النور ٢٧
ترجمه
| النور ٢٦ | آیه ٢٧ | النور ٢٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَتّی تَسْتَأْنِسُوا»: تا خواستار انس و الفت می‌شوید. مراد اجازه گرفتن مؤدّبانه و دوستانه است. شیوه و وسیله اجازه خواستن هم برابر عرف محلّ متفاوت است. «لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»: برخی گفته‌اند تعلیل محذوفی است چون: اُرْشدّتمْ إِلی ذلِکَ. قیلَ لَکُمْ هذا.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۷ - ۳۴، سوره نور
- بيان آيات مربوط به دخولبه خانه ديگران .
- اذن عام براى دخول به اماكن عمومى .
- دستور غضّ بصر و حفظ عورات
- امر به حجاب دارى و آشكار نساختن مواضع زينت و...
- امر و تشويق به ازدواج و به عقد قرارداد جهت آزادى بردگان (مكاتبه )
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به استيناس و استيذان در هنگام ورود به خانه ديگران .
- رواياتى درباره چشم فرو بستن از نگاه به نامحرم و حفظ فروج و...
- رواياتى در ذيل آبات مربوط به امر تشويق به نكاح ، مكاتبه با بندگان و نهى اكراهكنيزان به زناكارى
نکات آیه
۱ - ورود ناگهانى و بدون آشنایى دادن و انس قبلى، به محل سکونت و خانه دیگران، ممنوع است. (یأیّها الذین ءامنوا لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا) برداشت یاد شده، براساس این مبنا است که «استئناس» (مصدر «تستأنسوا») از ماده «انس» (در مقابل وحشت) باشد. بر این اساس معناى آیه چنین مى شود: شخص وارد شونده در ابتدا باید از راه اجازه خواستن و غیره با صاحب خانه مأنوس شود، آن گاه وارد خانه گردد تا موجب وحشت و اضطراب خود و دیگران نشود.
۲ - ورود به خانه و محل سکونت دیگران، بدون اطمینان از وجود صاحب آن و اجازه از او، ممنوع است. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا) برداشت فوق، بر این مبنا است که «استئناس» (مصدر «تستأنسوا») استفعال از «آنس إذا أبصر» و به معناى استعلام و استکشاف باشد. بر این اساس معناى آیه چنین مى شود: «وارد خانه کسى نشوید تا آن که از وضعیت و احوال صاحب خانه باخبر شوید که معمولاً این استعلام همراه با استیذان (اجازه خواستن) است».
۳ - اهتمام اسلام به حفظ امنیت و آسایش محیط خانه و پرهیز کردن از ایجاد مزاحمت و نا امنى در آن (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا)
۴ - ورود به محل سکونت و خانه دیگران پیش از سلام کردن به اهل آن، ممنوع است. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا و تسلّموا على أهلها)
۵ - اذن خواستن و سلام کردن، از شرایط و آداب ورود به محل سکونت و خانه دیگران (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا و تسلّموا)
۶ - ورود به محل سکونت و خانه دیگران - هر چند با اجازه باشد - نباید همراه با تکلف، تحمیل و احساس سنگینى براى صاحب آن باشد. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا و تسلّموا على أهلها) برداشت یاد شده از تعبیر «تستأنسوا» به جاى «تستأذنوا» و دستور به سلام کردن - که پیام آور دوستى و صفا است - استفاده مى شود.
۷ - ورود ناگهانى و بدون سلام کردن و اذن خواستن، به محل سکونت و خانه یکدیگر، از رسوم و اخلاق جاهلیت پیش از اسلام بود. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا و تسلّموا على أهلها)
۸ - خوددارى از ورود به محل سکونت و خانه دیگران، بدون اجازه و سلام کردن، به خیر و صلاح جامعه است. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا ... ذلکم خیر لکم)
۹ - به یاد سپردن، پند پذیرفتن و عمل کردن به آن، فلسفه بیان آداب ورود به محل سکونت و خانه دیگران از سوى خداوند است. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم حتّى تستأنسوا ... لعلّکم تذکّرون) جمله «لعلّکم تذکّرون» تعلیل براى جمله اى محذوف مانند «أنزل علیکم هذا» و با «أرشدتم إلى ذلک» است; یعنى، آنچه از این آیات نازل کردیم به منظور به یاد سپردن، پند پذیرفتن و به کار بستن آن بود.
۱۰ - ورود افراد به خانه و محل سکونت خودشان به طور ناگهانى جایز است. (لاتدخلوا بیوتًا غیر بیوتکم... لعلّکم تذکّرون) از قید «غیر بیوتکم» استفاده مى شود که شرایط ورود به خانه افراد (مثل اذن ورود گرفتن و سلام کردن) مربوط به خانه هاى دیگران است و خانه هاى شخصى افراد چنین شرایطى را ندارد.
۱۱ - «عن أبى أیوب إنّ النبى(ص). قال الإستیناس أن تدعوا الخادم حتّى یستأنس أهل البیت...; از ابوایوب روایت شده است که رسول خدا(ص) فرمود: استیناس آن است که خادم را بخوانى تا اهل خانه را براى ورود تو با خبر سازد...». ۱- الدرالمنثور، ج ۶، ص ۱۷۲.
۱۲ - «عن أبى أیوب الأنصارى قال: قلنا یا رسول اللّه ما الإستیناس؟ قال: یتکلم الرجل بالتسبیحه والتحمیدة و التکبیرة و یتنحنح على أهل البیت ...; از ابوایوب انصارى روایت شده است که گفت: به رسول خدا(ص) گفتیم: «استیناس» چیست؟ فرمود: این است که شخص با تکلم به تسبیح، تمجید، تکبیر و صدا از سینه در آوردن بر اهل خانه [آنان را با خبر سازد]». ۱- مجمع البیان، ج ۷، ص ۲۱۳; نورالثقلین، ج ۳، ص ۵۸۵، ح ۷۹.
۱۳ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: الإستیناس وقع النعل و التسلیم; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: استیناس کوبیدن کفش بر زمین و سلام کردن است» ۱- تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۰۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۵۸۶، ح ۷۸ و ۸۳.
موضوعات مرتبط
- احکام: فلسفه احکام ۹
- جاهلیت: رسوم جاهلیت ۷; ورود به خانه دیگران در جاهلیت ۷
- خانه: آداب ورود به خانه ۱۰; آداب ورود به خانه دیگران ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۱، ۱۲، ۱۳; استیذان هنگام ورود به خانه دیگران۲، ۵; اهمیت آسایش در خانه ۳; اهمیت امنیت در خانه ۳; سلام هنگام ورود به خانه دیگران ۴، ۵
- مصالح : مصالح اجتماعى ۸
- معاشرت: آداب معاشرت ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۱۰; خیریت آداب معاشرت ۸
