الواقعة ٩٥
ترجمه
| الواقعة ٩٤ | آیه ٩٥ | الواقعة ٩٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«هذا»: آنچه در این سوره راجع به سه گروه پیشتازان و دست راستیها و دست چپیها آمده است. «حَقُّ الْیَقِینِ»: عین واقعیت. حق و حقیقت. در قرآن عِلْمُ الْیَقِین (نگا: تکاثر / و عَیْنُ الْیَقِین (نگا: تکاثر / و حَقُّ الْیَقِین آمده است. عِلْمُ الْیَقین، خبر راستینی است که انسان آن را می‌شنود و باور می‌دارد. عَیْنُ الْیَقین، آن است که انسان آن را می‌بیند. حَقُّ الْیَقِین، آن است که آن را با حواس ظاهری یا باطنی درک می‌کند. مثلاً اگر شخصی بگوید که در این ظرف سربسته، عسل است و تو هم او را راستگو بدانی، و یا مقداری از عسل بر دور و بر ظرف ریخته شده باشد، این علم‌الیقین است. اگر سرپوش ظرف را بردارند و عسل را در داخل آن ببینی، این عین‌الیقین است. و اگر مقداری را از آن انگشت بزنی و بخوری، این حق‌الیقین است که بالاتر از دوتای نخستین است (نگا: المصحف المیسر).
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶، سوره واقعه
- بيان جهت اينكه لازمه اعتقاد به آفريدگار تصديق قيامت و معاد است (نحن خلقناكم فلولاتصدقون )
- مرگ تقدير شده است و ناشى از غلبه اسبابزوال بر قدرت و اراده خداوند نيست
- حكمت و غرض از تقدير مرگ : تبديل امثال ، و انشاء مجدد اموات
- توضيح اينكه چگونه علم به دنيا و خصوصيات آن مسلتزم اذعان به معاد است
- بيان اينكه آيه : ((و لقد علمتم النشاة الاولى فلولا تذكرون )) مبتنى بر قياس نيست
- اثبات ربوبيت پروردگار با بر شمردن سه تا از مهمترين حوائج مردم : زراعت ، آب وآتش
- معناى آيه : ((فسبح باسم ربك العظيم
- معناى اينكه قرآن كريم و ((انى كتاب مكنون )) است
- مراد از ((مس )) و ((مظهرون )) در آيه : ((لا يسمه لا المطهرون ))
- معناى اينكه فرمود: روزى خود را تكذيب قرار مى دهيد
- اگر قيامتى در كار نيست پس چرا جان به گلوگاه رسيده را بر نمى گردانيد؟!
- وضع طوائف سه گانه (مقربون ، اصحاب اليمين و اصحابالشمال ) در حال مرگ و پس از مرگ
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - برپایى قیامت، تقسیم شدن مردم به سه دسته (مقربان، اصحاب الیمین و اصحاب الشمال) و فرجام نیک دو دسته اول و بدفرجامى دسته آخر، امرى قطعى، یقنى و غیرقابل تردید است. (إنّ هذا لهو حقّ الیقین) «هذا» به آنچه در سوره واقعه مطرح شده اشاره دارد و محور آن مطالبى است که در برداشت بالا آمده است. گفتنى است که تعبیر «حقّ الیقین» از باب اضافه صفت به موصوف است; یعنى، «الیقین الحقّ» و حق به معناى ثابت و استوار است. بنابراین «الیقین الحقّ»; یعنى، یقینى که ثابت است و هرگز تردید در آن راه ندارد.
۲ - ایمان آوردن به معاد و دست برداشتن از انکار و تکذیب آن، توصیه أکید الهى به همه کافران و تکذیب گران (و أمّا إن کان من المکذّبین ... إنّ هذا لهو حقّ الیقین)
۳ - وجود مسائل و معارف یقینى، مسلّم و تردیدناپذیر در قرآن (إنّ هذا لهو حقّ الیقین)
موضوعات مرتبط
- اصحاب شمال: فرجام شوم اصحاب شمال ۱
- اصحاب یمین: حسن فرجام اصحاب یمین ۱
- ایمان: اهمیت ایمان به معاد ۲
- خدا: توصیه هاى خدا ۲
- قرآن: وضوح تعالیم قرآن ۳
- قیامت: توصیه به مکذبان قیامت ۲; حتمیت قیامت ۱
- کافران: توصیه به کافران ۲
- مقربان: حسن فرجام مقربان ۱
