التوبة ٣٣
ترجمه
| التوبة ٣٢ | آیه ٣٣ | التوبة ٣٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْهُدَی»: هدایت. مراد قرآن است. «لِیُظْهِرَهُ»: تا او را مطلع و مسلّط گرداند. تا آن را برتری و چیرگی بخشد. مرجع ضمیر (هُ) می‌تواند (رَسُول) یا (دینِ الْحَقِّ) باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۵ - ۲۹، سوره توبه
- مراد از رسول در توصيف اهل كتاب به اينكه (( آنچه را كه خدا و رسول او حرام كرده اند حرام نمى دانند )) پيامبر اسلام (ص ) مى باشد
- واداشتن اهل كتاب به پرداخت جزيه مطابق با عدالت و انصاف است
- مراد از حق بودن دين ، و معناى توصيف اهل كتاب به عدم تدين به دين حق
- معناى (( جزيه )) و مقصود از صغار اهل كتاب در: (( ...و هم صاغرون ))
- معرفى (( عزير )) و بيان اينكه مراد يهود از اينكه گفتند (( عزير پسر خداست )) چه بوده است
- گفتار مسيحيان مبنى بر اينكه عيسى پسر خداست مشابه گفتار كفار در امم گذشته است
- معناى (( احبار )) و (( رهبان )) و اشاره به اينكه برخلاف نصارا، يهود جدا و واقعا معتقد به فرزندى عزير براى خدا نبوده اند
- اطاعت بدون قيد و شرط و بالاستقلال همان عبادت و پرستش است و مختص به خداى سبحان مى باشد
- لطافت تعبير از حال اهل كتاب به : (( يريدون ان يطفؤ وا نور الله بافواههم ))
- اراده الهى بر انتشار دين اسلام در عالم بشريت تعلق گرفته است .
- اشاره به اهميت اقتصاديات در نظام بشرى و وجه اينكه از ميان گناهان احبار و رهبان (( اكل مال به باطل )) ذكر شده است
- مواردى از تعديات مالى كشيشان
- حكم حرمت كنز و احتكار ذهب و فضه مخصوص به اهل كتاب نيست و معناى انفاق در راه خدا انفاق در مصالح و ضروريات دينى و اجتماعى است
- رواياتى در مورد قتال با اهلكتاب و رواياتى در مورد اينكه مجوس اهل كتاب هستند
- چند روايت در مورد معناى اينكه يهود و نصارا احبار و رهبان را ارباب گرفتند
- چند روايت در ذيل جمله : (( ليظهره على الدين كله )) و تفسير آن به ظهور حضرت مهدى(ع )
- رواياتى در ذيل آيه : (( والذين يكنزون تاذهب والفضة ... )) و استناد مستمر ابوذر به اين آيه شريفه در برابر عثمان و معاويه و گنجينه داران
- بررسى موضع ابوذر و بيان اينكه گفتار او نتيجه اجتهادش نبوده بلكه ماءخوذ از رسول الله (ص ) بوده است
- بيان فساد و ضعف دو روايتى كه در صدد مخدوش ساختن ابوذر است
- مفاسدى كه بر اندوختن و احتكار پول مترتب است
- در مواردى كه انفاق ، مستحب يا مباح است چرا بخل ورزيدن جائر نباشد؟
- نقش مبرات و مستحبات مالى در حفظ اساس حيات مجتمع دينى و ايجاد نظام اسلامى
نکات آیه
۱ - حضرت محمّد (ص) فرستاده خداست. (هو الذى أرسل رسوله)
۲ - هدایت و راهنمایى انسان، مسؤولیتى الهى بر دوش پیامبر(ص) (هو الذى أرسل رسوله بالهدى)
۳ - قرآن، کتاب هدایت است. (هو الذى أرسل رسوله بالهدى) نوع مفسّران برآنند که مقصود از «الهدى» قرآن کریم است چرا که قرآن کتاب هدایت است و هدایت فلسفه نزول قرآن است.
۴ - اسلام، تنها دین حق و مورد قبول خدا (هو الذى أرسل رسوله بالهدى و دین الحق)
۵ - آمدن پیامبر (ص)، همراه با هدایت (قرآن) و دین حق (اسلام) در راستاى تکمیل نور الهى و تحقق اراده خداست. (و یأبى اللّه إلا أن یتم نوره ... هو الذى أرسل رسوله بالهدى و دین الحق)
۶ - حق، پایه و محور احکام و قوانین دین اسلام (هو الذى أرسل رسوله بالهدى و دین الحق)
۷ - تاریخ بشریت، در آینده، شاهد شکست تمامى ادیان و پیروزى و حاکمیت دین اسلام خواهد بود. (هو الذى أرسل رسوله ... لیظهره على الدین کله) خداوند در آیه فوق از پیروزى قطعى اسلام بر تمام ادیان جهان، خبر داده و پیشگویى کرد و چون چنین چیزى در دوران رسالت پیامبر اسلام (ص) اتفاق نیفتاد به دست مى آید که این پیروزى مربوط به آینده تاریخ بشریت است.
۸ - تعلق اراده الهى در غلبه یافتن دین حق (اسلام) بر دیگر ادیان جهان، على رغم کراهت مشرکان (و دین الحق لیظهره على الدین کله و لو کره المشرکون)
۹ - یهود و نصارا، مخالف اسلام و ناخشنود از گسترش آن (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً ... لیظهره على الدین کله و لو کره المشرکون)
۱۰ - یهود و نصارا، مردمانى شرک پیشه (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً ... و لو کره المشرکون)
روایات و احادیث
۱۱ - «عن محمّد بن الفضیل عن ابى الحسن الماضى (ع) قال: قلت: «هو الذى أرسل رسوله بالهدى و دین الحق» قال: ... الولایة هى دین الحق قلت: «لیظهره على الدین کلّه» قال: یظهره على جمیع الأدیان عند قیام القائم ... ;[۱] محمّد بن فضیل گوید: از امام کاظم (ع) درباره «هو الذى ارسل رسوله ... » سؤال کردم، فرمود: ... ولایت، همان دین حق است و درباره «لیظهره على الدین کله» فرمود: خداوند هنگام قیام قائم (ع) دین حق را بر همه ادیان غلبه مى دهد ... ».
۱۲ - «عن ابى جعفر (ع) فى قول اللّه «لیظهره على الدین کله ... » یکون ان لا یبقى أحد إلا أقرّ بمحمّد (ص) ;[۲] از امام باقر (ع) درباره قول خدا «لیظهره على الدین کله ... » روایت شده: [زمانى] خواهد بود هیچ کس باقى نمى ماند مگر اینکه به حضرت محمّد (ص) اقرار مى کند».
موضوعات مرتبط
- احکام: ملاک احکام ۶
- ادیان: آینده ادیان ۷ ; شکست ادیان ۷، ۸
- اسلام: پیروزى اسلام ۷، ۸ ; حاکمیت اسلام ۷ ; حقانیت اسلام ۴، ۵، ۶ ; مخالفان اسلام ۹ ; ویژگیهاى اسلام ۴
- اقرار: اقرار به حقانیت محمّد (ص) ۱۲
- امام مهدى(ع): قیام امام مهدى(ع) ۱۱
- حق: اهمیّت حق ۶
- حقانیت: ملاکهاى حقانیت ۶
- خدا: اراده خدا ۸ ; زمینه اکمال نور خدا ۵ ; زمینه تحقق اراده خدا ۵
- دین: پیروزى دین حق ۱۱ ; دین حق ۴، ۵، ۸ ; مراد از دین حق ۱۱
- رسولان خدا: ۱
- قرآن: نقش قرآن ۳، ۵ ; هدایتگرى قرآن ۳
- محمّد (ص): آثار رسالت محمّد (ص) ۵ ; رسالت محمّد (ص) ۱ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۲ ; مقامات محمّد (ص) ۱ ; هدایتگرى محمّد (ص) ۲، ۵
- مسیحیان: شرک مسیحیان ۱۰ ; مخالفت مسیحیان ۹ ; مسیحیان و گسترش اسلام ۹ ; ناخشنودى مسیحیان ۹
- مشرکان: ۱۰ ناخشنودى مشرکان ۸
- ولایت: اهمیّت ولایت ۱۱
- یهود: شرک یهود ۱۰ ; مخالفت یهود ۹ ; ناخشنودى یهود ۹ ; یهود و گسترش اسلام ۹
