روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۴ ش ۹۳۱

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، بَابُ النَّوَادِرِ وَ هُوَ آخِرُ أَبْوَابِ الْكِتَاب-وَ مِنْ أَلْفَاظِ رَسُولِ اللَّهِ ص الْمُوجَزَةِ الَّتِي لَمْ يُسْبَقْ إِلَيْهَا

و روي محمد بن علي الكوفي عن اسماعيل بن مهران عن مرازم عن جابر بن يزيد عن جابر بن عبد الله الانصاري قال قال رسول الله ص :

إِذَا وَقَعَ اَلْوَلَدُ فِي بَطْنِ أُمِّهِ صَارَ وَجْهُهُ قِبَلَ ظَهْرِ أُمِّهِ إِنْ كَانَ ذَكَراً وَ إِنْ كَانَتْ أُنْثَى صَارَ وَجْهُهَا قِبَلَ بَطْنِ أُمِّهَا وَ يَدَاهُ عَلَى وَجْنَتَيْهِ وَ ذَقَنُهُ عَلَى رُكْبَتَيْهِ كَهَيْئَةِ اَلْحَزِينِ اَلْمَهْمُومِ فَهُوَ كَالْمَصْرُورِ مَنُوطٌ بِمِعَاءٍ مِنْ سُرَّتِهِ إِلَى سُرَّةِ أُمِّهِ فَبِتِلْكَ اَلسُّرَّةِ يَغْتَذِي مِنْ طَعَامِ أُمِّهِ وَ شَرَابِهَا إِلَى اَلْوَقْتِ اَلْمُقَدَّرِ لِوِلاَدَتِهِ فَيَبْعَثُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ مَلَكاً فَيَكْتُبُ عَلَى جَبْهَتِهِ شَقِيٌّ أَوْ سَعِيدٌ مُؤْمِنٌ أَوْ كَافِرٌ غَنِيٌّ أَوْ فَقِيرٌ وَ يَكْتُبُ أَجَلَهُ وَ رِزْقَهُ وَ سُقْمَهُ وَ صِحَّتَهُ فَإِذَا اِنْقَطَعَ اَلرِّزْقُ اَلْمُقَدَّرُ لَهُ مِنْ سُرَّةِ أُمِّهِ زَجَرَهُ اَلْمَلَكُ‏ زَجْرَةً فَانْقَلَبَ فَزِعاً مِنَ اَلزَّجْرَةِ وَ صَارَ رَأْسُهُ قِبَلَ اَلْمَخْرَجِ فَإِذَا وَقَعَ عَلَى اَلْأَرْضِ دُفِعَ إِلَى هَوْلٍ عَظِيمٍ وَ عَذَابٍ أَلِيمٍ إِنْ أَصَابَتْهُ رِيحٌ أَوْ مَسَّتْهُ يَدٌ وَجَدَ لِذَلِكَ مِنَ اَلْأَلَمِ مَا يَجِدُ اَلْمَسْلُوخُ عَنْهُ جِلْدُهُ يَجُوعُ فَلاَ يَقْدِرُ عَلَى اَلاِسْتِطْعَامِ وَ يَعْطَشُ فَلاَ يَقْدِرُ عَلَى اَلاِسْتِسْقَاءِ وَ يَتَوَجَّعُ فَلاَ يَقْدِرُ عَلَى اَلاِسْتِغَاثَةِ فَيُوَكِّلُ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِرَحْمَتِهِ وَ اَلشَّفَقَةِ عَلَيْهِ وَ اَلْمَحَبَّةِ لَهُ أُمَّهُ فَتَقِيهِ اَلْحَرَّ وَ اَلْبَرْدَ بِنَفْسِهَا وَ تَكَادُ تَفْدِيهِ بِرُوحِهَا وَ تَصِيرُ مِنَ اَلتَّعَطُّفِ عَلَيْهِ بِحَالٍ لاَ تُبَالِي أَنْ تَجُوعَ إِذَا شَبِعَ وَ تَعْطَشَ إِذَا رَوِيَ وَ تَعْرَى إِذَا كُسِيَ وَ جَعَلَ اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ رِزْقَهُ فِي ثَدْيَيْ أُمِّهِ فِي إِحْدَاهُمَا شَرَابُهُ وَ فِي اَلْأُخْرَى طَعَامُهُ حَتَّى إِذَا رَضَعَ آتَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ يَوْمٍ بِمَا قَدَّرَ لَهُ فِيهِ مِنْ رِزْقٍ فَإِذَا أَدْرَكَ فَهَّمَهُ اَلْأَهْلَ وَ اَلْمَالَ وَ اَلشَّرَهَ وَ اَلْحِرْصَ ثُمَّ هُوَ مَعَ ذَلِكَ يُعْرَضُ لِلْآفَاتِ‏ وَ اَلْعَاهَاتِ وَ اَلْبَلِيَّاتِ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَ اَلْمَلاَئِكَةُ تَهْدِيهِ وَ تُرْشِدُهُ وَ اَلشَّيَاطِينُ تُضِلُّهُ وَ تُغْوِيهِ فَهُوَ هَالِكٌ إِلاَّ أَنْ يُنْجِيَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَدْ ذَكَرَ اَللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ نِسْبَةَ اَلْإِنْسَانِ فِي مُحْكَمِ‏ كِتَابِهِ‏ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ لَقَدْ خَلَقْنَا اَلْإِنْسََانَ مِنْ سُلاََلَةٍ مِنْ طِينٍ `ثُمَّ جَعَلْنََاهُ نُطْفَةً فِي قَرََارٍ مَكِينٍ `ثُمَّ خَلَقْنَا اَلنُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا اَلْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا اَلْمُضْغَةَ عِظََاماً فَكَسَوْنَا اَلْعِظََامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْنََاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبََارَكَ اَللََّهُ أَحْسَنُ اَلْخََالِقِينَ `ثُمَّ إِنَّكُمْ بَعْدَ ذََلِكَ لَمَيِّتُونَ `ثُمَّ إِنَّكُمْ‏ يَوْمَ اَلْقِيََامَةِ تُبْعَثُونَ‏ قَالَ‏ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُ‏ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ‏ هَذِهِ حَالُنَا فَكَيْفَ حَالُكَ وَ حَالُ اَلْأَوْصِيَاءِ بَعْدَكَ فِي اَلْوِلاَدَةِ فَسَكَتَ‏ رَسُولُ اَللَّهِ ص‏ مَلِيّاً ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ لَقَدْ سَأَلْتَ عَنْ أَمْرٍ جَسِيمٍ لاَ يَحْتَمِلُهُ إِلاَّ ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ إِنَّ اَلْأَنْبِيَاءَ وَ اَلْأَوْصِيَاءَ مَخْلُوقُونَ مِنْ نُورِ عَظَمَةِ اَللَّهِ‏ جَلَّ ثَنَاؤُهُ‏ يُودِعُ اَللَّهُ أَنْوَارَهُمْ أَصْلاَباً طَيِّبَةً وَ أَرْحَاماً طَاهِرَةً يَحْفَظُهَا بِمَلاَئِكَتِهِ وَ يُرَبِّيهَا بِحِكْمَتِهِ وَ يَغْذُوهَا بِعِلْمِهِ فَأَمْرُهُمْ يَجِلُّ عَنْ أَنْ يُوصَفَ وَ أَحْوَالُهُمْ تَدِقُّ عَنْ أَنْ تُعْلَمَ لِأَنَّهُمْ نُجُومُ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ أَعْلاَمُهُ فِي بَرِيَّتِهِ وَ خُلَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ أَنْوَارُهُ فِي بِلاَدِهِ وَ حُجَجُهُ عَلَى خَلْقِهِ يَا جَابِرُ هَذَا مِنْ مَكْنُونِ اَلْعِلْمِ وَ مَخْزُونِهِ فَاكْتُمْهُ إِلاَّ مِنْ أَهْلِهِ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۶ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۳۶۹

و محمد بن علىّ كوفى، از اسماعيل بن مهران، از مرازم، از جابر بن- يزيد، از جابر بن عبد اللَّه انصارى روايت كرده است كه مى‏گفت: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلم فرموده: چون فرزند در شكم مادرش قرار گيرد، اگر پسر باشد صورتش بطرف پشت مادر است، و اگر دختر باشد صورتش بطرف شكم مادر است، و دو دستش بر دو گونه او، و زنخدانش بالاى زانوان او، و بشكل محزونى مهموم است، زيرا او بمانند دربند بسته‏اى بوسيله روده‏اى از ناف خود بناف مادرش بسته شده است، چنان كه بوسيله همان ناف تا زمان مقدّر براى ولادتش از طعام و شراب مادرش تغذيه ميكند، پس خداوند عزّ و جلّ فرشته‏اى را بسوى او ميفرستد تا بر پيشانيش مينويسد: شقى يا سعيد، مؤمن يا كافر، غنىّ يا فقير، و همچنين اجلش و رزقش و بيماريش و تندرستيش را مينويسد، پس چون رزقى كه از ناف مادرش برايش مقدّر شده بود قطع شد، بانگى بر او ميزند كه از وحشت آن بانگ واژگون مى‏شود، و سرش بطرف مخرج قرار ميگيرد. پس چون بر زمين قرار گيرد، در برابر هولى عظيم و عذابى اليم واقع مى‏شود، اگر بادى به او بوزد، يا دستى بر او سوده شود چنان دردى برابر با درد كسى احساس ميكند كه پوستش را بكنند. گرسنه مى‏شود ولى قادر بر طلب طعام نيست، و تشنه مى‏شود ولى توان طلبيدن آب ندارد، و احساس درد ميكند ولى قدرت آن را ندارد كه فريادرسى را طلب كند، پس خداى تبارك و تعالى برحمت و شفقت خود بر او و بنا بر محبّت در باره او كارش را بمادرش واميگذارد، تا او را بجان و دل خويش از گرما و سرما حفظ ميكند، چندان كه گوئى ميخواهد جان خود را فداى او كند، و در اظهار مهر و ابراز عاطفه نسبت به او چنان مى‏شود كه چون او سير باشد خود گرسنه بماند، و چون او سيراب شود خود تشنه بسر برد، و چون او پوشيده گردد خود برهنه باشد، و خداى- تعالى ذكره- رزق او را در دو پستان مادرش در يكى نوشيدنيش را و در ديگرى طعامش را قرار داده است، تا زمانى كه شيرخوارگيش بسر رسد خداوند عزّ و جلّ بقدر نيازش روزى او را تقدير فرموده، و چون برشد رسد همسر و فرزند و مال و بيش‏طلبى و آز را بدو فهمانده، سپس او، علاوه بر اين، از هر سو در معرض آفات و عاهات و بليّات قرار دارد، و فرشتگان او را هدايت و ارشاد ميكنند، و شياطين گمراه و سرگردانش ميسازند، و در اين شرائط او هلاك‏شونده است، مگر آنكه خداوند عزّ و جلّ او را نجات بخشد، و خداوند- تعالى ذكره- وضع انسان را در كتاب محكم خود (يعنى قرآن) ذكر كرده، و در اين باره فرموده است: (و انسان را از خلاصه‏اى از گل خلق كرديم، سپس نسل او را نطفه‏اى در قرارگاهى مستحكم قرار داديم، پس آنگاه نطفه را بصورت خونى نيم بسته درآورديم، سپس آن خون نيم بسته را بشكل گوشتى جويده درآورديم و آنگاه آن را به پيكرى با استخوانها مبدّل ساختيم، و استخوانها را بگوشت پوشانديم، سپس آن را در مرحله آفرينش ديگرى مغاير با مبدء پيدايشش ايجاد كرديم، پس متعالى است شأن خدا در عظمت و قدرتش كه بهترين آفرينندگانست، پس آنگاه شما بعد از طىّ همگى اين مراحل هر آينه بمردگان خواهيد پيوست، و پس از آن بروز قيامت برانگيخته خواهيد شد- مؤمنون: ۱۴) جابر بن عبد اللَّه گفت: پس گفتم: يا رسول اللَّه، اين حال ما است، ولى حال تو و حال اوصياء پس از تو، در ولادت چگونه است؟ رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله مدّتى سكوت كرد، و آنگاه فرمود: اى جابر تو از امرى خطير سؤال كردى كه جز صاحب بهره‏اى عظيم آن را تحمّل نميكند. پيمبران و اوصياء ايشان از نور عظمت خدا- جلّ ثناؤه- آفريده شده‏اند، خدا انوار ايشان را در اصلابى پاكيزه و ارحامى پاك بوديعت مينهد، آنها را بوسيله فرشتگانش حفظ ميكند، و با حكمت خود پرورش ميدهد، و با علم خود تغذيه مينمايد، و بنا بر اين كار ايشان برتر از آنست كه بوصف درآيد، و احوال ايشان دقيقتر از آنست كه دانسته شود، زيرا ايشان ستارگان خدا در زمين او، و علمها و نشانه‏هاى راه او براى آفريدگان، و خلفاى او بر بندگانش، و انوار او در سرزمينهايش، و حجّتهاى او بر خلق اويند، اى جابر، اين از مكنون علم و مخزون آنست، پس آن را جز از اهلش مكتوم دار.