يونس ١٠٤
ترجمه
يونس ١٠٣ | آیه ١٠٤ | يونس ١٠٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن دُونِ اللهِ»: بجز خدا. به جای خدا. «یَتَوَفَّاکُمْ»: شما را میمیراند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱ - پیامبر اکرم (ص) دستور یافت مبانى و پایه هاى دین خود را براى مشرکان، صریح و بى پرده بیان کند و هرگونه ابهام و تردیدى را کاملاً بزداید. (قل یأیها الناس إن کنتم فى شک من دینى فلا أعبد الذین تعبدون من دون اللّه)
۲ - پیامبر اکرم (ص) دستور یافت پایبندى و انعطاف پذیرى خود را در طرد شرک و دعوت به توحید، صریح و بى پرده براى مشرکان اعلان نماید. (قل یأیها الناس إن کنتم فى شک من دینى فلا أعبد الذین تعبدون من دون اللّه)
۳ - مشرکان نسبت به پایدارى و انعطاف پذیرى پیامبر (ص) در طرد آیین شرک و دعوت به توحید، تردید داشتند. (قل یأیها الناس إن کنتم فى شک من دینى) با توجّه به اینکه روى سخن با مشرکانى است که از گرویدن به توحید امتناع مى کردند، قهراً امتناع آنان یا به خاطر این است که هنوز ماهیت و حقیقت توحید براى آنان روشن نشده بود و یا اینکه هنوز امیدوار بودند که پیامبر (ص) دست از روش خود بردارد و به کیش آنان در آید. برداشت فوق بنابر احتمال دوم است.
۴ - مشرکان صدر اسلام، معبودهاى متعددى را مى پرستیدند. (فلا أعبد الذین تعبدون من دون اللّه)
۵ - مشرکان، نسبت به حقیقت آیین توحیدى پیامبر (ص) در تردید بودند. (قل یأیها الناس إن کنتم فى شک من دینى)
۶ - مشرکان، بتهاى مورد پرستش خود را، موجوداتى با شعور مى پنداشتند. (فلا أعبد الذین تعبدون من دون اللّه) «الذین» اسم موصول است و براى ذوى العقول استعمال مى شود.
۷ - آیین شرک، بر شالوده عبادت براى آلهه و نفى عبادت «اللّه» بنا شده است. (الذین تعبدون من دون اللّه)
۸ - عبادت، تنها شایسته خداوندى است که مرگ انسانها به دست او بوده و جان آنان پس از مرگ، در اختیار او قرار مى گیرد. (و لکن أعبد اللّه الذى یتوفیکم)
۹ - مرگ انسانها، تنها به دست خداست. (اللّه الذى یتوفیکم)
۱۰ - توحید در عبادت و اعتقاد به بقاى انسان پس از مرگ، دو پایه و اساس دین الهى است. (و لکن أعبد اللّه الذى یتوفیکم)
۱۱ - یادآورى مرگ، وسیله توجّه به خدا و توحید در عبادت است. (و لکن أعبد اللّه الذى یتوفیکم) ذکر «یتوفاکم» پس از بیان توحید در عبادت، بیانگر این نکته نیز مى تواند باشد که یاد مرگ، زمینه اى براى پى بردن به توحید در عبادت است.
۱۲ - مرگ، جدایى حقیقت آدمى از بدن و رجوع آن به خداوند است نه نیستى کامل. (و لکن أعبد اللّه الذى یتوفیکم) «توفى» و «استیفاء» از ماده «وفاء» به معناى دریافت کامل و بى کم و کاست چیزى است; مثل «توفیت المال» (همه مال را دریافت کردم). بنابراین مرگ به معناى دریافت کامل انسان است و چون بدن انسان دریافت شدنى نیست قهراً مقصود حقیقت انسان - که عبارت از روح او است - دریافت خواهد شد و در نزد خدا جاوید خواهد ماند.
۱۳ - پیامبر اکرم (ص) آشتى ناپذیرى خود با جبهه شرک و رها نکردن جبهه مؤمنان را نه تنها خواسته خود، بلکه دستورى صریح از جانب خداوند اعلام داشت. (قل یأیها الناس إن کنتم فى شک من دینى فلا أعبد الذین تعبدون ... و أمرت أن أکون من المؤمنین)
۱۴ - مؤمنان، در پیشگاه خداوند از جایگاه عظیمى برخوردارند. (أمرت أن أکون من المؤمنین) از اینکه پیامبر اکرم (ص) خود را فردى از مؤمنان معرفى مى کند، برداشت فوق استفاده مى شود.
۱۵ - صراحت لهجه و تسلیم ناپذیرى رهبران الهى در بیان مواضع اعتقادى خویش، امرى است بایسته و لازم. (قل ... فلا أعبد الذین تعبدون من دون اللّه و لکن أعبد اللّه الذى یتوفیکم و أمرت أن أکون من المؤمنین)
موضوعات مرتبط
- بازگشت به خدا: ۱۲
- تبلیغ: اهمیّت صراحت در تبلیغ ۱۵; صراحت در تبلیغ ۱، ۲
- توحید: توحید افعالى ۹; توحید عبادى ۸، ۱۰; زمینه توحید عبادى ۱۱
- خدا: اختصاصات خدا ۸، ۹
- دین: اصول دین ۱۰
- ذکر: آثار ذکر مرگ ۱۱; روش ذکر خدا ۱۱
- رهبران دینى: مسؤولیت رهبران دینى ۱۵
- شرک: حقیقت شرک ۷
- عقیده: عقیده به حیات پس از مرگ ۱۰; عقیده به شعور بتها ۶
- مؤمنان: مقامات مؤمنان ۱۴
- محمّد (ص): انعطاف ناپذیرى محمّد (ص) ۲، ۳; تبلیغ محمّد (ص) ۱، ۲; دشمنى محمّد (ص) ۱۳; دوستى محمّد (ص) ۱۳; محمّد (ص) و مؤمنان ۱۳; محمّد (ص) و مشرکان ۱، ۲، ۱۳; مسؤولیت محمّد (ص) ۱، ۲
- مرگ: حقیقت مرگ ۱۲; منشأ مرگ ۸، ۹
- مشرکان: شرک عبادى مشرکان صدر اسلام ۴; شک مشرکان ۳، ۵; عقیده مشرکان ۶; مشرکان و اسلام ۵; مشرکان و بتها ۶; مشرکان و محمّد (ص) ۳; معبودان مشرکان صدر اسلام ۴