الإسراء ٧٥
ترجمه
| الإسراء ٧٤ | آیه ٧٥ | الإسراء ٧٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ضِعْفَ»: دو چندان. چندین برابر. «ضِعْفَ الْحَیَاةِ»: تقدیر چنین است: عَذاباً ضِعْفاً فِی الْحَیَاةِ وَ عَذاباً ضِعْفاً فِی الْمَمَاتِ. یعنی (عَذاباً) موصوف و (ضِعْفاً) صفت بوده است. سپس موصوف حذف گردیده و صفت به جای آن نشسته است و در مقام نیابت به واژه بعد از خود اضافه گشته است.
تفسیر
- آيات ۷۳ - ۸۱ سوره اسرى
- نيرنگ مشركين براى حفظ حرمت خود وخدايان شان
- جلوه اى ديگر از آثار عصمت وحفظ الهى
- معناى ((دلوك شمس (( و((غسق الليل (( در آيه : ((اقم الصلوة لدلوك الشمس ...((
- امر به رسول (ص ) به تهجد نيمه شب ودعا واستمداد از خداوند
- مقصود از ((دخول وخروج به صدق (( در ((رب ادخلنىمدخل صدق ...((
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه : ((وان كادوا ليفتنونك ...(( كه خدعه مشركين بارسول اللّه (ص ) را حكايت مى كند
- رواياتى درباره واجب شدن نمازهاى پنجگانه ومراد از مشهود بودن قرآن فجر (نمازصبح ) در ذيل آيه : ((اقم الصلوة ...((
- رواياتى درباره شفاعت نمودن پيغمبر اسلام (ص ) در قيامت ، درذيل جمله : ((عسى ان يبعثك ربك مقاما محمودا((
نکات آیه
۱- هشدار خداوند به پیامبر(ص) مبنى بر اینکه در صورت لغزش از مواضع اصولى خویش، دچار کیفر دو چندان دنیوى و اخروى خواهد شد. (إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات)
۲- هیچ انسانى حتى پیامبر(ص)، از کیفر الهى در صورت تخلف و انحراف از مدار وحى، مصون و ایمن نیست. (إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات)
۳- کمترین لغزش رهبران الهى از مواضع تعیین شده به وسیله وحى، داراى کیفرى دو چندان در دنیا و آخرت (ترکن إلیهم شیئًا قلیلاً. إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات)
۴- نقش مؤثر موقعیت اجتماعى - دینى افراد در تشدید مجازات گناه و انحراف آنان از مدار وحى (و لولا أن ثبّتنک لقد کدتّ ترکن إلیهم ... إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات) به نظر مى رسد که دو چندان شدن مجازات پیامبر(ص) در صورت عدول از مواضع خویش، به خاطر موقعیت آن حضرت بوده است. بنابراین هر کس با چنین موقعیتى دچار گناه شود، مجازاتش دو چندان خواهد شد.
۵- کمترین تمایل به کافران از سوى رهبران دینى، گناهى نابخشودنى و داراى کیفرى مضاعف در دنیا و آخرت (لقد کدتّ ترکن إلیهم شیئًا قلیلاً. إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات)
۶- حمایت خداوند از پیامبر(ص)، منوط به پایدارى او در طریق وحى (و لولا أن ثبّتنک لقد کدتّ ترکن إلیهم شیئًا قلیلاً. إذًا لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات)
۷- لحظه مرگ، سرآغاز کیفر اخروى مجرمان (لأذقنک ضعف الحیوة و ضعف الممات) برداشت فوق، از تعبیر «ممات» به جاى «آخرت» و «قیامت» استفاده شده است; یعنى، عذاب دو چندان در ایام مرگ خواهد بود چه در قیامت و چه پیش از آن.
۸- هشدار خداوند به پیامبر(ص) مبنى بر اینکه در صورت مبتلا شدن به کیفر الهى، هیچ یار و مددکارى براى نجات خویش نخواهد داشت. (لقد کدتّ ترکن إلیهم شیئًا قلیلاً...ثمّ لاتجد لک علینا نصیرًا)
۹- انسانها، حتى پیامبران در صورت ابتلا به عذاب الهى، هیچ یار و مددکارى براى نجات خویش نخواهند یافت. (ثمّ لاتجد لک علینا نصیرًا)
۱۰- هیچ گونه قدرتى در مقابل اراده الهى، وجود ندارد. (ثمّ لاتجد لک علینا نصیرًا)
۱۱- خداوند، در برابر هیچ کس مسؤول نبوده و هیچ کس را یاراى چون و چرا کردن با او نیست. (إذًا لأذقنک ... ثمّ لاتجد لک علینا نصیرًا) از اینکه خداوند فرمود: «هیچ کس را نمى یابى که علیه ما و به نفع خود، تو را یارى کند» احتمالاً به این معنا باشد که: اصلاً کسى را یاراى چنین کارى نیست.
۱۲- تمایل به کافران، مایه تنها ماندن انسان و محروم شدن از نصرت خداوند (ترکن إلیهم شیئًا قلیلاً. إذًا لأذقنک ... ثمّ لاتجد لک علینا نصیرًا)
موضوعات مرتبط
- انسان: نقش اجتماعى انسان ها ۴
- توحید: توحید افعالى ۱۰
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۰
- خدا: انذارهاى خدا ۱، ۸; پرسش از خدا ۱۱; حاکمیت اراده خدا ۱۰;خدا و مسؤولیت ۱۱; زمینه حمایتهاى خدا ۶; عمومیت کیفرهاى خدا ۲; عوامل محرومیت از نصرتهاى خدا ۱۲; مجادله با خدا ۱۱
- دیندارى: آثار استقامت در دیندارى ۶
- رهبران دینى: تشدید کیفر رهبران دینى ۳; کیفر لغزش رهبران دینى ۳
- عذاب: بى یاورى اهل عذاب ۸، ۹; نجات از عذاب ۹
- عصیان: کیفر عصیان از خدا ۲
- گرایشها: آثار گرایش به کافران ۱۲; کیفر اخروى گرایش به ظالمان ۵; کیفر دنیوى گرایش به ظالمان ۵
- گناه: گناه نابخشودنى ۵
- گناهکاران: مبدأ کیفر اخروى گناهکاران ۷; مرگ گناهکاران ۷
- مجازات: عوامل تشدید مجازات ۴، ۵
- محمد(ص): آثار ثبات قدم محمد(ص) ۶; انذار محمد(ص) ۱، ۸; تشدید کیفر محمد(ص) ۱; حامى محمد(ص) ۶; محمد(ص) و خطا ۱
- مرگ: آثار مرگ ۷
