التوبة ٥٧
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
التوبة ٥٦ | آیه ٥٧ | التوبة ٥٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مَلْجَأً»: پناهگاه. «مَغَارَاتٍ»: جمع مَغارة، غارها. «مُدَّخَلاً»: سرداب. دهلیز. نقب. «یَجْمَحُونَ»: شتابان و پریشان میگریزند. از (جُموح) به معنی توسنی و سربرداشتنِ اسب. «وَ هُمْ یَجْمَحُونَ»: مراد این است که منافقان از شما نفرت و وحشت دارند و از آئین شما بیزارند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۳ - ۴۹ سوره توبه
- منافقين كه به گمان خود از ناملايمات فتنه احتمالى جنگ دورى مى گزينند در واقع از نفاق و ضلالتشان در فتنه سقوط كرده اند و خود غافلند
- خوشحالى منافقين از شكست مسلمين و بدحالى آنها از پيروزى مسلمين و جواب اول به آنان
- فقط اراده و مشيت خداوند جارى است و توكل و واگذارى امور به او جايى براى سرور يا غم نمى گذارد.
- جواب دوم به منافقين : (( قل تربصون بنا الا احدى الحسينين ))
- انفاق منافقين مقبول نيست
- شيفته اموال و اولاد بسيار منافقين مشو كه اموال و اولاد آنان مايه عذاب آنها است
- مواد مصرف صدقات واجبه (زكوات )
- وجوهى كه در توجيه ترتيب ذكر موارد هشتگانه مصرف زكات گفته شده
- معناى جمله : (( قل اذن خير لكم ))
- توضيح مراد از جمله : يؤ من بالله و يؤ من للمؤ منين ))
- عدم منافات بين اينكه پيامبر اسلام (ص ) رحمة للعالمين است و اينكه فقط براى مؤ منين رحمت است
- روايتى در مورد كسانى كه در مورد تقسيم صدقات بين فقراء به پيامبر (ص ) اعتراض كردند
- (( منهم من يلمزك فى الصدقات ... ))
- رواياتى درباره تقسيم صدقات واجب و مستحقين آن
- كسانى كه در شمار (( مؤ لفة قلوبهم )) بودند و رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) از زكات به آنان پرداخت كرد
- مواردى از پرداخت صدقه واجب در فرمايش امام صادق (ع )
- چند روايت در ذيل آيه (( يقولون هو اذن قل اذن خير لكم ... ))
نکات آیه
۱ - منافقان (پس از جنگ تبوک)، در صورت یافتن پناهگاه یا غار و یا روزنى در زمین، حاضر به گریختن سریع از جامعه اسلامى بودند. (لو یجدون ملجئاً أو مغرت أو مدّخلا لولّوا إلیه) «ملجأ» به معناى پناهگاه است و «مغارات» جمع «مغارة» یعنى شکافهاى کوه و «مدّخل» به روزنه و منفذى گفته مى شود که بتوان در آن پنهان شد.
۲ - عدم امکان گریز از جامعه اسلامى براى منافقان صدر اسلام، عامل رو آوردن آنان به سوگند دروغ براى مؤمن جلوه دادن خود (و یحلفون باللّه إنهم لمنکم ... لو یجدون ملجئاً ... لولّوا إلیه)
۳ - دشمنى سخت منافقان با اسلام و نفرت شدید آنان از جامعه اسلامى (لو یجدون ملجئاً أو مغرت أو مدّخلا لولّوا إلیه)
۴ - منافقان صدر اسلام، در صدد پناهندگى به بیگانگان، فرار به نقاط دور افتاده و زندگى در مخفیگاهها بودند. (لو یجدون ملجئاً أو مغرت أو مدّخلا لولّوا إلیه) کلمات «ملجأ»، «مغارات» و «مدّخلاً» مى تواند ناظر به مطلب فوق باشد.
۵ - محیط جامعه اسلامى، محیطى بسیار سخت و غیر قابل تحمل و دشوار براى منافقان (لو یجدون ملجئاً ... لولّوا إلیه و هم یجمحون) «جُموح» (مصدر یجمحون) به معناى به سرعت دویدن و به پشت سر نگاه نکردن است. اینکه اگر منافقان پناهگاهى مى یافتند بى درنگ و بدون اینکه پشت سرشان را بنگرند به آن پناه مى بردند، نشان مى دهد که زندگى براى آنان در جامعه اسلامى بسیار نگران کننده و دشوار بوده است.
۶ - رنج و اضطراب منافقان در جامعه اسلامى، با وجود داشتن مال و فرزند بسیار، نمودى از عذاب دنیوى آنان* (فلا تعجبک أمولهم و لا أولدهم إنما یرید اللّه لیعذبهم بها فى الحیوة الدنیا ... لو یجدون ملجئاً ... و هم یجمحون) برداشت فوق بدین احتمال است که بیان زندگى دشوار منافقان، نمودى از عذاب دنیوى آنان باشد که در آیات قبل ذکر شده است.
۷ - علاقه و تلاش شدید منافقان به یافتن پناهگاه و محل مناسب براى زندگى (خارج از محیط اسلامى) دلیل بى ایمانى و همگام نبودنشان با مؤمنان (و ما هم منکم ... لو یجدون ملجئاً ... لولّوا إلیه و هم یجمحون) جمله «لو یجدون ... » مى تواند به منزله دلیل و ارائه شاهدى براى «و ما هم منکم» در آیه قبل باشد.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۴ ; دشمنان اسلام ۳
- عذاب: عذاب دنیوى ۶
- غزوه تبوک: منافقان پس از غزوه تبوک ۱
- منافقان: اضطراب منافقان ۶ ; امکانات مادى منافقان ۶ ; پناه جویى منافقان ۱، ۷ ; پناه جویى منافقان صدر اسلام ۴ ; تلاش منافقان ۷ ; دشمنى منافقان ۳ ; دلایل بىایمانى منافقان ۷ ; سوگند دروغ منافقان ۲ ; عذاب دنیوى منافقان ۶ ; عوامل دروغگویى منافقان صدر اسلام ۲ ; فرار منافقان از جامعه اسلامى ۷ ; منافقان و جامعه اسلامى ۵، ۶ ; منافقان و مؤمنان ۷ ; منافقان و مسلمانان ۳ ; نفاق منافقان صدر اسلام ۲
- منافقان مدینه: ۱
منابع