الجاثية ٣٢
ترجمه
| الجاثية ٣١ | آیه ٣٢ | الجاثية ٣٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَاالسَّاعَةُ»: قیامت چه چیز است؟ قیامت چیست! «مُسْتَیْقِنِینَ»: باور دارندگان. یقین حاصل‌کنندگان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۳۷ سوره جاثيه
- مراد از رحمت خداوند و اختصاص آن به گروه خاصى در اين آيه
- توضيح اينكه بد كاران نه در حيات و نه در ممات با مؤ منان صالح العمل برابر نيستند
- احتجاج براى اثبات معاد با استناد به حق و عدالت
- ابطال پندار كفار در يكسان دانستن مرگ نيكوكار و بدكار
- حقيقت عبادت اطاعت كردن است
- معناى ((اله )) گرفتن ((هوى ))
- مفاد جمله : ((و اضله الله على علم )) و بيان عدم منافات بين ضلالت و علم
- معناى سخن منكران معاد: ((ما هى الا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا الا الدهر)) واشاره به چند قول در معناى اين آيه
- گفتار برخى مفسرين كه مراد آيه را نتاسخ و ثنى ها دانسته اند و نقد گفتار آنان
- معنا و تفسير آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق انا كنا نستنسخ ما كنتم تعملون )) وتوضيحى درباره كتابت اعمال
- اقوال ديگر مفسرين در تفسير اين آيه
- چند روايت در ذيل آيه : ((افراءيت من اتخذ الهه هويه )) و ((و ما يهلكنا الا الدهر))
- روايات و توضيحاتى درباره كتابت و استنساخاعمال در ذيل آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق ...))
نکات آیه
۱ - وعده هاى خداوند، حق و تخلف ناپذیر (إنّ وعد اللّه حقّ)
۲ - برپایى قیامت، وعده اى به حق از جانب خداوند و رخدادى حتمى و تخلف ناپذیر (إنّ وعد اللّه حقّ و الساعة لاریب فیها) عطف جمله «الساعة...» بر جمله «إنّ وعد اللّه حقّ»، مى تواند تفسیرى و یا از قبیل عطف خاص بر عام باشد. و در هر صورت، مطلب بالا را افاده مى کند.
۳ - وعده برپایى حتمى قیامت، از پیام ها و هشدارهاى مهم خداوند به انسان ها (ءایتى تتلى علیکم ... و إذا قیل إنّ وعد اللّه حقّ و الساعة) از این که خداوند، پس از بیان کلى «آیاتى تتلى علیکم» صرفاً به مسأله معاد - به عنوان یکى از آن آیات - تصریح کرده است، اهمیت آن استفاده مى شود.
۴ - کافران مستکبر، مدعى نامفهوم بودن قیامت براى ایشان (قلتم ما ندرى ما الساعة)
۵ - صدور وعده قیامت، از جانب خداوند، خود کافى براى یقین به حقانیت آن (إنّ وعد اللّه حقّ و الساعة لاریب فیها) برداشت بالا بدان بدان احتمال است که «إنّ وعد اللّه حقّ» تمهید و زمینه چینى براى بیان شک ناپذیرى مسأله قیامت «لا ریب فیها» باشد.
۶ - «الساعة»، از نام هاى قیامت (و الساعة لاریب فیها ... ما ندرى ما الساعة)
۷ - کافران، مدعى کافى نبودن دلایل وحى براى اثبات معاد و اعتقاد به آن (و إذا قیل ... و الساعة لاریب فیها قلتم ما ندرى ما الساعة إن نظنّ إلاّ ظنًّا)
۸ - منکران قیامت، ناتوان از ارائه دلیلى قطعى بر نفى معاد و معترف به امکان وقوع آن (قلتم ما ندرى ما الساعة ... و ما نحن بمستیقنین) از آیه شریفه استفاده مى شود که منکران معاد، با ادعاى «ما ندرى» و «إن نظنّ...» درصدد انکار معاداند; لیکن براین دعوى هیچ دلیل اثباتى و قطعى ندارند; بلکه به گونه ضمنى امکان آن را معترف اند (و ما نحن بمستیقنین).
۹ - انکار قیامت و اظهار ناباورى به آن، به رغم پیام هاى مکرر وحى، معلول استکبار و جرم پیشگى است.* (فاستکبرتم و کنتم قومًا مجرمین ... قلتم ما ندرى ما الساعة) برداشت بالا با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل و این نکته است که «قلتم ما ندرى...» به عنوان نمودى از استکبار و جرم پیشگى کافران یاد شده باشد.
۱۰ - موضع کافران در برابر پیامبران و وعده آنان به برپایى قیامت، موضعى مستکبرانه و استهزاآمیز (وإذا قیل ... و الساعة لاریب فیها قلتم ما ندرى ... و ما نحن بمستیقنین) از سیاق آیه، استفاده مى شود که سخن کافران در «ما ندرى...» لحن استهزایى نیز داشته و آیه بعد مؤید این معنا است (کانوا به یستهزءون).
موضوعات مرتبط
- استکبار: آثار استکبار ۹
- اقرار: اقرار به معاد ۸
- انبیا: استکبار با انبیا ۱۰; استهزاى انبیا ۱۰; روش برخورد با انبیا ۱۰
- خدا: اهمیت وعده هاى خدا ۵; حتمیت وعده هاى خدا ۱; حقانیت وعده هاى خدا ۱، ۲، ۵; هشدارهاى خدا ۳
- الساعة :۶
- قیامت: استهزاى قیامت ۱۰; حتمیت قیامت ۲، ۳; حقانیت قیامت ۲، ۵; عجز مکذبان قیامت ۸; عوامل تکذیب قیامت ۹; نامهاى قیامت ۶; وعده قیامت ۳
- کافران: ادعاهاى کافران ۴، ۷; استکبار کافران ۱۰; استهزاهاى کافران ۱۰; روش برخورد کافران ۱۰; کافران و قیامت ۴; کافران و معاد ۷
- گناه: آثار گناه ۹
- مستکبران: ادعاهاى مستکبران ۴; مستکبران و قیامت ۴
- معاد: اقرار مکذبان معاد ۸; عجز از تکذیب معاد ۸
