الصف ١٠
ترجمه
| الصف ٩ | آیه ١٠ | الصف ١١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تِجَارَةٍ»: مقابله و معاوضه چیزی با چیزی. بازرگانی. پول و کالای این معامله را در (توبه / ببینید.
نزول
ابوصالح گوید: اگر مى دانستیم کدامیک از اعمال در نزد خداوند بالاتر و محبوب تر است، خوب بود سپس این آیة نازل گردید. پس از نزول این آیه از جهاد خوشبین نبوده و براى آنها گرانبار و سنگین می‌نمود سپس آیه ۲ نازل گردید.[۱]
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ «10»
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! آيا شما را بر تجارتى كه از عذاب دردناك (قيامت) نجاتتان دهد، راهنمايى كنم؟
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ «10»
بعد از تقديم ذكر رسول، امر مى‌فرمايد بندگان را به قبول قول او و نصرت دين او:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ: آيا دلالت كنم شما را و راه نمايم به تجارتى كه، تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ: نجات دهد شما را از عذاب دردناك، كه آتش جهنم و انواع عقوبات باشد. چون مدتى گذشت و بيان آن نازل نشد، گفتند كاشكى مى‌دانستيم كه چه چيز باشد تا به جديّت تمام به جاى آريم؛ آيه در بيان آن نازل شد: آن عمل منجى، آنست كه:
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ «10» تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ «11» يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ «12» وَ أُخْرى تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ «13» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصارَ اللَّهِ كَما قالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوارِيِّينَ مَنْ أَنْصارِي إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ طائِفَةٌ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ كَفَرَتْ طائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظاهِرِينَ «14»
ترجمه
اى كسانيكه ايمان آورديد آيا دلالت كنم شما را بر تجارتى كه برهاند شما را از عذاب دردناك
ايمان بياوريد بخدا و پيغمبرش و كارزار كنيد در راه خدا بمالها و جانهاتان اين بهتر است براى شما اگر بدانيد
ميآمرزد براى شما گناهانتان را و داخل ميكند شما را در بهشتهائيكه جارى است در آنها نهرها و مسكنهائى پاكيزه در بوستانهاى اقامتگاه دائمى اينست كاميابى بزرگ
و علاوه بر آن نعمت ديگرى كه دوست ميداريدش كه نصرتيست از خدا و فتحى نزديك و مژده ده مؤمنان را
اى كسانيكه ايمان آورديد باشيد ياوران خدا همچنانكه گفت عيسى پسر مريم به اصحاب خاص خود كيانند ياوران من بسوى خدا گفتند اصحاب خاص او مائيم ياوران خدا پس ايمان آوردند گروهى از بنى اسرائيل و كافر شدند طائفه‌اى پس بتأييد خود ظفر داديم آنانرا كه ايمان آوردند بر دشمنانشان پس گرديدند غلبه كنندگان.
تفسير
گفته‌اند بعد از نزول آيه اوّل كه معناى آن ظاهر و عنايت و لطفى است از خدا بر بندگان و طلبى بصورت سؤال مسلمانان به پيغمبر اكرم عرضه داشتند اگر ما ميدانستيم آن تجارت چيست از اموال و اولاد و جانهاى خودمان در
جلد 5 صفحه 198
تحصيل آن دريغ نمينموديم پس آيه دوم نازل شد و قمّى ره نيز اين معنى را از امام باقر عليه السّلام نقل نموده و مفاد آن آنستكه آن تجارت ايمان بخدا و پيغمبر او و جهاد در راه خدا است بمالهاتان و جانهاتان كه از انفاق در راه خدا و جنگ با دشمنان او دريغ ننمائيد و اينكه از مصدر بصورت مضارع تعبير فرموده ظاهرا براى تأكيد در طلب آنست كه فرض تحقّق آن شده و اين تجارت بهتر از تجارتهاى دنيوى است اگر مردم بدانند نتائج باقيه آنرا و در صورتى كه موفّق شوند بچنين تجارتى ميآمرزد خدا براى آنها گناهان گذشته آنانرا و داخل ميفرمايد ايشانرا در بهشتهائيكه از كنار درختان آنها نهرهاى آب شيرين و گوارا جارى است و در منازل و عمارات پاك و پاكيزه‌اى كه در بوستانهاى هميشه بهار بى‌زوال براى ايشان بنا شده از انواع جواهر جاى گزين ابدى خواهند بود و اين كاميابى بزرگ است نه نعيم موّقت مشوب بآلام دنيا و نعمت ديگرى كه در اين صورت خداوند بايشان مرحمت ميفرمايد كه آنرا دوست دارند چون طالب نقدند نصرت الهيّه و فتح نزديكى است كه نصيب آنان خواهد شد كه گفته‌اند فتح مكه بوده و قمى ره آنرا باين فتح و فتح قائم عليه السّلام تفسير فرموده و بعضى بفتح ايران و روم و ساير فتوحات اسلامى حمل نموده‌اند و ظاهرا خداوند بشارت باهل ايمان داده فتحى را كه منتظر و مشتاق بآن بودند و بزودى انجاز فرموده وعده خود را تا ظاهر شود بر آنها صدق مواعيد او و آن فتح مكّه و امثال آنست كه در آيات سابقه ترغيب بجهاد براى آن شده و در آيه اخيره ميفرمايد اى اهل ايمان يارى نمائيد خدا را بيارى دين او و لشگر خدا باشيد و اطاعت نمائيد پيغمبر خودتان را در امر بجهاد چنانچه حضرت عيسى بخواص اصحاب خود كه حواريّون خوانده شدند و در سوره آل عمران تفسير آن گذشت فرمود كيانند ياران و لشگريان من با توجه بيارى خدا و تقرّب بسوى او گفتند مائيم ياوران خدا بيارى تو پس گرويدند بآنحضرت دسته‌ئى از بنى اسرائيل و اقرار نمودند به نبوّت و عصمت و طهارت او و مادرش و منكر شدند دسته‌اى از آنها تمام مراتب مذكوره را پس خداوند تأييد فرمود اهل ايمان باو را كه پيروان حقيقى او و مسلمانانند بغلبه دادن بر دشمنانشان كه يهودند
جلد 5 صفحه 199
و او و مادرش را متّهم نمودند پس صبح كردند گروندگان باو در عالم با آنكه غالب بودند بر معاندين خودشان در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه بخواند سوره صف را و مداومت بخواندن آن نمايد در نمازهاى واجب و مستحب خود خداوند او را در صف ملائكه و انبياء مرسلين خود قرار خواهد داد و الحمد للّه رب العالمين و صلّى اللّه على محمد و آله الطاهرين.
جلد 5 صفحه 200
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَل أَدُلُّكُم عَلي تِجارَةٍ تُنجِيكُم مِن عَذابٍ أَلِيمٍ «10»
اي كساني که ايمان آورده‌ايد آيا شما را دلالت كنم بر تجارتي که شما را نجات دهد از عذاب دردناك، دنيا دار تجارت است، تاجر انسان است تجارت كسب و افراد بشر در اينکه تجارتخانه مختلف هستند، نوعا اشتغال دارند و كسب ميكنند و مشغول بتجارت هستند بايد براي تحصيل آخرت و مثوبات اخروي باشد لذا ميفرمايد خطاب بجميع مؤمنين.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا که غير مؤمن هر که هست و هر چه هست از اينکه تجارت محروم است چون ايمان شرط صحت كليّه عبادات است هَل أَدُلُّكُم تعبير باستفهام نوع تلطف است و الا البته لازم است بر خداي متعال بمقتضاي حكمت اينکه دلالت و بر مؤمنين حتم و لازم است اشتغال باين تجارت و الا دستگاه خلقت لغو ميشود که ميفرمايد: أَ فَحَسِبتُم أَنَّما خَلَقناكُم عَبَثاً مؤمنون آيه 117.
عَلي تِجارَةٍ تُنجِيكُم مِن عَذابٍ أَلِيمٍ تجارت دنيوي باعث نجات از عذاب
جلد 16 - صفحه 518
نميشود، بلكه چه بسيار مورث عذاب ميشود اگر از راه حرام بدست بياورد و براه حرام صرف كند، و اما اگر از ممر حلال بدست آورد زحمتي تحمل كرده که ثبات و بقايي ندارد و نفعي عائد او نميشود ميگذارد و ميرود، چنانچه ميفرمايد: مَن كان‌َ يُرِيدُ حَرث‌َ الآخِرَةِ نَزِد لَه‌ُ فِي حَرثِه‌ِ وَ مَن كان‌َ يُرِيدُ حَرث‌َ الدُّنيا نُؤتِه‌ِ مِنها وَ ما لَه‌ُ فِي الآخِرَةِ مِن نَصِيب‌ٍ شوري آيه 19 كانه مؤمنين معرفي ميكنند البته ما را دلالت فرما بر يك همچه تجارتي ميفرمايد:
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 10)- تجارتی پرسود و بی‌نظیر! یکی از اهداف مهم این سوره، دعوت به ایمان و جهاد است، این آیه و سه آیه بعد نیز تأکیدی است به این دو اصل، با مثال لطیفی که انگیزه حرکت الهی را در جان انسان به وجود می‌آورد.
نخست می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! آیا شما را به تجارتی راهنمائی کنم که شما را از عذاب دردناک رهائی می‌بخشد»؟ (یا ایها الذین آمنوا هل ادلکم علی تجارة تنجیکم من عذاب الیم).
نکات آیه
۱ - ترغیب مسلمانان از سوى خداوند، به تجارتى سودمند و نجات بخش از عذاب (یأیّها الذین ءامنوا هل أدلّکم على تجرة تنجیکم من عذاب)
۲ - ایجاد انگیزه در مخاطب، با طرح پرسش و آن گاه بیان پاسخ آن، از روش هاى هدایتى قرآن (هل أدلّکم على تجرة) جمله «هل أدلّکم ...» طرح پرسش و «تؤمنون باللّه» در آیه بعد بیان پاسخ آن است.
۳ - ایمان به تنهایى، موجب نجات از عذاب نمى شود. (یأیّها الذین ءامنوا هل أدلّکم على تجرة تنجیکم من عذاب)
۴ - نجات از عذاب، در گرو تلاش و کوشش در پرتو ارشادهاى الهى است. (هل أدلّکم على تجرة تنجیکم من عذاب)
۵ - عذاب الهى، سخت دردناک است. (تنجیکم من عذاب ألیم)
موضوعات مرتبط
- ایمان: آثار ایمان ۳
- پرسش: فواید پرسش ۲
- خدا: آثار هدایتهاى خدا ۴; تشویقهاى خدا ۱; ویژگى عذابهاى خدا ۵
- عذاب: زمینه نجات از عذاب ۴; عذاب دردناک ۵; عوامل نجات از عذاب ۳; مراتب عذاب ۵; نجات از عذاب ۱
- قرآن: روش بیانى قرآن ۲
- مسلمانان: تشویق مسلمانان ۱
- هدایت: روش هدایت ۲
منابع
- ↑ صحیح ترمذى و حاکم صاحب المستدرک.
