الأحزاب ٧
ترجمه
الأحزاب ٦ | آیه ٧ | الأحزاب ٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِیثَاقاً غَلِیظاً»: پیمان سخت و عهد استوار (نگا: نساء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره احزاب
- اشاره به زمينه نزولآيه : ((يا ايهاا النبى اتق الله و لا تطع الكافرين و المنافقين ...))
- معناى جمله : ((ما جعل الله من قلبين فى جوفه )) و ارتباط آن را باقبل و بعد
- الغاء رسم و سنت ((ظهار)) و ((دعاء و تبنى - فرزند خواندگى
- توضيح مفاد و مراد از اينكه فرمود: ((النبى اولى بالمؤ منين من انفسهم و ازواجه امهاتهم))
- بيان الويت در توراث صاحبان رحم از مؤ منين
- الغاء سنت توراث غير ارحام از يكديگر - مراد از ميثاقى كه خداوند از پيامبران گرفت
- وجوهى كه درباره مراد از اينكه فرمود: ((تا از راستى راستگويان بپرسد)) گفته اند
- بيان اينكه مراد از راستى در جمله : ((ليسئل الصادقين عن صدقهم )) انطباق پيمان الهىدر عالم ذربا كردار و عمل در اين عالم است
- بحث روايتى
- چند روايت حاكى از اينكه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود هر كه را من مولايمعلى (عليه السلام ) مولا است در ذيل جمله : ((النبى اولى بالمؤ منين من انفسهم ))
نکات آیه
۱ - به یادآوردن پیمان گرفتن هاى سخت خداوند از پیامبران پیشین و از خود پیامبراسلام(ص)، از جمله فرمان هاى خداوند به پیامبراکرم(ص) (و إذ أخذنا من النبیّین میثقهم و منک) «إذ» مفعول فعل مقدر «اُذکر» است. بنابراین، استفاده مى شود که پیامبر(ص) باید یادآور نکات و یا نکته اى که در آیه آمده، باشد.
۲ - خداوند، از همه انبیا، پیمان گرفته که به رسالت خویش، عمل کنند. (و إذ أخذنا من النبیّین میثقهم) آوردن «النبیین» مى تواند بیان کننده این نکته باشد که میثاق، مربوط به نبوت و رسالت انبیا بوده است.
۳ - خداوند، از پیامبراسلام(ص) و نوح و ابراهیم و موسى و عیسى(ع) پیمان و تعهّدى شدید، گرفته است. (و إذ أخذنا ... و منک و من نوح و إبرهیم و موسى و عیسى ابن مریم و أخذنا منهم میثقًا غلیظًا)
۴ - تبعیت از وحى و توکل بر خداوند، از جمله پیمان هاى خداوند با انبیاى خویش است. (و اتّبع ما یوحى إلیک ... و توکّل على اللّه ... وإذ أخذنا من النبیّین میثقهم)
۵ - پیامبر اسلام(ص) و نوح و ابراهیم و موسى و عیسى(ع) چهره هاى شاخص انبیاى الهى اند. (و إذ أخذنا من النبیّین میثقهم و منک و من نوح و إبرهیم و موسى و عیسى ابن مریم) ذکر نام این انبیا پس از آوردن واژه «النبیّین» ذکر خاص پس از عام بوده و مى تواند نشانه برترى آنان باشد.
۶ - پیامبر اسلام(ص) چهره اى ممتاز و برتر از نوح و ابراهیم و موسى و عیسى(ع) است. (و إذ أخذنا ... و منک و من نوح ... و عیسى ابن مریم) ذکر پیامبر(ص) پیش از نام چهار پیامبرى که قبل از آن حضرت بوده اند، در حالى که نام هر یک، به ترتیب تاریخى آورده شده اند، نکته یاد شده را مى رساند.
۷ - ذکر نمونه مشابه در پیمان گرفتن از انبیاى پیشین، براى پیامبر(ص)، به منظور ترغیب آن حضرت، به انجام رسالت خویش بود. (و إذ أخذنا من النبیّین میثقهم و منک و من نوح... و أخذنا منهم میثقًا غلیظًا)
۸ - پیامبران، وظیفه دار عمل به تعهّدات الهى خویش و مسؤول در مقابل آن تعهّدات هستند. (و إذ أخذنا من النبیّین ... و أخذنا منهم میثقًا غلیظًا) تکرار «أخذنا منهم میثاقاً» با تأکید «غلیظاً» نشان دهنده این نکته است که پیمان خداوند، بسیار سخت است و آنان، در برابر آن پیمان، مسؤولیت دارند.
۹ - پیمان گرفتن سخت خداوند از انبیاى خود، امرى شایسته یاد و یادآورى است. (و إذ أخذنا من النبیّین ... و أخذنا منهم میثقًا غلیظًا)
۱۰ - رعایت تقواى الهى و اطاعت نکردن از کافران و منافقان، از جمله پیمان هایى است که خداوند از انبیاى خویش گرفته است. (یأیّها النبىّ اتّق اللّه و لاتطع ... و إذ أخذنا من النبیّین میثقهم) احتمال دارد که «و إذ أخذنا...» عطف جمله به جمله باشد. در این صورت، معناى آیه چنین است: «آنچه به تو - اى پیامبراسلام! - فرمان داده شده، پیمانى است که از سَلَف تو نیز گرفته شده است و آن، همانا تقوا و اطاعت نکردن از کافران و منافقان است».
روایات و احادیث
۱۱ - «عن ابن سنان قال: قال أبوعبداللّه(ع)... فأوّل ما أخذ اللّه عزّوجلّ المیثاق على الأنبیاء له بالربوبیة و هو قوله «و إذ أخذنا من النبیّین میثاقهم» فذکر جملة الأنبیاء ثمّ أبرز أفضلهم بالأسامى فقال: و منک یا محمد(ص)! فقدّم رسول اللّه لأنّه أفضلهم و من نوح و إبراهیم و موسى و عیسى بن مریم فهؤلاء الخمسة أفضل الأنبیاء و رسول اللّه أفضلهم...;[۱] امام صادق(ع) فرمود: ...نخستین پیمانى که خداوند، از انبیا براى خود گرفت، در مورد ربوبیت خود بود. و آن این سخن خداوند است «و إذ أخذنا من النبیّین میثاقهم» که تمام انبیا را ذکر کرد، سپس برترین ها را نام برد و فرمود: «و منک یا محمد!» و بدین گونه رسول خدا را مقدم داشته; زیرا او افضل آنان بوده است. (و سپس فرمود:) «و من نوح و...» پس این پنج نفر، افضل انبیا هستند و رسول خدا(ص) افضل آنان است».
۱۲ - «إنّ أعرابیّاً قال: یا رسول! ما أوّل نبوّتک؟ قال: أخذ اللّه منّى المیثاق کما أخذ من النبیّین میثاقهم. ثمّ تلا: «و إذ أخذنا من النبیّین میثاقهم و منک و من نوح...»;[۲] بادیه نشینى، از رسول خدا(ص) پرسید: آغاز نبوت تو، چه بوده است؟ فرمود: آغاز نبوت من، پیمان گرفتن خدا از من بود. همان طورى که از دیگر پیامبران نیز پیمان گرفت سپس این آیه را تلاوت فرمود: و إذ أخذنا من النبیّین میثاقهم...».
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): مقامات ابراهیم(ع) ۵
- انبیا: انبیاى اولواالعزم ۵; انبیاى برگزیده ۱۱; مسؤولیت انبیا ۲
- تقوا: رعایت تقوا ۱۰
- توکل: توکل بر خدا ۴
- خدا: عهد خدا با ابراهیم(ع) ۳; عهد خدا با انبیا ۱، ۲، ۴، ۷، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲; عهد خدا با عیسى(ع) ۳; عهد خدا با محمد(ص) ۱، ۳، ۸، ۱۲; عهد خدا با موسى(ع) ۳; عهد خدا با نوح(ع) ۳
- ذکر: ذکر عهد خدا ۱، ۹
- عصیان: عصیان از کافران ۱۰; عصیان از منافقان ۱۰
- عیسى(ع): مقامات عیسى(ع) ۵
- محمد(ص): آغاز نبوت محمد(ص) ۱۲; برترى محمد(ص) ۶; تشویق محمد(ص) ۷; فضایل محمد(ص) ۶; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۷، ۸; مقامات محمد(ص) ۵
- موسى(ع): مقامات موسى(ع) ۵
- نوح(ع): مقامات نوح(ع) ۵
- وحى: پیروى از وحى ۴