المطففين ١٥
| گسترشکپی متن آیه |
|---|
ترجمه
| المطففين ١٤ | آیه ١٥ | المطففين ١٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَحْجُوبُونَ»: جمع مَحجوب، محروم. بی‌بهره. مراد محروم از رحمت خدا، بی‌بهره از لقای پروردگار، و مطرود از حضور در بارگاه قرب الهی، و بی‌بهره از لذّت دیدار محبوب است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لاَ تُدْرِکُهُ الْأَبْصَارُ وَ هُوَ... (۰) وَ لَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَ... (۳) إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ (۱) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ (۰) إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ (۱) عَلَى الْأَرَائِکِ يَنْظُرُونَ (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱ سوره مطفّفين
- چند وجه درباره اين كه در توصيف «مطفّفین»، خريدن به وزن گفته نشده
- احتمال برانگيخته شدن بعد از مرگ، براى اجتناب از محرمات كافى است
- توضيح مفردات و جملات آيات: «كلّا إنّ كتابَ الفُجّار لَفى سِجّين...»
- اقوال مفسّران در بيان مراد از مفردات و جملات اين آيات
- گناه زياد و مستمر، سرانجام انسان را به تكذيب روز جزا مى كشاند
- تیرگی قلب و عدم پذیرش حق، بر اثر ارتکاب گناهان
- اقوال در معناى «إنّ الأبرار لفی عليّين»
- مراد از مشاهده «علیّین» توسط «مقرّبون»
- رواياتى راجع به: نزول «سوره مطفّفین» و...
- رواياتى راجع به زنگار قلب، بر اثر ارتكاب گناه
نکات آیه
۱ - قیامت، حقیقت دارد و نباید آن را افسانه پنداشت. (الذین یکذّبون بیوم الدین ... قال أسطیر الأوّلین ...کلاّ) حرف «کلاّ» یا به معناى حقّا و یا براى «ردع» است و مخاطب را از پذیرش گفتار قبل، پرهیز مى دهد.
۲ - افسانه پنداشتن قرآن، پندارى واهى و سزاوار پرهیز است. (قال أسطیر الأوّلین . کلاّ ... کلاّ) حرف «کلاّ» در این آیه، مى تواند تأکید «کلاّ» در آیه قبل باشد.
۳ - لزوم مراقبت از قلب و پرهیز از چرکین ساختن آن با گناه (ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون . کلاّ)
۴ - قلب تکذیب کنندگان قرآن و قیامت، هرگز از آلودگى هاى گناه پاک نخواهد شد. (ران على قلوبهم ما کانوا یکسبون . کلاّ إنّهم ... محجوبون) جمله بعد از «کلاّ»، قرینه است بر این که آیه شریفه درصدد بیان تداوم یافتن نکته اى است که آیه قبل درباره قلب تکذیب گران مطرح کرده بود.
۵ - تکذیب کنندگان قیامت و منکران قرآن، از ملاقات خداوند و دیدار رحمت او در قیامت محروم اند. (إنّهم عن ربّهم یومئذ لمحجوبون) محجوب بودن از خداوند، نمى تواند به معناى ندیدن با چشم باشد; زیرا این امر به کافران اختصاص ندارد. بنابراین مراد، رانده شدن از درگاه الهى و محرومیت از دیدار جلوه هاى خداوند (از قبیل رحمت و ثواب الهى و یا نظایر آن) است.
۶ - قلب هاى تیره کافران، در قیامت نیز از درک حقیقت و شناخت خداوند و جلوه هاى ربوبیت او، ناتوان خواهند بود.* (إنّهم عن ربّهم یومئذ لمحجوبون) محجوب بودن از «ربّ» - چنانچه از ارتباط این آیه با آیه قبل برمى آید - ممکن است به معناى محجوب ماندن قلب، از هرگونه ارتباط با خداوند باشد. در نتیجه کافران، در قیامت نیز خداوند را نخواهند شناخت و به او ایمان قلبى نمى آورند.
۷ - گناه، طغیان گرى و تکذیب قرآن و قیامت، مانع ملاقات و قرب خداوند در قیامت است. (ما یکذّب به إلاّکلّ معتد أثیم ... إنّهم عن ربّهم یومئذ لمحجوبون)
۸ - ربوبیت خداوند، عام و فراگیر همه انسان ها حتى کافران، است. (ربّهم)
روایات و احادیث
۹ - «عن على بن الحسن بن على بن الفضّال عن أبیه قال: سألت الرضا على بن موسى(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ: «کلاّ إنّهم عن ربّهم یومئذ لمحجوبون» فقال: إنّ اللّه تبارک و تعالى لایوصف بمکان یحلّ فیه فیُحجب عنه فیه عباده و لکنّه یعنى: أنّهم عن ثواب ربّهم لمحجوبون;[۱] على بن حسن بن على بن فضّال از پدرش (حسن) روایت کرده که از امام رضا(ع) درباره قول خداى عزّوجلّ: «کلاّ إنّهم عن ربّهم یومئذ لمحجوبون» سؤال کردم، فرمود: خداى تبارک و تعالى توصیف نمى شود به داشتن مکانى که در آن جا گیرد و بندگانش از دیدن او در آن جا مانع داشته باشند; بلکه معناى آیه این است که آنان از ثواب پروردگارشان محجوب و محروم اند».
موضوعات مرتبط
- خدا: خدا و مکان ۹; رؤیت خدا ۹; عجز از درک خدا ۶; عمومیت ربوبیت خدا ۸; محرومان از پاداشهاى خدا ۹; محرومان از رحمت خدا ۵
- طغیان: آثار طغیان ۷
- قرآن: آثار تکذیب قرآن ۷; اجتناب از تهمت افسانه به قرآن ۲; پوچى تهمت افسانه به قرآن ۲; زنگار قلب مکذبان قرآن ۴; گناهکارى مکذبان قرآن ۴; محرومیت مکذبان قرآن ۵
- قلب: اهمیت محافظت از قلب ۳
- قیامت: آثار تکذیب قیامت ۷; حقانیت قیامت ۱; زنگار قلب مکذبان قیامت ۴; گناهکارى مکذبان قیامت ۴; محرومیت مکذبان قیامت ۵
- کافران: زنگار قلب کافران ۶; عجز اخروى کافران ۶
- گناه: آثار گناه ۷; اهمیت اجتناب از گناه ۳
- لقاءالله: لقاءالله در قیامت ۵; محرومان از لقاءالله ۵; موانع لقاءالله در قیامت ۷
منابع
- ↑ توحید صدوق، ص ۱۶۲، ب ۱۸، ح ۱; نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۳۲، ح ۲۶.
