الرّسُول
«رسول» کسى است که علاوه بر مقام نبوت، مأمور به دعوت و تبلیغ به سوى آئین خدا و ایستادگى در این مسیر مى باشد.
در حقیقت «رسالت» مقامى است بالاتر از نبوت، بنابراین در معناى رسالت، نبوت هم افتاده است; ولى چون آیه 157 سوره «اعراف» در مقام تشریح، توضیح و تفصیل پیامبر(صلى الله علیه وآله) است، آن دو را مستقلاً ذکر کرده.
در واقع آنچه به طور سربسته در مفهوم رسول افتاده، به صورت مستقل و روشن به عنوان تجزیه و تحلیل صفات او ذکر شده است. «رسول» در اصل، به معناى کسى است که مأموریت و رسالتى بر عهده او گذارده شده، تا آن را ابلاغ کند، اما از نظر تعبیرات قرآنى، و لسان روایات، بعضى معتقدند: «رسول» کسى است که، صاحب آئین و مأمور ابلاغ باشد، یعنى وحى الهى را دریافت کند و به مردم ابلاغ نماید. به تعبیر دیگر، «رسول» همانند طبیبى است سیار، و به تعبیرى که على(علیه السلام)در «نهج البلاغه» درباره پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)فرموده: «طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ». او به همه جا مى رود، به شهرها، روستاها، کوه و دشت و بیابان تا بیماران را پیدا کند و به مداواى آنها بپردازد، او چشمه اى است که به دنبال تشنگان مى دود، نه چشمه اى که تشنگان او را جستجو کنند. از روایاتى که در این زمینه به ما رسیده و مرحوم «کلینى» در کتاب «اصول کافى» در باب «طبقات الانبیاء و الرّسل» و باب «الفرق بین النبىّ و الرّسل» آورده چنین استفاده مى شود که «رسول» کسى است که علاوه بر دریافت وحى، در خواب و شنیدن صداى فرشته، خود او را هم مشاهده مى کند.
البته، آنچه در این روایات وارد شده، با تفسیرى که گفتیم، منافات ندارد; چرا که ممکن است مأموریت هاى متفاوت پیامبر و رسول تأثیر در نحوه دریافت آنها از وحى داشته باشد، و به تعبیر دیگر، هر مرحله اى از مأموریت، همراه با مرحله ویژه اى از وحى است (دقت کنید).
«راغب» در «مفردات» مى گوید: «رسول» از کلماتى است که هم بر «مفرد» و هم بر «جمع» اطلاق مى گردد، هر چند گاهى آن را جمع مى بندند و «رسل» مى گویند. بعضى نیز آن را مصدر و به معناى رسالت دانسته اند، و مى دانیم که در مصدر تثنیه و جمع نیست، (در «لسان العرب» مى خوانیم: الرسول بمعنى الرسالة) ولى مسلماً این واژه معمولاً معناى وصفى را مى رساند و لذا در بسیارى از موارد تثنیه و جمع بسته شده و در همین داستان موسى و هارون در سوره «طه» آیه 47 مى فرماید: اِنّا رَسُولا رَبُّکَ «ما دو فرستاده پروردگار توایم».
ریشه کلمه
- رسل (۵۱۳ بار)
