۱۷٬۰۰۸
ویرایش
خط ۱۵۵: | خط ۱۵۵: | ||
<span id='link243'><span> | <span id='link243'><span> | ||
==جواب دسته اى از امت موسى «ع» كه نهى از منكر مى | ==جواب دسته اى از امت موسى «ع» كه نهى از منكر مى كردند، به گروهی كه سكوت كرده بودند == | ||
«'''وَ إِذْ قَالَت أُمَّةٌ مِّنهُمْ لِمَ تَعِظونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ ...'''»: | «'''وَ إِذْ قَالَت أُمَّةٌ مِّنهُمْ لِمَ تَعِظونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ ...'''»: | ||
معلوم مى شود امت ديگرى بوده كه اين امت را موعظه مى كرده | معلوم مى شود امت ديگرى بوده كه اين امت را موعظه مى كرده اند. پس تقدير آيه، چنين است: «إذ قالت أمة منهم لأمة أخرى كانت تعظهم - آن زمان كه امتى از ايشان، به امت ديگرى كه ايشان را موعظه مى كرد، گفتند...»، و جمله «لأمة أخرى كانت تعظهم» براى اختصار حذف شده است. | ||
و ظاهر | و ظاهر اين كه گفتند: «چرا موعظه مى كنيد مردمى را كه خدا هلاكشان خواهد كرد»، اين است كه ايشان اهل تقوا بوده اند، و از مخالفت امر خدا پروا داشته اند، جز اين كه ديگران را كه اهل فسق بودند، نهى از منكر نمى كردند. چون اگر خود اين امت نيز اهل فسق و تعدى بودند، آن قوم ديگر ايشان را نيز موعظه مى كردند و در پاسخ اعتراض و ملامتشان نمى گفتند: «معذرة إلى ربكم - تا نزد پروردگار شما معذور باشيم». | ||
و نيز از گفتار عده اى كه سكوت كردند، بر مى آيد كه اهل فسق و فجور، مسأله تجاوز و عصيان را به حدى رسانده بودند كه علنا مرتكب فسق مى شدند، و ديگر نهى از منكر در ايشان اثر نمى كرده. | |||
چيزى كه هست، آن امت ديگر كه سكوت نكرده و همچنان نهى از منكر مى كردند، مأيوس از موعظه نبودند و هنوز اميدوار بودند، بلكه در اثر پافشارى بر موعظه و نهى از منكر، دست از گناه بردارند، و لااقل چند نفرى از ايشان، تا اندازه اى به راه بيايند. | |||
و در | علاوه بر اين، غرضشان از اصرار بر موعظه اين بوده كه در نزد خداى سبحان معذور باشند، و بدين وسيله مخالفت با فسق، و انزجار خود را از طغيان و تمرد اعلام داشته باشند. و لذا در پاسخ امت ساكت، كه به ايشان مى گفتند: «چرا موعظه مى كنيد»، اظهار داشتند: «معذرة إلى ربكم و لعلهم يتقون - تا هم نزد پروردگارتان معذور باشيم و هم شايد ايشان از گناه دست بردارند». | ||
و در اين كه گفتند: «نزد پروردگارتان»، و نگفتند «نزد پروردگارمان»، اشاره است به اين كه: نهى از منكر به ما اختصاص ندارد. شما هم كه سكوت كرده ايد، مسؤوليد، و بايد اين سكوت را شكسته و اين قوم را نصيحت كنيد. براى اين كه اعتذار به سوى پروردگار، به خاطر مقام ربوبيتيش بر هر كسى واجب است، و همه مربوبين اين پروردگار، بايد ذمۀ خود را از تكاليفى كه به ايشان شده و وظائفى كه به آنان محول گشته، فارغ سازند. همان طور كه ما مربوب اين رب هستيم، شما نيز هستيد. پس آنچه كه بر ما واجب است، بر شما نيز واجب است. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۳۸۵ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۳۸۵ </center> | ||
<span id='link244'><span> | <span id='link244'><span> |
ویرایش