المطففين ١٤
ترجمه
| المطففين ١٣ | آیه ١٤ | المطففين ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«رَانَ»: زنگار زد. زنگ زده کرد. از ماده (رَین) به معنی زنگ و چرک فلزات.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱، سوره مطففين
- چند وجه درباره اينكه در توصيف ((مطففن )) به ((الذين اذا كتالوا على الناسيستوفون ....)) خريدن به وزن گفته نشده
- احتمال برانگيخته شدن بعد از مرگ براى اجتناب از محرمات كافى است
- توضيح مفردات و جملات آيات : ((كلا ان كتاب الفجار لفى سجين ...))
- اقوال مفسرين در بيان مراد از مفردات و جملات اين آيات
- گناه زياد و مستمر، سر انجام انسان را به تكذيب روز جزا منتهى مى كند
- اعمال زشت صفا و جلاى نفس را تيره كرده به آن نقش و صورتى مى دهند كه از درك حق مانع مى گردد
- معناى ((عليين )) كه فرمود كتاب ابرار در آن است و چندقول در اين باره
- مراد از ((مقربون )) و اينكه ايشان عليين را مى بينند
- (رواياتى راجع به : ((نزول سوره مطففن ))، در عليين بودن كتاب ابرار و در سجينبودن كتاب فجار،
- رواياتى راجع به فساد و ((رين )) قلب بر اثر ارتكاب گناه )
نکات آیه
۱ - افسانه پنداشتن قرآن، دیدگاهى مطرود است و صاحب نظران نباید از قرآن چنین تصورى داشته باشند. (کلاّ) حرف «کلاّ»، براى منع مخاطب از پذیرفتن سخنى است که پیش از آن، مطرح بوده است.
۲ - قیامت، حقیقت دارد و نباید آن را افسانه پنداشت. (الذین یکذّبون بیوم الدین ... إذا تتلى علیه ءایتنا قال أسطیر الأوّلین . کلاّ)
۳ - روى گردانى کافران از قرآن، به دلیل ناتوانى آنان از درک مفاهیم آن است و افسانه دانستن آن، بهانه اى بیش نیست. (قال أسطیر الأوّلین . کلاّ بل ران على قلوبهم)
۴ - قلب منکران قرآن، زنگارگرفته و چرکین است و از درک مفاهیم آن ناتوان مى باشد. (کلاّ بل ران على قلوبهم) «رَیْن» (مصدر «ران») به معناى زنگار و چرک است (لسان العرب).
۵ - قلب، مرکز دریافت حقایق و رهنمودهاى الهى و پیدایش گرایش ها و اعتقادات است. (ما یکذّب ... قال أسطیر الأوّلین . کلاّ بل ران على قلوبهم)
۶ - مداومت کافران بر تکذیب، طغیان و گناه، مایه چرکین شدن قلب و مسدود شدن راه هاى شناخت بر آنان است. (بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون) مراد از «ما کانوا یکسبون»، همان امورى است که آیات پیشین درباره کافران برشمرده است.
۷ - شناخت ها و کردار انسان، سرمایه و دستاورد او و مؤثر در گرایش ها و ضعف و قوّت فهم او است. (ما کانوا یکسبون) تعبیر «یکسبون» - که ناظر به تکذیب اعتدا و گناه کافران است - بیانگر این است که اندیشه ها و کردار، سرمایه اى است که آن را به دست آورده اند; گرچه براى آنان چیزى جز زیان دربرندارد.
۸ - انکار قیامت، برخاسته از قلب سیاه و درک ناتوان است. (الذین یکذّبون بیوم الدین ... کلاّ بل ران على قلوبهم)
۹ - طغیان گرى و گناه، سیاه کننده قلب و مسدودسازنده راه درک و اعتقاد است. (کلّ معتد أثیم ... بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون)
۱۰ - تمام مردم، حتى کافران، در اصل آفرینش خویش، از قدرت درک حقایق و قلبى روشن و فهمیده برخورداراند. (بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون)
۱۱ - تلاوت آیات قرآن، بر کسانى که قلب شان بر اثر گناه، سیاه و فاسد شده، تأثیرى ندارد. (إذا تتلى علیه ءایتنا ... بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون)
روایات و احادیث
۱۲ - «عن أبى جعفر(ع) قال:[قال] ما من عبد إلاّ و فى قلبه نکتة بیضاء فإذا أذنب ذنباً خرج فى النکتة نکتة سوداء فإن تاب ذهب ذلک السواد فإن تمادى فى الذنوب زاد ذلک السواد حتّى یُغَطّى البیاض فإذا [ت] غطّى البیاض لم یرجع صاحبه إلى خیر أبداً و هو قول اللّه عزّوجلّ: «کلاّ بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون»;[۱] از امام باقر(ع) روایت شده که فرمود: هیچ بنده اى نیست جز این که در قلبش نقطه سفیدى است، هرگاه گناهى مرتکب شود، در آن سفیدى نقطه سیاهى پدید مى آید، پس اگر توبه کند آن سیاهى از بین مى رود و اگر گناهان را ادامه دهد، آن سیاهى افزون مى گردد تا تمام سفیدى قلب را فرامى گیرد و هنگامى که سفیدى قلب به سیاهى پوشیده شد، صاحب آن قلب هرگز به سوى نیکى برنمى گردد و این سخن خداى عزّوجلّ است که فرمود: کلاّ بل ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون».
موضوعات مرتبط
- انسان: ادراک انسان ها ۱۰; عوامل مؤثر در فهم انسان ۷
- حقایق: مرکز درک حقایق ۵
- شناخت: آثار شناخت ۷; آفات شناخت ۶
- طغیان: آثار طغیان ۹
- عمل: آثار عمل ۷
- فهم: موانع فهم ۹
- قرآن: آثار عجز از فهم قرآن ۳; اعراض از قرآن ۳; تهمت افسانه به قرآن ۳; رد تهمت افسانه به قرآن ۱; زنگار قلب مکذبان قرآن ۴
- قلب: آثار سیاهى قلب ۸، ۱۲; زمینه سیاهى قلب ۹; عوامل سیاهى قلب ۱۲; نقش قلب ۵
- قیامت: حقانیت قیامت ۲; عجز از فهم قیامت ۸; منشأ تکذیب قیامت۸
- کافران: آثار تکذیبگرى کافران ۶; آثار گناهکارى کافران ۶; آثار لجاجت کافران ۶; ادراک کافران ۱۰; اعراض کافران ۳; بهانه جویى کافران ۳; تهمتهاى کافران ۳; زمینه زنگار قلب کافران ۶; عجز کافران ۳; کافران و قرآن ۳
- گرایشها: عوامل مؤثر در گرایشها ۷
- گناه: آثار گناه ۹، ۱۲
- گناهکاران: بى تأثیرى آیات خدا در گناهکاران ۱۱
منابع
- ↑ کافى، ۲، ص ۲۷۳، ح ۲۰; نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۳۱- ، ح ۲۲.
