تفسیر:المیزان جلد۱۰ بخش۲: تفاوت میان نسخه‌ها

در سابق در تفسير آيه شريفه: «الحمد لله رب العالمين» نيز گفتيم كه هر چند هر كسى مى تواند به زبان بگويد «الحمد لله» و ليكن از آنجا كه حمد، توصيف و ستودن خداى تعالى است ، هر كسى نمى تواند خداى را توصيف كند، اين كار تنها از بندگان مخلص خداى تعالى بر مى آيد، افراد انگشت شمارى كه خداى تعالى آنان را براى خود خالص ‍ نموده ، و به كرامت قرب خود اختصاص داده و هيچ واسطه اى بين آنان و بين خداى تعالى نيست.

به آيه زير توجه بفرمائيد كه چگونه خداى تعالى را از توصيف خلق منزه دانسته و تنها توصيف بندگان مخلص را امضاء مى كند: «سبحان اللّه عما يصفون الا عباد اللّه المخلصين».

و به همين جهت است كه مى بينيم خداى عزوجل حمد كسى را در كلام مجيدش نقل نكرده الا حمد افراد انگشت شمارى از انبياى گرامش را، مانند نوح ، ابراهيم ، محمد، داوود و سليمان (عليهم صلوات اللّه). در گفتگويش با جناب نوح (عليه السلام) فرموده: «فقل الحمد لله الذى نجينا من القوم الظالمين» و از جناب ابراهيم (عليه السلام) حكايت كرده كه گفت: «الحمد لله الذى و هب لى على الكبر اسمعيل و اسحق»، و در چند جا كه دستوراتى به رسول اسلام (صلى اللّه عليه وآله و سلم) مى دهد مى فرمايد:

«قل الحمد لله »، و از داوود و سليمان (عليه السلام) حكايت كرده كه: «و قالا الحمد لله».

همچنانكه در چند جاى كلام مجيدش حمد اهل بهشت را حكايت كرده است ، مانند: «و قالوا الحمد لله الذى هدينا لهذا» «و قالوا الحمد لله الذى اذهب عنا الحزن»، «و قالوا الحمد لله الذى صدقنا وعده» «و آخر دعويهم ان الحمد لله رب العالمين».

از آيه مورد بحث استفاده مى شود كه خداى سبحان ، مؤمنين از اهل بهشت را سرانجام به بندگان مخلص خود ملحق مى سازد، پس اين آيه دلالت دارد بر وعدهاى جميل و بشارتى عظيم به مؤمنين.