوبيت پروردگار را بكلى از ياد مى برند، و به فرضى هم كه كسى آنان را ياد آورى كند اصلا از ياد خدا روى بر مى گردانند.