فاطر ٤٠

قُلْ‌ أَ رَأَيْتُمْ‌ شُرَکَاءَکُمُ‌ الَّذِينَ‌ تَدْعُونَ‌ مِنْ‌ دُونِ‌ اللَّهِ‌ أَرُونِي‌ مَا ذَا خَلَقُوا مِنَ‌ الْأَرْضِ‌ أَمْ‌ لَهُمْ‌ شِرْکٌ‌ فِي‌ السَّمَاوَاتِ‌ أَمْ‌ آتَيْنَاهُمْ‌ کِتَاباً فَهُمْ‌ عَلَى‌ بَيِّنَةٍ مِنْهُ‌ بَلْ‌ إِنْ‌ يَعِدُ الظَّالِمُونَ‌ بَعْضُهُمْ‌ بَعْضاً إِلاَّ غُرُوراً

ترجمه

بگو: «این معبودانی را که جز خدا می‌خوانید به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریده‌اند، یا اینکه شرکتی در (آفرینش و مالکیّت) آسمانها دارند؟! یا به آنان کتابی (آسمانی) داده‌ایم و دلیلی از آن برای (شرک) خود دارند؟!» نه هیچ یک از اینها نیست، ظالمان فقط وعده‌های دروغین به یکدیگر می‌دهند!

|بگو: به من خبر دهيد از شريكان خودتان كه به جاى خدا مى‌خوانيد به من نشان دهيد كه چه چيزى از زمين را آفريده‌اند، و يا آنها را در [كار] آسمان‌ها مشاركتى است، يا به ايشان كتابى داده‌ايم كه از آن دليلى بر [حقانيت‌] خود دارند؟ [هيچ كدام نيست‌] بلكه ستمكارا

بگو: «به من خبر دهيد از شريكان خودتان كه به جاى خدا مى‌خوانيد؛ به من نشان دهيد كه چه چيزى از زمين را آفريده‌اند؟ يا آنان در [كار] آسمانها همكارى داشته‌اند؟ يا به ايشان كتابى داده‌ايم كه دليلى بر [حقّانيّت‌] خود از آن دارند؟» [نه،] بلكه ستمكاران جز فريب به يكديگر وعده نمى‌دهند.

(ای رسول ما، مشرکان را) بگو: شما که خدای یگانه را رها کرده و بتان را شریک خدا می‌خوانید با من بگویید و نشان دهید که این بتان چه چیزی از زمین آفریده‌اند؟ یا آیا شرکتی در خلقت آسمانها (با خدا) داشته‌اند؟ یا کتابی به آنها داده‌ایم که (بر عقیده شرک خود) از آن برهانی آرند؟ (هیچ یک از اینها نیست) بلکه ستمکاران مشرک را حجّتی جز وعده دروغی که به آن یکدیگر را می‌فریبند چیزی در دست نیست.

بگو: از [قدرت و تدبیر] معبودانتان که به جای خدا می پرستید، مرا خبر دهید، به من نشان دهید که چه چیزی از زمین را آفریده اند یا اینکه شرکتی [با خدا] در آفرینش آسمان ها دارند، یا به آنان کتابی داده ایم که از آن [بر حقّانیّت اعتقاد و ادعای خود] دلیل و برهانی دارند؟ [چنین نیست] بلکه ستمکاران یکدیگر را جز از روی فریب وعده نمی دهند.

بگو: آن شريكانى را كه به جاى خداى يكتا مى‌خوانديد، ديديد؟ به من بنماييد كه از اين زمين چه چيز را آفريده‌اند؟ يا در آفرينش آسمان چه مشاركتى داشته‌اند؟ آيا بر آنها كتابى فرستاده‌ايم كه آن را حجت خود سازند؟ نه، ستمكاران به يكديگر جز فريب وعده‌اى نمى‌دهند.

بگو آیا شریکانی را که به جای خداوند قائلید نگریسته‌اید، به من بنمایانید چه چیزی را در زمین آفریده‌اند؟، یا آیا در [آفرینش‌] آسمانها شرکتی داشته‌اند؟ یا آیا به آنان کتابی داده‌ایم که ایشان بر مبنای آن حجتی [در دست‌] دارند؟ حق این است که ستمکاران [مشرک‌] به یکدیگر وعده‌ای جز فریب نمی‌دهند

بگو: آيا ديده‌ايد شريكان خود- بتها- را كه به جاى خداى يكتا مى‌خوانيد؟ مرا بنماييد كه از زمين چه چيز آفريده‌اند. يا آنان را در آسمانها شركتى هست؟ يا به آنها كتابى داده‌ايم كه بر حجّتى از آنند؟ [نه،] بلكه ستمكاران برخى به برخ ديگر جز فريب وعده نمى‌دهند.

بگو: آیا درباره‌ی انبازهای خود که علاوه از خدا آنها را هم به فریاد می‌خوانید، خوب دقّت کرده‌اید؟ نشانم دهید آنها کدام چیز زمین را آفریده‌اند؟ و یا در آفرینش (کدام چیز) آسمانها مشارکت داشته‌اند؟ یا شاید کتاب (آسمانی) در اختیار مشرکان گذارده‌ایم و ایشان حجّت روشنی از آن (بر کار شرک و بت‌پرستی خود) دارند؟! (اصلاً ایشان دلیل عقلی و دلیل نقلی ندارند) و بلکه ستمگران جز وعده‌های دروغ به یکدیگر نمی‌دهند (و فقط همدیگر را گول می‌زنند).

بگو: «آیا شریکان خودتان را دیدید: کسانی را که به جای خدا می‌خوانید؛ به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریدند؟ یا آنان در (سازمان) آسمان‌ها (با خدا) همکاری داشته‌اند؟ یا به ایشان کتابی دادیم، پس آنان دلیلی روشن بر (حقّانیت) خود از آن دارند؟» (نه،) بلکه ستمکاران جز فریبی به یکدیگر، وعده نمی‌دهند.

بگو آیا دیدید شریکان خویش را که خوانید جز خدا بنمایانیدم چه چیز آفریدند از زمین یا آنان را است شرکتی در آسمانها یا دادیم بدیشان کتابی پس ایشانند بر روشنائی (یا نشانی) از آن بلکه وعده نمی‌دهند ستمگران برخی از ایشان برخی را جز فریب‌

فاطر ٣٩	آیه ٤٠	فاطر ٤١
سوره : سوره فاطر نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَرَأَیْتُمْ؟»: آیا دیده‌اید؟ به من بگوئید. مراد دقّت کافی درباره معبودهای دروغین است. خدا در این بخش از ایشان دلیل عقلی می‌طلبد. «أَرُونِی»: به من نشان دهید. بدل اشتمال (أَرَأَیْتُمْ) است. «شِرْکٌ»: مشارکت (نگا: سبأ / ). «آتَیْنَاهُمْ»: ضمیر (هُمْ) بهتر است به صورت التفات، به مشرکان برگردد. «أَمْ آتَیْنَاهُمْ کِتَاباً»: مراد دلیل نقلی‌است. «غُرُوراً»: (نگا: نساء / اسراء / ، احزاب / ). «قُلْ أَرَأَیْتُمْ ... مَاذَا خَلَقُوا»: این بخش آیه، دو معنی دارد. یکی در بالا گذشت، و دیگری چنین است: به من بگوئید: انبازهائی را که علاوه از خدا آنها را هم به فریاد می‌خوانید و پرستش می‌نمائید، آنها چه چیز را در زمین یا در آسمانها آفریده‌اند؟

تفسیر

• آيات ۳۹ - ۴۵ سوره فاطر
• مجتبى بر يگانگى خدا در ربوبيت و نفى ربوبيت از آلهه مشركين
• استدلال و احتجاج عليه مشركين و در ردّ ارباب و آلهه موهوم آنان
• استدلال بر توحيد با استناد به ابقاء موجودات و اينكه ابقاء عبارتست از ايجاد و تدبيرمتوالى
• معناى اين كلام قريش كه پيش از بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله قسم مى خوردند كهاگر نذيرى به سويشان بيايد اهدى من احدى الام خواهند شد
• اشاره به معناى اينكه فرمود مكر سّيى ء جز بهاهل آن نمى رسد
• وجه اينكه فرمود اگر خدا مردم را براى گناهانشان مواءخذه كند جنبنده اى بر زمين نمىماند
• روايتى در ذيل آيه : ولو يؤ اخذ الله الناس بماكسبوا...

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - پیامبر(ص)، مأمور محاجه و گفتوگو با مشرکان، درباره عقاید و معبودهایشان (قل أرءیتم شرکاءکم الذین تدعون من دون اللّه أرونى ماذا خلقوا)

۲ - پیامبر(ص)، در بحث و گفت وگو با مشرکان، از آنان خواستار ارائه دلیل عقلى و نقلى روشن بر اثبات درستى عقاید خویش (قل أرءیتم شرکاءکم الذین تدعون من دون اللّه أرونى ماذا خلقوا من الأرض ... أم ءاتینهم کتبًا على بیّنت منه) «أرءیتم» به معناى «أخبرونى» (به من خبر دهید) است و «ماذا» اسم استفهام مى باشد و این سؤال عقلى درباره نقش معبودها در جهان است «أم» نیز براى استفهام بوده و در آن از مشرکان خواسته شده که نوشته اى از سوى خداوند - که حاکى از حقانیت عقاید آنان باشد - ارائه دهند.

۳ - خداوند، در آفرینش جهان (آسمان ها، زمین و...) و تدبیر امور آن، بى شریک است. (قل أرءیتم شرکاءکم الذین تدعون من دون اللّه أرونى ماذا خلقوا من الأرض أم لهم شرک فى السموت) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که امر «أرونى» تعجیزى است و مفاد آن چنین مى باشد: شما مشرکان از آوردن نمونه اى از دخالت معبودهایتان در آفرینش ناتوانید. بنابراین خداوند در آفرینش و تدبیر جهان بى شریک مى باشد.

۴ - عقیده به شریک بودن غیر خدا با او در خلق و تدبیر عالم، شرک است. (قل أرءیتم شرکاءکم الذین تدعون من دون اللّه أرونى ماذا خلقوا من الأرض أم لهم شرک فى السموت)

۵ - مذاهب شرک، فاقد برهان عقلى بر اثبات درستى خویش (قل أرءیتم شرکاءکم الذین تدعون من دون اللّه أرونى ماذا خلقوا من الأرض أم لهم شرک فى السموت)

۶ - مذاهب شرک، فاقد کتاب آسمانى و دلیل نقلى معتبر از ناحیه خداوند بر اثبات درستى خویش (قل أرءیتم ... أم ءاتینهم کتبًا فهم على بیّنت منه)

۷ - لزوم استوار ساختن اصول عقاید دینى، بر برهان عقلى و دلیل نقلى روشن و گویا (أرءیتم ... أرونى ماذا خلقوا من الأرض ...أم ءاتینهم کتبًا فهم على بیّنت منه)

۸ - جهان، داراى آسمان هاى متعدد (السموت)

۹ - وعده هاى مشرکان به یک دیگر، براساس فریب و مکر است. (بل إن یعد الظلمون بعضهم بعضًا إلاّ غرورًا)

۱۰ - شرک، متکى بر تبلیغات فریبکارانه است. (بل إن یعد الظلمون بعضهم بعضًا إلاّ غرورًا)

۱۱ - شرک، ظلم است و مشرکان، ظالم اند. (بل إن یعد الظلمون بعضهم بعضًا إلاّ غرورًا)

موضوعات مرتبط

• آسمان: تعدد آسمان ها ۸
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲
• توحید: توحید افعالى ۳; توحید ربوبى ۳
• جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳
• خدا: خدا و شریک ۳
• شرک: بى منطقى شرک ۵، ۶; حقیقت شرک ۱۰; ظلم شرک ۱۱; موارد شرک ۴
• ظالمان :۱۱
• عقیده: اهمیت برهان در عقیده ۷; عقیده به خالقیت غیرخدا ۴; عقیده به ربوبیت غیرخدا ۴
• کتب آسمانى: فاقدان کتب آسمانى ۶
• محمد(ص): احتجاج محمد(ص) ۱; خواسته هاى محمد(ص) ۲; رسالت محمد(ص) ۱; روش احتجاج محمد(ص) ۲
• مشرکان: احتجاج با مشرکان ۱; درخواست برهان از مشرکان ۲; ظلم مشرکان ۱۱; عقیده مشرکان ۱; مکر مشرکان ۹، ۱۰; ویژگیهاى وعده هاى مشرکان ۹