۱۶٬۹۴۶
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۱۷: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←مقام و منزلت نوح «ع»، و اجابت دعاى او
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۳۲: | خط ۲۳۲: | ||
==مقام و منزلت نوح «ع»، و اجابت دعاى او == | ==مقام و منزلت نوح «ع»، و اجابت دعاى او == | ||
«''' | «'''وَ لَقَد نَادَينَا نُوحٌ فَلَنِعمَ المُجِيبُون'''»: | ||
«لام» در كلمه «لَقَد»، و در كلمۀ «لَنِعمَ»، هر دو «لام» قسم است. و اين دو سوگند، دلالت بر كمال عنايت به نداى نوح و اجابت خداى تعالى مى كند. و خداى سبحان، خود را در اجابت كردن نداى نوح مدح كرده. و اگر خود را با اين كه يكى است، «مُجِيبُون: اجابت كنندگان» خوانده، به منظور تعظيم است. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۰ </center> | ||
و - به طورى كه از سياق استفاده مى شود - منظور از نداى | و - به طورى كه از سياق استفاده مى شود - منظور از نداى نوح، همان نفرينى است كه به قوم خود كرد و به درگاه پروردگار خويش، براى هلاكت آنان استغاثه نمود. همان نفرينى كه در آيه «وَ قَالَ نُوحٌ رَبِّ لَا تَذَر عَلَى الأرضِ مِنَ الكَافِرِينَ دَيّاراً»، و نيز آيه «فَدَعَا رَبَّهُ أنّى مَغلُوبٌ فَانتَصِر»، حكايت شده است. | ||
«'''و | «'''و نجَّيْنَاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ'''»: | ||
كلمۀ «كَرب» - به طورى كه راغب گفته - به معناى اندوه شديد است. و مراد از آن در اين جا، همان طوفان و يا آزار قوم نوح است. و مراد از «اهل» نوح، اهل بيت او و گروندگان به او، از قوم خودش است. همچنان كه درباره آنان، در سوره «هود» فرموده: «قُلنَا احمِل فِيهَا مِن كُلّ زَوجَينِ اثنَينِ وَ أهلَكَ إلّا مَن سَبَقَ عَلَيهِ القَولُ وَ مَن آمَنَ». و كلمه «اهل»، همان طور كه بر همسر مرد و فرزندانش اطلاق مى شود، بر همۀ خواص آدمى نيز اطلاق مى شود. | |||
«'''وَ جَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ'''»: | «'''وَ جَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ'''»: | ||
يعنى: ذرّيه او را از بين همه مردم، جزو باقى ماندگان قرار داديم، كه بعد از قرن نوح «عليه السلام»، در زمين باقى بمانند - و ما در داستان نوح «عليه السلام»، در سوره «هود»، راجع به اين معنا بحث كرديم. | |||
مراد از كلمه | «'''وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِ فِى الاَخِرِينَ'''»: | ||
مراد از كلمه «ترك»، باقى گذاشتن است، و مراد از كلمه «آخَرِين»، امم بعد از نوح «عليه السلام» و قبل از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» است، نه فقط امت هاى گذشته. و اين جمله را بعد از ذكر ابراهيم «عليه السلام» نيز، در همين سوره آورده، و در همين قصه، در سوره «شعراء»، به جاى اين عبارت فرموده: «وَ اجعَل لِى لِسَانَ صِدقٍ فِى الآخَرِين». | |||
و ما، در آن سوره، از اين عبارت چنين استفاده كرديم كه مراد از «لسان صدق»، اين است كه خداوند بعد از ابراهيم، كسى را مبعوث كند كه دعوت ابراهيم «عليه السلام» را در بشر دنبال نموده، و مردم را به سوى كيش او، كه همان دين توحيد است، بخواند. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۱ </center> | ||
از | از اين جا، اين معنا تأييد مى شود كه: مراد از «باقى گذاشتن» نيز، همين است كه خداى تعالى، دعوت نوح را به سوى توحيد، بعد از او هم، در بشر زنده نگه داشته و در هر عصرى بعد از عصر ديگر، تا روز قيامت، اثر مجاهدت هاى آن جناب را در راه خدا باقى و محفوظ داشته است. | ||
<span id='link139'><span> | <span id='link139'><span> | ||
«''' | «'''سلَامٌ عَلى نُوحٍ فى الْعَالَمِينَ'''»: | ||
مراد از | مراد از «عَالَمِين»، همۀ عالَم است. براى اين كه كلمۀ «عَالَمين» در آيه، با الف و لام آمده، و از نظر ادبيات، كلمه جمع، اگر با الف و لام بيايد، عموميت را افاده مى كند. و ظاهرا مراد از «عَالَمِين»، همه عوالم بشرى و امت ها و جماعت هاى بشرى، تا روز قيامت باشد. | ||
و اين سلامى كه خداى تعالى به نوح داده تا روز قيامت، خود تهيتى است مبارك و طيّب، كه خداى تعالى از ناحيه تمامى امت هاى بشرى كه در اثر مجاهدت ها و دعوت نوح، از اعتقادات صحيح و اعمال صالح برخوردار شده اند، به نوح داده است. | |||
بعضى از | آرى، آن جناب اولين كسى است كه در بين بشر، به دعوت توحيد و مبارزه عليه شرك و آثار شرك، كه همان اعمال زشت است، قيام نمود، و در اين راه، شديدترين رنج ها و محنت ها را تحمل كرد. آن هم نه يك سال و دو سال، بلكه نزديك به هزار سال. آن هم نه با كمك كسى، بلكه خودش به تنهايى. | ||
پس آن جناب، به تنهايى، در هر خير و صلاحى كه در بشريت تا روز قيامت رُخ بدهد، سهيم و شريك است. و در كلام خداى تعالى، چنين سلامى به احدى داده نشده، كه اين قدر وسيع باشد. | |||
بعضى از مفسران گفته اند: مراد از «عَالَمِين»، عوالم ملائكه و جنّ و انس است. | |||
«'''إِنَّا كَذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ'''»: | «'''إِنَّا كَذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ'''»: | ||
اين | اين جمله، منتى را كه خدا بر نوح «عليه السلام» نهاده و كرامتى كه به وى كرده - از آن جمله اين كه ندايش را اجابت نمود و او و اهلش را از كرب عظيم نجات داد، و ذريه اش را در قرون بعد، باقى نگه داشت و آثارش را در قرون بعد از خودش حفظ كرد، و درودى كه تا روز قيامت از ناحيه فرد فرد بشر صالح به وى فرستاده، تعليل مى كند. | ||
و اگر پاداش او را به پاداش محسنين و نيكوكاران تشبيه | و اگر پاداش او را به پاداش محسنين و نيكوكاران تشبيه كرده، اين تشبيه تنها در اصل پاداش است، نه در خصوصيات. مى خواهد بفرمايد: همان طور كه به همه نيكوكاران پاداش مى دهيم، به نوح نيز پاداش داديم، و نمى خواهد بفرمايد: به همه نيكوكاران همين پاداش را كه به نوح داديم، مى دهيم؛ و اين، خود واضح است. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۲۲ </center> | ||
«'''إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ'''»: | «'''إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ'''»: | ||
اين | اين جمله، نيكوكارى نوح «عليه السلام» را كه از جمله قبلى استفاده مى شد، تعليل مى كند كه چگونه نوح از نيكوكاران بود. مى فرمايد: براى اين كه از بندگان مؤمن ما بود. | ||
آرى، نوح «عليه السلام»، خداى عزّوجلّ را به حقيقت بندگى، بندگى كرد. او، غير از آنچه خدا مى خواست، نمى خواست، و غير از آنچه خدا دستور داده بود، نمى كرد. و نيز براى اين كه آن جناب، از مؤمنان حقيقى بود. از اعتقادات، غير از آنچه كه حق بود، معتقد نبود، و اين اعتقاد به حق، در تمامى اركان وجودش جريان داشت. و كسى كه چنين باشد، غير از حُسن و نيكويى از او، عملى سر نمى زند. پس او از نيكوكاران است. | |||
«'''ثمَّ أَغْرَقْنَا الاَخَرِينَ'''»: | «'''ثمَّ أَغْرَقْنَا الاَخَرِينَ'''»: | ||
كلمۀ «ثُمّ»، بعديت در كلام را مى رساند، نه بعديت در زمان را. و مراد از كلمۀ «آخَرِين: ديگران»، همان قوم مشرك اويند. | |||
<span id='link140'><span> | <span id='link140'><span> | ||
