ق ٢٩
| گسترشکپی متن آیه |
|---|
ترجمه
| ق ٢٨ | آیه ٢٩ | ق ٣٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْقَوْلُ»: منظور تهدیدها و وعیدها و مژده‌ها و بشارتهای فراوان در آیات مختلف است. «ظَلاّمٍ»: (نگا: آل‌عمران / انفال / ، حج / ، فصّلت / ).
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۳۸ سوره «ق»
- قدرت و علم خداوند در خلق و تدبير موجودات، به حال خود باقى است
- بيان مقصود از «نزديکى خداوند به انسان»، با عبارتى ساده و روان
- علم خدا به انسان، از طريق فرشتگان كاتب اعمال
- فرشتگان موكّل، به طور كامل مراقب انسان هستند و چيزى را از قلم نمى اندازند
- مقصود از «سائق» و «شهيدى» كه در قيامت، همراه هر كسى مى آيند
- دو نكته اى كه از اين آيه شريفه استفاده مى شود
- پاسخ خداى تعالى به عذر کافران و قرين شيطانى او، در قیامت
- وجوهى كه درباره آيه: «يَومَ نَقُولُ لِجَهَنّم...» گفته شده است
- وصف متقين و و نعمت های وصف ناپذیر آنان، در بهشت
- بحث روايتى
نکات آیه
۱- هشدارها و انذارهاى الهى به گمراهان، جدى و غیر قابل تغییر (و قد قدّمت إلیکم بالوعید . ما یبدّل القول لدىّ) برداشت بالا با توجه به این نکته است که مراد از «القول» - به قرینه آیه قبل - وعیدهاى الهى باشد که مبناى حکم و قضاوت خداوند در دادگاه قیامت است.
۲- تلاش محکومان دادگاه قیامت براى تغییر حکم الهى، تلاشى بى فرجام (ما یبدّل القول لدىّ) در آیات پیشین، حکم مجرمان با فرمان «ألقیا فى جهنّم ...» از سوى خداوند صادر مى گردد. مجرمان با جدال و تخاصم، درصدد تبرئه خویش برمى آیند تا مگر حکم الهى را در حق خود تغییر دهند; ولى «ما یبدّل القول...» بى فرجام بودن تلاش آنان را مى رساند.
۳- حکم خداوند در قیامت علیه مجریان، حکمى قطعى و به دور از هر گونه بازنگرى (ما یبدّل القول لدىّ) تعبیر «لدىّ» مشعر به این معنا است که چون حکم از سوى خداوندى صادر شده - که پیشینه خلق را به خوبى مى داند و بر ایشان اتمام حجت کرده است و گواهان به گواهى نشسته اند - مجال خدشه در آن نخواهد بود.
۴- خداوند، منزّه از کم ترین ظلم و اعمال کیفرهاى ناروا، بر بندگان (و ما أنا بظلّ-م للعبید)
۵- کیفرهاى اخروى نتیجه قهرى عملکرد خود کافران، و نه ظلمى از سوى خدا بر ایشان (قدّمت إلیکم بالوعید ... و ما أنا بظلّ-م للعبید)
۶- کیفر گمراهان قبل از اتمام حجت ایشان، ظلم و دور از ساحت خداوند* (و قد قدّمت إلیکم بالوعید ... و ما أنا بظلّ-م للعبید) برداشت بالا بدان احتمال است که دو بخش این آیه، متفرع بر «قد قدّمت...» باشد; یعنى، چون قبلاً اتمام حجت بر ایشان شده است، نه حکم تغییر خواهد کرد و نه اجراى حکم ظلم تلقى خواهد شد; زیرا ظلم آن جا است که عقاب، بدون حجت باشد.
۷- تغییر حکم و تخفیف کیفر بایسته ظالمان، ظلمى به دیگران و دور از ساحت خدا* (ما یبدّل القول لدىّ و ما أنا بظلّ-م للعبید) برداشت بالا بدان احتمال است که «و ما أنا بظلاّم...» تعلیل «ما یبدّل...» باشد; یعنى، چون تبدیل حکم و تخفیف مجازات به حق مجرمان، موجب ظلم به بندگان صالح و ستمدیده مى شود، در نظام الهى - چون ظلمى نیست - تبدیل قول هم نخواهد بود.
موضوعات مرتبط
- اتمام حجت: آثار اتمام حجت ۶
- اسماء و صفات: صفات جلال ۴، ۵، ۶، ۷
- خدا: تنزیه خدا ۴، ۶; حتمیت انذارهاى خدا ۱; حتمیت قضاوت خدا ۲، ۳; حتمیت وعیدهاى خدا ۱; خدا و ظلم ۴، ۵، ۶، ۷
- ظالمان: ظلم تخفیف کیفر ظالمان ۷; ظلم عفو ظالمان ۷
- عمل: آثار اخروى عمل ۵
- قواعدفقهى: قاعده قبح کیفربى بیان ۶
- کافران: کیفر اخروى کافران ۵
- کیفر: عوامل کیفر اخروى ۵
- گمراهان: اتمام حجت با گمراهان ۶; انذار گمراهان ۱
- گناهکاران: بى تأثیرى تلاش گناهکاران ۲; گناهکاران در قیامت ۲
منابع
