الكهف ١٠١
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الكهف ١٠٠ | آیه ١٠١ | الكهف ١٠٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«ذِکْر»: آیات کتابهای یزدان، و نشانههای خداشناسی موجود در کتاب معرفت جهان (نگا: یوسف / طه / انبیاء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۳ -۱۰۲ سوره كهف
- معناى «عين حَمِئَة» و بيان موقعيت جغرافيایى آن
- ظالمان را عذاب مى كنيم و برای مؤمنان نیکوکار، جزاى حُسنى است
- ساختن سدّ، به وسيله ذوالقرنين
- وجوهى كه در بيان مراد آيه شريفه: «أفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا...» گفته شده
- بحث روايتى
- اختلافات متعدد، در روايات مربوط به ذوالقرنين
- دو روايت از اميرمؤمنان «ع»، درباره ذوالقرنين
- حديثى از امام صادق «ع»، درباره آفتاب و طلوع و غروب آن
- رواياتى در ذيل برخى آيات راجع به ذوالقرنين
- بحثى قرآنى و تاريخى، پيرامون داستان ذوالقرنين، در چند فصل
- ۱ - داستان ذوالقرنين در قرآن
- ۲ - داستان ذوالقرنين و سدّ و يأجوج و مأجوج، از نظر تاريخ
- ۳- ذوالقرنين كيست و سدّش كجاست؟
- ردّ نظر بعضى كه ذوالقرنين را، همان اسكندر مقدونى دانسته اند
- نظر جمعى از مورخان، كه ذوالقرنين را مردى از ملوك يمن دانسته اند
- سخن بعضى که ذوالقرنین را، كورش، پادشاه هخامنشى، و يأجوج و مأجوج را ، اقوام مغول دانسته اند
- نظر مفسران و مورخان، پيرامون قوم يأجوج و مأجوج
نکات آیه
۱- بارزترین ویژگى کافران، محجوب بودن آنان از دیدن و درک آیات الهى است. (الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى) مراد از دیدن ذکر خدا، مشاهده و درک آیات و نشانه هایى است که مایه یاد خداوند هستند (گفتن مسبّب و اراده سبب) و مفاد آیه، این است که مشاهده آیات خداوند، کافران را به یاد او نمى افکند، گویا پوششى بر چشم هاى آنان است که دیدن آن آیات، بر ایشان مقدور نیست.
۲- محجوب بودن دل از یاد خدا، از بارزترین خصلت هاى کافران است. (الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى)
۳- دوزخ، فرجام کافرانى است که طاقت شنیدن آیات الهى را ندارند. (و عرضنا جهنّم یومئذ للکفرین ... و کانوا لایستطیعون سمعًا)
۴- کفر و حق ناپذیرى، عامل عجز انسان از گوش فرا دادن به آیات الهى است. (عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعًا) مفاد «کانوا لایستطیعون...» ماضى استمرارى است; یعنى، کافران، پیوسته ناتوان از شنوایى بوده اند. روشن است که نفى شنوایى، به معناى حسّى آن مراد نیست، بلکه بیانِ این است که حال کافران در برابر استماع تذکرات، همانند حال کسى است که هیچ گاه قدرت شنوایى نداشته است.
۵- کفر، در نیروى برداشت و ادراک انسان، تأثیر دارد. (کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعًا)
۶- بینش، حقیقتى فراتر از ادراکات حسى است. (أعینهم فى غطاء عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعًا) زیرا، کافران، از حواس ظاهرى سالم برخوردارند و با این حال، از درک حقایق ناتوان اند.
۷- شناخت خدا و توجّه به او، مهم ترین هدف برخوردارى انسان از ابزار شناخت است. (الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعًا) آیه، چشم کافران را نهان شده در پرده و گوش آنان را از کار افتاده قلمداد کرده است; یعنى، دیده ها و شنیده هاى آنان - که خالى از یاد خدا است - چنان بى ارزش است که گویا نه از چشم بهره اى برده اند و نه از گوش.
۸- چشم هاى نابینا در برابر حق، در قیامت، شعله هاى آتش دوزخ را خواهد دید. (و عرضنا جهنّم یومئذ للکفرین عرضًا .الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى) عرضه شدن جهنم بر کافران در قیامت و رویت آن، عقوبتى متناسب با بهره نبردن آنان از بینایى براى شناخت خداوند است، همانگونه که گوش ناشنواى آنان نیز صداى جهنم را درخواهد یافت، زیرا، عرضه جهنم، محدود به عرضه بصرى نیست.
۹- گوش هاى عاجز از دریافت پیام هاى خداوند، در قیامت، شنواى صداى دوزخ خواهد بود. (و عرضنا جهنّم ... الذین ... کانوا لایستطیون سمعًا)
۱۰- زنده نگه داشتن یاد خدا در دل، و گوش فرادادن به پیام هاى الهى، امرى لازم است. (الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعًا)
روایات و احادیث
۱۱- «عن أبى عبداللّه(ع) فى قوله تعالى: «الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى و کانوا لایستطیعون سمعاً» قال: «... لم یعبهم بما صنع فى قلوبهم و لکن عابهم بما صنعوا» ; از امام صادق(ع) درباره این سخن خداوند «الذین کانت أعینهم فى غطاء عن ذکرى ...» روایت شده که فرمود: ... خداوند، (کافران را) به آنچه که ذات اقدس او درباره دل ها و قلب هاشان انجام داده، نکوهش نکرده، بلکه به خاطر اَعمال خودشان نکوهش کرده است».[۱]
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: محرومان از استماع آیات خدا ۳; محرومان از درک آیات خدا ۱; محرومیت از استماع آیات خدا ۴
- ادراک: ادراک حسى ۶; موانع ادراک ۵
- بینش: حقیقت بینش ۶
- جهنمیان ۳:
- حق: آثار حق ناپذیرى ۴
- خدا: اهمیت استماع تعالیم خدا ۱۰; اهمیت خدا شناسى ۷; سرزنشهاى خدا ۱۱
- ذکر: اهمیت ذکر خدا ۷، ۱۰; محرومان از ذکر خدا ۲
- شناخت: ابزار شناخت ۷
- قیامت: درک حقایق در قیامت ۸، ۹; رؤیت جهنم در قیامت ۸; ویژگیهاى قیامت ۸، ۹
- کافران: حجاب چشم کافران ۱; حجاب قلب کافران ۲; عمل ناپسند کافران ۱۱; عوامل سرزنش کافران ۱۱; فرجام کافران۳; کافران در جهنم ۳; کوردلى کافران ۱; ویژگیهاى کافران ۱، ۲
- کفر: آثار کفر ۴، ۵
- کوردلان: بینایى اخروى کوردلان ۸
منابع
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵، ص ۳۰۶، ح ۲۸.