الواقعة ٩١
ترجمه
| الواقعة ٩٠ | آیه ٩١ | الواقعة ٩٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَلامٌ لَّکَ»: درودت باد! مخاطب شخص محتضری است که پس از تحویل جان به جان آفرین، به میان اصحاب الیمین خواهد رفت. در دم مرگ سلام دوستان همیشگی او را بدو می‌رسانند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶، سوره واقعه
- بيان جهت اينكه لازمه اعتقاد به آفريدگار تصديق قيامت و معاد است (نحن خلقناكم فلولاتصدقون )
- مرگ تقدير شده است و ناشى از غلبه اسبابزوال بر قدرت و اراده خداوند نيست
- حكمت و غرض از تقدير مرگ : تبديل امثال ، و انشاء مجدد اموات
- توضيح اينكه چگونه علم به دنيا و خصوصيات آن مسلتزم اذعان به معاد است
- بيان اينكه آيه : ((و لقد علمتم النشاة الاولى فلولا تذكرون )) مبتنى بر قياس نيست
- اثبات ربوبيت پروردگار با بر شمردن سه تا از مهمترين حوائج مردم : زراعت ، آب وآتش
- معناى آيه : ((فسبح باسم ربك العظيم
- معناى اينكه قرآن كريم و ((انى كتاب مكنون )) است
- مراد از ((مس )) و ((مظهرون )) در آيه : ((لا يسمه لا المطهرون ))
- معناى اينكه فرمود: روزى خود را تكذيب قرار مى دهيد
- اگر قيامتى در كار نيست پس چرا جان به گلوگاه رسيده را بر نمى گردانيد؟!
- وضع طوائف سه گانه (مقربون ، اصحاب اليمين و اصحابالشمال ) در حال مرگ و پس از مرگ
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ «90» فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ «91»
و امّا اگر از اصحاب يمين باشد، (به او گفته مى‌شود:) از طرف اصحاب يمين (كه هم فكران تو هستند) به تو سلام باد.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (91)
فَسَلامٌ لَكَ: پس سلامتى از خوف و مكاره مر تو راست اى صاحب دست راست، مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ: از اصحاب دست راست، يعنى از برادران تو كه سلام كنند بر تو چنانچه فرمايد: «إِلَّا قِيلًا سَلاماً سَلاماً» «1» يا سلامتى مر تو راست از جانب ملائكه، اى كسى كه اصحاب يمينى. و اشهر آنكه معنى آيه بر اين وجه است كه سلام بر توست اى پيغمبر از اصحاب يمين كه برادران تواند. يا مژده سلامت باد تو را از ايشان يعنى شاد باش و ايمن شو كه ايشان سالمند از همه آفتها.
تفسير برهان: از حضرت باقر عليه السّلام در آيه «فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ» فرمود: ايشان شيعيان هستند «2». و در حديث ديگر فرمود: هم شيعتنا و محبّونا: «3» ايشان شيعيان و دوستان ما باشند.
«1» سوره واقعه آيه 26.
«2» تفسير برهان ج 4 ص 285 روايت 8.
«3» تفسير برهان ج 4 ص 285 روايت 8.
جلد 12 - صفحه 488
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (88) فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ (89) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (90) فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (91) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ (92)
فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ (93) وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ (94) إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ (95) فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (96)
ترجمه
پس امّا اگر باشد از مقرّبان درگاه خدا
پس استراحت و خوشى است و روزى و گياه خوشبو و بهشت پرنعمت
و امّا اگر باشد از ياران جانب راست
پس سلام بر تو است از ياران جانب راست
و امّا اگر باشد از تكذيب كنندگان كه گمراهانند
پس تشريفات بدوى است از آب داغ
و وارد كردن در دوزخ
همانا اين
جلد 5 صفحه 138
هر آينه آن خبر حق يقينى است
پس تسبيح كن بنام پروردگارت كه بزرگ است.
تفسير
خداوند متعال بمناسبت ذكر حال محتضر در ضمن آيات سابقه بيان فرموده است احوال هر يك از دستجات سه‌گانه مشروحه در اين سوره را باين تقريب كه امّا اگر محتضر از سابقين و مقرّبين باشد پس براى او است آسايش و راحتى و انبساط و خوشى و نيز رزق طيّب و طاهر و گياه خوشبوى بهشتى از وقت مرگ تا وقتى كه ببهشت پرنعمت جاويد الهى مستقرّ گردد و روح بضمّ نيز قرائت شده و در مجمع آنرا به پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم و امام باقر عليه السّلام نسبت داده و برحمت و حيات دائم تفسير نموده است و امّا اگر از اصحاب يمين باشد تو و آل اطهارت ببالين او حاضر ميشويد و آنها بتو سلام ميكنند و مژده سلامتى و خوبى حال و حسن مئال خودشان را بشما عرضه ميدارند چنانچه قمّى ره فرموده مراد آنست كه كسى كه از اصحاب امير المؤمنين عليه السّلام باشد پس سلام براى تو است اى محمّد از اصحاب يمين كه معذّب نميشوند و قبلا نقل فرموده و مراد از يمين امير المؤمنين عليه السّلام و مراد از اصحاب شيعيان اويند و بعضى گفته‌اند مخاطب يكى از اصحاب يمين است و مراد آنست كه آنها بدوستان خودشان سلام ميكنند يا خداوند مژده سلامتى آنها را بآنان ميدهد و اما اگر از اصحاب شمال و كسانى باشند كه پيغمبر و امام را تكذيب نموده‌اند و در وادى ضلالت و گمراهى عمرى بسر برده‌اند پس بجاى تشريفات ورودى ميهمان بدوا آب جوشان جهنّمى براى آنها ميآورند و بعدا در جهنمشان مى‌اندازند و قمّى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نزل من حميم در قبر است و تصلية جحيم در آخرت و آنچه در اين سوره مباركه ذكر شد در احوال فرق ثلاثه و غيرها محض حق و عين صدق و قطعى و يقينى است كه بايد بشود و شده و خواهد شد و جاى شك و شبهه نيست پس تسبيح نما اى پيغمبر بنام پروردگار بزرگ و تنزيه و تقديس نما او را از آنچه لايق بمقام او نيست و بگو در ركوع سبحان ربّى العظيم و بحمده چنانچه سابقا بيان شد و در ثواب الاعمال از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه قرائت نمايد سوره واقعه را در هر شب قبل از آنكه بخوابد ملاقات نمايد خداوند را با آنكه روى او مانند ماه شب چهاردهم باشد و در مجمع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه هر كس بخواند آنرا در هر شب هيچ وقت مبتلا بفقر نگردد و الحمد للّه رب العالمين.
جلد 5 صفحه 139
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ أَمّا إِن كانَ مِن أَصحاب‌ِ اليَمِين‌ِ (90) فَسَلامٌ لَكَ مِن أَصحاب‌ِ اليَمِين‌ِ (91)
اصحاب يمين مؤمنين هستند که هم جهات قرب داشتند از ايمان و اعمال صالحه و اخلاق حميده و تقوي از پاره معاصي و هم جهات بعد داشتند از آلودگي بپاره‌اي از معاصي يا صفات رذيله يا ضعف ايمان لكن خداوند بشفاعت حضرت رسالت آنها را پاك مي‌كند و نجات ميدهد که مفاد.
فَسَلامٌ لَكَ است که شفاعت تو موجب سلامتي آنها مي‌شود.
مِن أَصحاب‌ِ اليَمِين‌ِ و خداوند تبارك و تعالي بسبب ايمان آنها و اعمال صالحه که بجا آوردند و اخلاق فاضله که در آنها بود مشمول رحمت و مغفرت و عفو از تقصيرات آنها مي‌فرمايد که بالاخرة سلامتي پيدا ميكنند.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 91)- به او گفته می‌شود: «سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمینند» (فَسَلامٌ لَکَ مِنْ أَصْحابِ الْیَمِینِ).
به این ترتیب فرشتگان قبض روح در آستانه انتقال از دنیا سلام یارانش را به او می‌رسانند، همان گونه که در آیه 26 همین سوره در توصیف اهل بهشت خواندیم: «إِلَّا قِیلًا سَلاماً سَلاماً».
نکات آیه
۱ - پاداش الهى به اصحاب الیمین در جهان آخرت، چنان چشمگیر است که هر شنونده اى را سخت شادمان مى کند. (فسلم لک من أصحب الیمین) در عبارت «سلام لک» چند احتمال وجود دارد: یکى از آنها این است که «سلام» معادل سلامت و تنکیر آن براى تفخیم باشد. «لام» در «لک» نیز براى اختصاص و خطاب «لک» به فرد معینى نباشد.
۲ - وضع و حال خوش اصحاب الیمین در سراى آخرت، مایه شادمانى پیامبراکرم(ص) (فسلم لک من أصحب الیمین) برداشت یاد شده بر این احتمال است که خطاب «سلام لک»، متوجه شخص پیامبر(ص) باشد.
۳ - پیامبراکرم(ص)، در خیر و سلامتى از ناحیه اصحاب الیمین در جهان آخرت (فسلم لک من أصحب الیمین)
۴ - اصحاب الیمین، بر پیامبر(ص) درود و سلام مى فرستند. (فسلم لک من أصحب الیمین) برخى از مفسران «سلام» را به معناى تحیت و «لام» را به معناى «على» گرفته اند; یعنى، «فسلام علیک من أصحاب الیمین».
موضوعات مرتبط
- اصحاب یمین: آثار سرور اخروى اصحاب یمین ۲; اصحاب یمین و محمد(ص) ۳، ۴; اهمیت پاداش اخروى اصحاب یمین ۱; سلام اصحاب یمین ۴
- سرور: زمینه سرور اخروى ۱
- محمد(ص): زمینه سرور اخروى محمد(ص) ۲; سلامتى اخروى محمد(ص) ۳; سلام بر محمد(ص) ۴; محمد(ص) در قیامت ۳
