ابراهيم ٥١
ترجمه
| ابراهيم ٥٠ | آیه ٥١ | ابراهيم ٥٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لِیَجْزِیَ اللهُ ...»: تا این که با این نوع حضور و این قسم لباس، خداوند برابر آنچه کرده‌اند سزایشان دهد. این اعمال بد ایشان است که با تغییر چهره به سراغ آنان می‌آید.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۲ - ۵۲،سوره ابراهيم
- پاسخ به يك توهم : خداوند از ستمكاران غافل نيست !
- عذاب استيصالشامل مؤ منين نمى شود
- با عذاب انقراض شرك ريشه كن مى شود
- معناى اينكه مكر ظالمان نزد خدا است هرچند مكرشان از جا كننده كوهها باشد
- گفتارى در معناى انتقام خدا و انگيزه و غايت آن (ان الله عزيز ذو انتقام )
- انتقام فردى و انتقام اجتماعى
- بيان بطلان يك اشكال در ارتباط با انتقام گرفتن خداوند
- اقوال گوناگون مفسرين در معناى مبدل شدن زمين و آسمانها
- معناى بروز و ظهور خلق براى خداوند در روز قيامت (و برزو الله الواحد القهار)
- پاداش و كيفر هر نفسى همان كرده هاى نيك و بد خود او است
- (روايتى درباره تبديل زمين در قيامت در ذيل آيه : ((يومتبدل الارض غير الارض ...))
- رواياتى كه مى گويد زمين در قيامت مبدل به نان مى شود
- روايتى از امام باقر(ع ) در ترتيت خلقت آسمانها و زمين
نکات آیه
۱- تغییر و تبدیل نظام کنونى آسمانها و زمین به نظام دیگر در آستانه برپایى قیامت، به منظور کیفر و پاداش انسانهاست. (یوم تبدّل الأرض غیر الأرض ... و برزوا لله ... لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) برداشت فوق مبتنى بر این است که «لیجزى» متعلق به «برزوا» در آیه ۴۸ باشد.
۲- جهان (آسمان و زمین) با نظم کنونیش، براى کیفر و پاداش کامل انسان، ممکن و مناسب نیست. (یوم تبدّل الأرض غیر الأرض ... و برزوا لله ... لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) از اینکه خداوند پیش از طرح مسأله کیفر و پاداش انسانها در قیامت موضوع دگرگونى نظام کنونى جهان (دنیا) را مطرح فرمود، برداشت فوق به دست مى آید.
۳- نظام پاداش و کیفر الهى در قیامت، فراگیر همه انسانها در برابر تمامى حرکات انسان است. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) «ما» در «ما کسبت» موصوله است و معناى جنس را افاده مى کند. بنابراین «ما کسبت»; یعنى، هر آنچه بشر انجام دهد و هر حرکتى که از خود نشان دهد.
۴- کیفر و پاداش الهى به انسانها در قیامت، کاملاً مطابق و متناسب با کم و کیف رفتار آدمى است. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت)
۵- سرنوشت انسان و سعادت و شقاوت وى در روز قیامت بسته به چگونگى رفتار او در دنیاست. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت)
۶- رفتار انسان و استحقاق وى براى کیفر و پاداش، اساس و مبناى جزاى الهى در آخرت است. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) از اینکه خداوند در پاداش و کیفر مسأله کسب و تلاش انسان را مطرح ساخت (ما کسبت)، استفاده مى شود که همین اساس پاداش و کیفر آدمیان است نه چیز دیگر.
۷- کیفر دادن خداوند در قیامت، عینیت یافتن رفتار خود آدمى و آینه تمام نماى آن است. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) آمدن جمله «ما کسبت» به جاى «بما کسبت» (در مقابل کسب و تلاش)، مى تواند مشعر به این حقیقت باشد که میان کیفرهاى الهى و رفتار آدمى وحدت کامل وجود داد و بلکه مى توان گفت که عین یکدیگرند.
۸- انسان، موجودى مختار و در برابر تمامى حرکتها، تلاشها و رفتار خویش، مسؤول است. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) از اینکه خداوند از رفتار انسان بازخواهى مى کند، استفاده مى شود که آدمى موجودى مختار و مسؤول است; چون بازخواهى هنگامى معقول است که اختیار و مسؤولیتى وجود داشته باشد.
۹- انتقام خداوند به مقتضاى رفتار خود انسان است، نه برخاسته از خوى انتقام جویى (إن الله عزیز ذو انتقام ... لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) تصریح به اینکه پاداش و کیفر دادن خداوند در برابر کسب و تلاش خود انسان است، گویاى این حقیقت است که انتقام خداوند، که در آیه قبل مطرح گردید، بر اساس خوى انتقام جویى نیست، بلکه مطابق رفتار خود آدمى است.
۱۰- کیفر و پاداش الهى تنها در برابر مکتسبات و اعمال ارادى انسان است، نه در مقابل امور ذاتى و فطرى (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت) تصریح به اینکه کیفر و پاداش الهى در برابر کسب و تلاش خود انسان است (ما کسبت)، مى تواند بیانگر مطلب فوق باشد.
۱۱- خداوند، سریع الحساب (زود شمار) است. (إن الله سریع الحساب)
۱۲- خداوند، حسابرسى اعمال انسان را در قیامت با سرعت انجام مى دهد. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت إن الله سریع الحساب)
۱۳- رفتار آدمى به مجرد صدور آن در دنیا، بدون تأخیر مورد حسابرسى دقیق خداوند قرار مى گیرد. (لیجزى الله کلّ نفس ما کسبت إن الله سریع الحساب) برداشت فوق مبتنى بر این است که مقصود از «سریع الحساب» بودن خداوند حسابرسى اعمال در همین دنیا باشد و این محاسبه تا روز قیامت به تأخیر نمى افتد; بلکه همزمان با صدور اعمال از بندگان محاسبه و ثبت خواهد گردید.
۱۴- الوهیت خداوند مقتضى کیفر و پاداش به بندگان است. (لیجزى الله ... إن الله سریع الحساب) از آمدن لفظ جلاله «الله» و تکرار آن در یک آیه، بدون اینکه نیازى به تصریح آن باشد، برداشت فوق به دست مى آید.
موضوعات مرتبط
- آسمان: فلسفه تبدیل آسمان ۱
- آفرینش: فلسفه تبدیل نظام آفرینش ۱; نظام آفرینش و پاداش ۲; نظام آفرینش و کیفر ۲
- اختیار: آثار اختیار ۱۰
- اسماء و صفات: سریع الحساب ۱۱
- انسان: اختیار انسان ۸، ۱۰; پاداش اخروى انسان ها ۱; کیفر اخروى انسان ها ۱; مسؤولیت انسان ۸
- پاداش: تناسب پاداش با عمل ۴; زمینه پاداش ۱۴; عوامل پاداش ۱۰; عوامل پاداش اخروى ۶
- خدا: آثار الوهیت خدا ۱۴; سرعت حسابرسى خدا ۱۲، ۱۳; کیفرهاى خدا ۷; منشا انتقام خدا ۹
- زمین: فلسفه تبدیل زمین ۱
- سعادت: عوامل سعادت اخروى ۵
- شقاوت: عوامل شقاوت اخروى ۵
- عمل: آثار عمل ۵، ۶، ۹، ۱۰; پاداش اخروى عمل ۴; تجسم عمل ۷; حسابرسى اخروى عمل ۱۲; حسابرسى عمل ۱۳; کیفر اخروى عمل ۴
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۷; نظام جزایى در قیامت ۳، ۴، ۶
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۴; زمینه کیفر ۱۴; عوامل کیفر ۱۰; عوامل کیفر اخروى ۶
- مجازات: عمومیت مجازات اخروى ۳
- نظام جزایى ۱۰:
