مريم ٦
ترجمه
مريم ٥ | آیه ٦ | مريم ٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَرِثُنِی وَ یَرِثُ ...»: مراد ارث معنوی، یعنی دین و دانش و نبوّت است (نگا: اعراف / فاطر / ، شوری / ). برخی ترکه زکریّا را عِلْم و نبوّت، و میراث آل یعقوب و دارائی و شاهی میدانند. «آلِ یَعْقُوبَ»: مراد فرزندان یعقوب است که بسیاری از آنان مفتخر به خِلعت نبوّت شده و انبیاء بنیاسرائیل بودهاند. «رَضِیّاً»: مورد رضایت. فعیل به معنی مَفْعول، یعنی (مَرْضِیّ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۱ سوره مريم
- غرض كلى سوره مريم : بشارت وانذار مردم ، داستان زكريا و...
- اشاره اى درباره حروف مقطعه
- سخن جناب زكريا (ع ) با خداى تعالى ، و مفاد جملات ، و نكات و ظرائف آن سخنان
- فرزند خواستن زكريا (عليه السلام ) از خداوند (فهب بى من لدنك وليا يرثنى ...)
- زكريا از خداوند فرزند صلبى خواسته كه از او ارث ببرد
- رد اعداى برخى مفسرين كه مراد از ارث را وراثت نبوت يا علم يا... دانسته اند
- پاسخ به اعتراضى در ارتباط با معنايى كه براى دعاى زكريا بيان كرديم
- مشاهده ميوه در غير موسم سبب دعاى زكريا (ع ) نبوده است !
- استجابت دعاى زكريا (عليه السلام ) و بشارت دادن به او بغلام اسمه يحيى ...
- چه شگفت زده شد زكريا از بشارت به پسردار شدن
- پاسخ خداوند به استفهام زكريا:((قال ربك هو على هين ...((
- درخواست آيت و نشانه توسط زكريا(ع ) و استجابت خداوند آنرا
- در جمله :((يا يحيى الكتاب بقوة (( مقصود از اخذ كتاب به قوت ، علم وعمل به آن است
- توضيحات و وجوهى درباره ((حكم ((، ((حنان ((، ((زكوة (( كه خداوند يحيى (عليهالسلام ) داده است
- يحيى (عليه السلام ) در مقابل خالق ((تقى (( و درمقابل پدر و مادر ((براءبوالدينه (( بود و نسبت به مردم ((جبار عصى (( نبود
- بحث روايتى : روايت در بيان اينكه ((كهيعص (( اشاره به برخى اسماء حسناى الهى است
- احتجاج حضرت زهرا(س ) عليه ابوبكر در غصب فدك به (شيرينى و يرث منآل يعقوب ...)
- استدلال مغرضانه صاحب روح المعانى در توجيه غضب فدك به آيه دعاى زكريا(ع ) وحديث (نحن معاشر الانبياء لاتورث )
- پاسخ به مطالب نادرست صاحب روح المعانى
- رواياتى كه درباره روزه سكوت زكريا(ع ) و همچنين ذيل آيه (وآتيناه الحكم صبيا)
- رواياتى كه در ذيل آيات راجع به دعاى زكريا(عليه السلام ) و اوصاف واحوال يحيى (عليه السلام )
- داستان زكريا (عليه السلام ) در قرآن
- داستان يحيى (عليه السلام ) در قرآن
- داستان زكريا و يحيى در انجيل
- بخش ديگرى از زندگى يحيى (ع ) و قضيه غسل تعميد
- حكايت شهادت يحيى (ع ) در قسمت ديگرى از انجيل
نکات آیه
۱- زکریا(ع)، از درگاه خداوند، براى خویش و خاندان حضرت یعقوب، وارثى تمنا مى کرد. (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) گرچه «یعقوب» را، برخى بر «یعقوب بن ماثان» عموى همسر زکریا و حضرت مریم(س) تطبیق داده اند; ولى بیشتر مفسران وى را همان «یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم» مى دانند.
۲- زکریا(ع)، نگران قرار گرفتن میراث وى و همسرش در اختیار نااهلان بود. (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۳- همسر زکریا، از نسل یعقوب پیامبر(ع) بود. * (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) مقابله «یرثنى» با «یرث من آل یعقوب»، ممکن است از آن جهت باشد که همسر وى از نسل یعقوب بوده است و طبعاً آن بخش از اموال خاندان یعقوب که به او رسیده بود، پس از وى در اختیار فرزندش قرار مى گیرد.
۴- زکریا، از نسل یعقوب پیامبر بود. * (یرثنى و یرث من ءال یعقوب) ممکن است «یرث من آل یعقوب» اشاره به میراثى داشته باشد که از نسل یعقوب به زکریا(ع) رسیده بود که گرچه «یرثنى» شامل آن میراث نیز مى شد، ولى اهتمام زکریا به حفاظت آن، سبب شد که جداگانه از آن یاد کند.
۵- وراثت فرزند از پدر و مادر، امرى مرسوم و پذیرفته شده در عصر زکریا (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۶- وجود مالکیت خصوصى در زندگانى یحیى و زکریاى پیغمبر (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۷- اهتمام زکریا به حفظ یادگارهاى به جامانده از اجداد خویش * (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۸- زکریا(ع) از خداوند خواست، فرزندش در زمان حیات او و همسرش نمیرد. (فهب لى ... ولیًّا . یرثنى و یرث من ءال یعقوب)
۹- زکریا(ع)، براى صلاح و شایستگى معنوى فرزند خویش دعا کرد. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۰- حضرت زکریا از خداوند فرزندى طلب نمود که از هر جهت مورد رضایت باشد. (واجعله ربّ رضیًّا) «رضیّاً» صفت مشبهه از مصدر «رضا» مى باشد. «رضىّ» در موردى به کار مى رود که وصف در موصوف خود رسوخ کرده باشد، بنابراین مى توان گفت: «رضىّ»; یعنى، کسى که از هر جهت مورد رضایت باشد.
۱۱- لزوم دعا براى صلاح فرزند، حتى قبل از انعقاد نطفه (واجعله ربّ رضیًّا)
۱۲- حضرت زکریا(ع) هنگام دعا براى برخودارى از فرزند، به اجابت خواسته خود، اطمینان داشت. (فهب لى من لدنک ولیًّا . یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا) حضرت زکریا با این که در حال دعا است، ولى به گونه اى سخن گفته که گویا دعاى او مستجاب شده است و مفاد جمله «واجعله ربّ رضیّاً» این است که خدایا فرزندى را که به من عطا مى کنى، از هر جهت مورد رضایت قرار ده.
۱۳- زکریا(ع) با دعا به درگاه خداوند، خواهان توفیق کامل فرزند خویش در استفاده صحیح از میراث او و خاندان یعقوب پیامبر(ع) (یرثنى و یرث من ءال یعقوب واجعله ربّ رضیًّا)
۱۴- وارث صالح و شایسته، نعمتى بزرگ و گوهرى ارزشمند است. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۵- صالح و شایسته شدن فرزندان، به دست خداوند و از شؤون ربوبیت او است. (یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۶- مردان الهى، حتى در آرمان هاى مادى خویش، به ارزش هاى معنوى، توجه دارند. (فهب لى من لدنک ولیًّا یرثنى ... واجعله ربّ رضیًّا)
۱۷- توسل به نام مقدس «ربّ» از آداب دعا است. (واجعله ربّ رضیًّا)
روایات و احادیث
۱۸- «عن أبى عبداللّه(ع) ... قال رسول اللّه (ص) ... میراث اللّه - عزّوجلّ- من عبده المؤمن ولد یعبده من بعده ثمّ تلا أبوعبداللّه (ع) آیة زکریا «ربّ هب لى من لدنک ولیّاً یرثنى و یرث من آل یعقوب واجعله ربّ رضیّاً ; از امام صادق(ع) روایت شده که رسول خدا(ص) فرمود: میراث خداى عزّوجلّ از بنده مؤمنش فرزندى است که پس از مرگ آن مؤمن خدا را عبادت کند. سپس امام صادق(ع) آیه زکریا را تلاوت فرمود: «ربّ هب لى من لدنک ولیّاً یرثنى و یرث من آل یعقوب واجعله ربّ رضیّاً»».[۱]
موضوعات مرتبط
- آل یعقوب ۳، ۴:
- ارث: تاریخ ارث ۵
- توسل: توسل به ربوبیت خدا ۱۷
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۵; افعال خدا ۱۵
- دعا: آداب دعا ۱۷
- زکریا(ع): آرزوى زکریا(ع) ۱; اجابت دعاى زکریا(ع) ۱۲; ارث در دوران زکریا(ع) ۵; اطمینان زکریا(ع) ۱۲; اهتمام زکریا(ع) به محافظت از یادگارى ۷; دعاى زکریا(ع) ۸، ۹، ۱۰، ۱۳; عواطف خویشاوندى زکریا(ع) ۷; قصه زکریا(ع) ۱، ۲، ۸، ۹، ۱۲، ۱۳; مالکیت زکریا(ع) ۶; نسب زکریا(ع) ۴; نسب همسر زکریا(ع) ۳; نگرانى زکریا(ع) ۲
- فرزند: اهمیت دعا براى فرزند ۱۱; اهمیت فرزند صالح ۱۸; درخواست فرزند ۸، ۱۲; درخواست فرزند صالح ۱۰; دعا براى توفیق فرزند ۱۳; دعا براى فرزند ۹; منشأ اصلاح فرزند ۱۵
- مالکیت خصوصى ۶:
- موحدان: اهتمام موحدان به معنویات ۱۶; خواسته هاى موحدان ۱۶
- میراث: بهترین میراث ۱۸
- نعمت: مراتب نعمت ۱۴; نعمت وارثان صالح ۱۴
- وارثان: ارزش وارثان صالح ۱۴; اهمیت وارثان صالح ۱; نگرانى از وارثان بد ۲
- یحیى(ع): مالکیت یحیى(ع) ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۶، ص ۳، ح ۱۲; نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۲۳- ، ح ۲۵.