۱۴٬۴۹۵
ویرایش
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
و از نكات لطيفى كه اين معنا را تأييد مى كند، مقارنت كتاب با شهادت در بعضى آيات شهادت است. مانند آيه «وَ أشرَقَتِ الأرضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَ وُضِعَ الكِتَابُ وَ جِئَ بِالنَّبِيِّينَ وَ الشُّهَدَاء». و به زودى، إن شاء الله خواهد آمد كه مراد از آن كتاب، «لوح محفوظ» است و در قرآن كريم هم، مكرر آمده كه: «قرآن، از لوح محفوظ است». | و از نكات لطيفى كه اين معنا را تأييد مى كند، مقارنت كتاب با شهادت در بعضى آيات شهادت است. مانند آيه «وَ أشرَقَتِ الأرضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَ وُضِعَ الكِتَابُ وَ جِئَ بِالنَّبِيِّينَ وَ الشُّهَدَاء». و به زودى، إن شاء الله خواهد آمد كه مراد از آن كتاب، «لوح محفوظ» است و در قرآن كريم هم، مكرر آمده كه: «قرآن، از لوح محفوظ است». | ||
از آن جمله فرموده: «إنَّهُ لَقُرآنٌ كَرِيمٌ فِى كِتَابٍ مَكنُونٍ». و نيز فرموده: «بَل هُوَ قُرآنٌ مَجِيدٌ فِى لَوحٍ مَحفُوظٍ». | از آن جمله فرموده: «إنَّهُ لَقُرآنٌ كَرِيمٌ * فِى كِتَابٍ مَكنُونٍ». و نيز فرموده: «بَل هُوَ قُرآنٌ مَجِيدٌ * فِى لَوحٍ مَحفُوظٍ». | ||
و شهادت «لوح محفوظ»، هر چند غير از شهادت رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» است، وليكن هر دو متوقف بر قضاى كتابى است كه نازل شده. | و شهادت «لوح محفوظ»، هر چند غير از شهادت رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» است، وليكن هر دو متوقف بر قضاى كتابى است كه نازل شده. | ||
==بحث روايتى== | ==بحث روايتى== | ||
در الدر المنثور است كه ابن ابى | در الدر المنثور است كه ابن ابى حاتم، از مجاهد روايت كرده كه: عربى بيابانى، نزد رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» آمده، از او درخواستى كرد. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۱ </center> | ||
حضرت اين آيه را برايش خواند: | حضرت اين آيه را برايش خواند: «وَ اللهُ جَعَلَ لَكُم مِن بُيُوتِكُم سَكَناً». اعرابى گفت: بله. | ||
در تفسير | |||
حضرت خواندند: «وَ جَعَلَ لَكُم مِن جُلُودِ الأنعَامِ بُيُوتاً تَستَخِفُّونَهَا». اعرابى گفت: آرى. | |||
و در تفسير | |||
و در تفسير | آنگاه همچنان مى خواندند و او مى گفت: آرى، تا رسيدند به اين جمله: «كَذَلِكَ يُتِمُ نِعمَتَهُ عَلَيكُم لَعَلَّكُم تُسلِمُونَ». اعرابى اين را كه شنيد، پشت كرد و رفت. لذا دنبال آن، اين آيه نازل شد: «يَعرِفُونَ نِعمَةَ اللهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَ أكثَرُهُمُ الكَافِرُونَ». | ||
و در الدر المنثور است كه عبد بن حميد و ابن جرير و ابن منذر و ابن ابى | در تفسير برهان، از ابن شهرآشوب، از امام باقر «عليه السلام» روايت كرده كه در ذيل جملۀ «يَعرِفُونَ نِعمَةَ اللهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا...» فرمود: مقصود اين است كه نعمت ولايت على را به ايشان شناسانيد و به ولايتش دستورشان داد، ولى ايشان بعد از وفات او، آن را انكار كردند. | ||
مؤلف: اين روايت، از باب تطبيق مصداق بر كلى است. مى خواهد بفرمايد: ولايت على هم، يكى از نعمت هاى خداست، كه بعد از شناختن، انكار كردند. | |||
و در تفسير عياشى، از جعفر بن احمد، از تركى نيشابورى، از على بن جعفر بن محمّد، از برادرش موسى بن جعفر «عليه السلام» روايت كرده كه از آن جناب، از اين آيه سؤال شد: «يَعرِفُونَ نِعمَةَ اللهِ...». فرمود: آن نعمت را شناختند و سپس انكارش كردند. | |||
و در تفسير قمى، در ذيل آيه «وَ يَومَ نَبعَثُ فِى كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيهِم مِن أنفُسِهِم»، از امام صادق «عليه السلام» روايت كرده كه فرموده: براى هر عصر و امتى، شهيدى است و هر امتى، با امامش محشور مى شود. | |||
مؤلف : ذيل كلام امام، همان مضمون آيه «يَومَ نَدعُوا كُلَّ أُنَاسٍ بِإمَامِهِم» است. | |||
و در الدر المنثور است كه عبد بن حميد و ابن جرير و ابن منذر و ابن ابى حاتم، از قتاده نقل كرده اند كه گفت: خداى تعالى فرموده: «وَ جِئنَا بِكَ شَهِيداً عَلَى هَؤُلَاء»، و براى ما نقل كرده اند كه هر وقت رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم»، اين آيه را تلاوت مى فرمود، چشمانش اشك ريخت. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۲ </center> | ||
مؤلف: از اين قبيل روايات در باب شهادت، در روز قيامت بسيار زياد است، و ما بعضى از آن ها را، در ذيل آيه «وَ كَذَلِكَ جَعَلنَاكُم أُمّةً وَسَطاً»، و بعضى ديگرش را در ذيل آيه «وَ جِئنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيداً»، و آيه «وَ يَومَ القِيَامَةِ يَكُونُ عَلَيهِم شَهِيداً» ايراد نموديم. | |||
و در الدر المنثور است كه ابن مردويه ، و خطيب در كتاب تالى التلخيص از براء روايت كرده اند كه گفت شخصى از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) از آيه «'''زدناهم عذابا فوق العذاب '''» پرسش نمود، فرمود: عقرب هايى است نظير درخت خرماى بلند كه ايشان را در جهنم مى گزند. | و در الدر المنثور است كه ابن مردويه ، و خطيب در كتاب تالى التلخيص از براء روايت كرده اند كه گفت شخصى از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) از آيه «'''زدناهم عذابا فوق العذاب '''» پرسش نمود، فرمود: عقرب هايى است نظير درخت خرماى بلند كه ايشان را در جهنم مى گزند. | ||
چند روايت در ذيل | |||
و در | ==چند روايت در ذيل آیه: «تِبيَاناً لِكُلّ شَئ»== | ||
و در تفسير | و در كافى، به سند خود، از عبدالاعلى بن اعين روايت كرده كه گفت: من از امام صادق «عليه السلام» شنيدم كه مى فرمود: | ||
«ما متولد شده از رسول خدایيم و در همان حال تولد، كتاب خدا را مى دانيم، و در آن كتاب است آغاز خلقت و آنچه كه تا روز قيامت خواهد شد. و در آن، خبر آسمان و زمين است، خبر بهشت و خبر آتش است، و خبر آنچه تاكنون شده و آنچه كه خواهد شد، همه در آن است و من همه را مى دانم، همان طور كه كف دست خودم را مى بينم. زيرا خداى تعالى فرموده: در آن كتاب، تبيان هر چيزى هست». | |||
مؤلف: آيه شريفه در اين روايت، نقل به معنا شده است. | |||
و در تفسير عياشى، از منصور، از حمّاد لحّام روايت كرده كه گفت: امام صادق «عليه السلام» فرمود: «ما مى دانيم آنچه كه در آسمان هاست، و مى دانيم آنچه كه در زمين است، و آنچه كه در بهشت و آنچه كه در آتش است، و آنچه كه مابين آن است». | |||
حمّاد مى گويد: من بهت زده، به آن حضرت نگاه مى كردم. | |||
فرمود: «اى حمّاد! اين، خود در كتاب خداى تعالى است. آنگاه اين آيه را تلاوت نمود: «وَ يَومَ نَبعَثُ فِى كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيهِم مِن أنفُسِهِم وَ جِئنَا بِكَ شَهِيداً عَلَى هَؤُلَاء وَ نَزَّلنَا عَلَيكَ الكِتَابَ تِبيَاناً لِكُلِّ شَئٍ وَ هُدًى وَ رَحمَةً وَ بُشرَى لِلمُسلِمِين»، آنچه گفتيم، همه در كتابى است كه تبيان هر چيز است». | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۳ </center> | ||
و در | و در كافى، از عده اى از اصحاب ما شيعه، از احمد بن محمد بن سنان، از يونس بن يعقوب، از حارث بن مغيره و از عده اى از اصحاب شيعه، از آن جمله عبدالاعلى و ابوعبيده و عبدالله بن بشير خثعمى روايت كرده كه همگى گفته اند: از امام صادق «عليه السلام» شنيديم كه فرمود: | ||
و در تفسير | |||
«من هر آينه مى دانم آنچه كه در آسمان ها و آنچه در زمين است، و مى دانم آنچه كه در بهشت است، و مى دانم آنچه را كه در آتش است، و مى دانم آنچه تاكنون بوده و آنچه كه تا قيامت خواهد بود». | |||
آنگاه لحظه اى سكوت كرد. سپس احساس نمود كه شنوندگان در تعجب شدند و برايشان گران آمد. فرمود: «همه اين ها را، از كتاب خداى عزوجل مى دانم. زيرا خداى تعالى، در باره كتابش مى فرمايد: «فِيهِ تِبيَانُ كُلِّ شَئٍ». | |||
و در تفسير عياشى، از عبدالله بن وليد روايت مى كند كه گفت: | |||
امام صادق «عليه السلام» فرمود: خداى تعالى، در باره موسى فرموده: «وَ كَتَبنَا لَهُ فِى الألوَاحِ مِن كُلِّ شَئ»، و ما فهميديم كه براى موسى همه چيز را ننوشته، (بلكه از همه چيز، مقدارى را نوشته)، و در باره عيسى فرموده: «لِأُبَيِّنَ لَكُم بَعضَ الَّذِى تَختَلِفُونَ فِيهِ». و در باره محمّد «صلى الله عليه و آله و سلم» فرموده: «وَ جِئنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ وَ نَزَّلنَا عَلَيكَ الكِتَابَ تِبيَاناً لِكُلِّ شَئٍ». | |||
مؤلف: اين روايت را، عياشى نيز، به سند خود، از آن جناب نقل نموده. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۴ </center> | ||
<span id='link327'><span> | <span id='link327'><span> | ||
==نحل آيات ۹۰ - ۱۰۵ سوره نحل == | ==نحل آيات ۹۰ - ۱۰۵ سوره نحل == | ||
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ | إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاحْسَانِ وَ إِيتَاى ذِى الْقُرْبى وَ يَنْهَى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنكَرِ وَ الْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ(۹۰) | ||
وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لا | وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لا تَنقُضُوا الاَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكيدِهَا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلاً إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ(۹۱) | ||
وَ لا تَكُونُوا كالَّتى | وَ لا تَكُونُوا كالَّتى نَقَضَت غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكاثاً تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِىَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَيُبَيِّننَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ(۹۲) | ||
وَ لَوْ | وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُضِلُّ مَن يَشاءُ وَ يَهْدِى مَن يَشاءُ وَ لَتُسئَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ(۹۳) | ||
وَ لا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلا بَيْنَكُمْ فَتزِلَّ قَدَمُ بَعْدَ ثُبُوتهَا وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سبِيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ(۹۴) | وَ لا تَتَّخِذُوا أَيْمَانَكُمْ دَخَلا بَيْنَكُمْ فَتزِلَّ قَدَمُ بَعْدَ ثُبُوتهَا وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سبِيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ(۹۴) | ||
وَ لا تَشترُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً إِنَّمَا عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيرٌ | وَ لا تَشترُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً إِنَّمَا عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيرٌ لَكُمْ إِن كنتُمْ تَعْلَمُونَ(۹۵) | ||
مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَ مَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبرُوا أَجْرَهُم بِأَحْسنِ مَا كانُوا يَعْمَلُونَ(۹۶) | مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَ مَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبرُوا أَجْرَهُم بِأَحْسنِ مَا كانُوا يَعْمَلُونَ(۹۶) | ||
مَنْ عَمِلَ صالِحاً | مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِن ذَكرٍ أَوْ أُنثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَوةً طيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسنِ مَا كانُوا يَعْمَلُونَ(۹۷) | ||
فَإِذَا | فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاستَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ(۹۸) | ||
إِنَّهُ لَيْس لَهُ سُلْطانٌ عَلى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكلُونَ(۹۹) | إِنَّهُ لَيْس لَهُ سُلْطانٌ عَلى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكلُونَ(۹۹) | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۸۲: | ||
إِنَّمَا سُلْطانُهُ عَلى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُم بِهِ مُشرِكُونَ(۱۰۰) | إِنَّمَا سُلْطانُهُ عَلى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُم بِهِ مُشرِكُونَ(۱۰۰) | ||
وَ إِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَّكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا | وَ إِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَّكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنزِّلُ قَالُوا إِنَّمَا أَنتَ مُفْترِ بَلْ أَكْثرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ(۱۰۱) | ||
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن | قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَبِّك بِالحَْقِّ لِيُثَبِّت الَّذِينَ آمَنُوا وَ هُدًى وَ بُشرَى لِلْمُسلِمِينَ(۱۰۲) | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۵ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۵ </center> | ||
وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشرٌ | وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشرٌ لِسَانُ الَّذِى يُلْحِدُونََ إِلَيْهِ أَعْجَمِىُّ وَ هَذَا لِسانٌ عَرَبىُّ مُّبِينٌ(۱۰۳) | ||
إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ لا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(۱۰۴) | إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ لا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(۱۰۴) | ||
إِنَّمَا يَفْترِى | إِنَّمَا يَفْترِى الْكَذِبَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَ أُولَئك هُمُ الْكاذِبُونَ (۱۰۵) | ||
<center> «'''ترجمه آیات'''» </center> | <center> «'''ترجمه آیات'''» </center> | ||
خدا، به عدالت و نيكى كردن و بخشش به خويشان فرمان مى دهد و از كار بد و ناروا و ستمگرى منع مى كند، پندتان مى دهد، شايد اندرز گيريد. (۹۰) | |||
به پيمان خدا وقتى كه پيمان | به پيمان خدا وقتى كه پيمان بستيد، وفا كنيد و قسم ها را از پس محكم كردنش، كه خدا را ضامن آن كرده ايد، مشكنيد، كه خدا مى داند چه مى كنيد. (۹۱) | ||
و چون آن كس كه رشته خود را از پس تابيدن پنبه و قطعه قطعه | و چون آن كس كه رشته خود را از پس تابيدن پنبه و قطعه قطعه كند، مباشيد كه قسم هايتان را مابين خودتان براى آن كه گروهى بيشتر از گروه ديگر است، دستاويز فريب كنيد. حق اين است كه خدا شما را به قسم ها امتحان مى كند و روز قيامت، مطالبى را كه در مورد آن اختلاف داشته ايد، برايتان بيان مى كند. (۹۲) | ||
اگر خدا مى | اگر خدا مى خواست، شما را يك امت كرده بود، ولى هر كه را خواهد، گمراه كند و هر كه را خواهد، هدايت كند و از آنچه مى كرده ايد، بازخواست شويد. (۹۳) | ||
قسم هايتان را ميان خودتان دستاويز فريب مكنيد، كه قدمى از پس استوار شدنش بلغزد و شما را به سزاى بازماندنتان از راه خدا بدى رسد و عذابى بزرگ داشته باشيد. (۹۴) | |||
پيمان خدا را به بهاى اندك مفروشيد، حق | پيمان خدا را به بهاى اندك مفروشيد، حق اين است كه آنچه نزد خداست، بهتر است، اگر بدانيد. (۹۵) | ||
آنچه نزد | آنچه نزد شماست، فانى مى شود و آنچه نزد خداست، ماندنى است و كسانى كه صبورى پيشه كردند، پاداششان را بهتر از آنچه عمل مى كرده اند، مى دهيم. (۹۶) | ||
هر كس از مرد و زن عمل شايسته كند و | هر كس از مرد و زن عمل شايسته كند و مؤمن باشد، او را زندگى نيكو دهيم و پاداششان را بهتر از آنچه عمل مى كرده اند، مى دهيم. (۹۷) | ||
و چون قرآن | و چون قرآن بخوانى، از شيطان مطرود، به خدا پناه جوى. (۹۸) | ||
كه او را بر كسانى كه ايمان دارند و به پروردگار خويش توكل مى | كه او را بر كسانى كه ايمان دارند و به پروردگار خويش توكل مى كنند، تسلط نيست. (۹۹) | ||
تسلط | تسلط وى، فقط بر كسانى است كه دوستدار اويند و كسانى كه به خدا شرك آورند. (۱۰۰) | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۶ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴۷۶ </center> | ||
و چون آيه اى را به جاى آيه ديگر بدل آريم و خدا بهتر | و چون آيه اى را به جاى آيه ديگر بدل آريم و خدا بهتر داند، چه نازل مى كند، گويند: تو فقط افترا می زنى، چنين نيست، بلكه بيشترشان نمى دانند. (۱۰۱) | ||
بگو قرآن را روح پاك (جبرئيل ) به | بگو قرآن را روح پاك (جبرئيل) به حق، از جانب پروردگارت نازل كرده، تا كسانى را كه ايمان دارند، استوار كند و هدايت و بشارتى براى مسلمانان است. (۱۰۲) | ||
ما مى دانيم كه | ما مى دانيم كه آن ها گويند قرآن را فقط بشرى بدو تعليم مى دهد، زبان كسى كه بدو اشاره مى كنند، عجمى است و اين زبان عربى روشن است. (۱۰۳) | ||
ویرایش