الإسراء ٧٢
ترجمه
| الإسراء ٧١ | آیه ٧٢ | الإسراء ٧٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فِی هذِهِ»: در این دنیا. «أَعْمَی»: واژه نخست صفت مشبّهه و به معنی کوردل، یعنی کسی است که راه هدایت و واقعیّت را نبیند و آیات آفاق و انفس را نادیده گیرد. و واژه دوم می‌تواند باز هم صفت مشبّهه بوده و به همین معنی، یا به معنی کورچشم و نابینا باشد (نگا: اسراء / ، طه / و و یا این که اسم تفضیل و از عیوب درونی باشد، یعنی کورتر و نابیناتر برانگیخته شود و راه بهشت و سعادت را نبیند (نگا: تفسیر روح‌المعانی، قاسمی، سراج‌المنیر).
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۷۲ سوره اسرى
- انسان بالفطره متوجه خدا است
- آيا در خشكى تضمينى وتاءمينى از گرفتارى ها داريد كه از خدا اعراض مى كنيد؟
- معناى آيه : ((ولقد كرمنا بنى آدم ...((
- امتياز وخصيصه انسان بين همه موجودات ونظر مفسرين در اين باره
- معناى جمله : ((وفضلنا هم على كثير ممن خلقنا تفضيلا((
- فرق بين ((تكريم (( و((تفضيل (( انسان ونظر بعضى مفسرين در اين خصوص
- آيه شريفه ناظر به تفضيل انسان از حيث وجود مادى است وملائكه ازمفضل عليه (كثير ممن خلقنا) خارج است
- گفتار در برترى انسان از ملائكه
- نقد كلام زمخشرى كه قول بر تفضيل انسان بر ملك را مردود دانسته است
- افضل بودن اطاعت انسان از جهت كشف صفاى باطن وحسن سريره اواست
- موارد استعمال كلمه ((امام (( در قرآن
- مراد از ((امامهم (( در جمله : ((يوم ندعوا كل اناس بامامهم ((
- اقوال ووجوه مختلف درباره مراد از ((امام (( در جمله فوق
- معناى ((من كان فى هذه اعمى فهوفى الاخرة اعمى (( ووجوهى كه در اين باره گفته شده است
- بحث روايتى (رواياتى درباه برترى انسان ، احضار هر گروه با امام خود در قيامت و...)
نکات آیه
۱- کوردلان در دنیا، در آخرت نیز نابینا و راه گم کردگانند. (و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً)
۲- شخصیت و ماهیت اخروى انسان، بازتاب و نمودى از شخصیت دنیوى اوست. (و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى)
۳- گمراهان و راه نایافتگان دنیا، در آخرت در گمراهى افزون ترى فرو مى روند. (و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً)
۴- فرجام نیک و بد انسانها در آخرت، تابع عملکرد و بینش دنیوى آنان است. (و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً)
۵- حق ناپذیران، در صحنه آخرت متحیر و سرگردان مى شوند. (و من کان فى هذه أعمى ... أضلّ سبیلاً)
۶- ارزشمندى ابزار و امکانات معرفتى انسان، در گرو به کارگیرى آن در طریق حق است. (و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى) از اینکه خداوند، انسانى را که بیناست ولى بینش درست نیافته «أعمى» خوانده است، استفاده مى شود که چشم به عنوان وسیله معرفت آن گاه ارزشمند به حساب مى آید که در مسیرى بایسته و شایسته به کار گرفته شود.
روایات و احادیث
۷- «عن أبى جعفر(ع) فى قول الله عزّوجلّ: «و من کان فى هده أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً» قال: من لم یدلّه خلق السماوات و الأرض و اختلاف اللیل و النهار و دوران الفلک و الشمس و القمر و الأیات العجیبات على أن وراء ذلک أمراً أعظم منه فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً قال: فهو عمّا لم یعین أعمى و أضلّ;[۱] از امام باقر(ع) در باره سخن خداوند عزّوجلّ «و من کان فى هذه أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً» روایت شده است که فرمود: کسى که آفرینش آسمانها و زمین و پى در پى درآمدن شب و روز و گردش فلک و خورشید و ماه و نشانه هاى عجیب، او را به این حقیقت راهنمایى نکند که در پس این آفرینش، حقیقتى بزرگ تر از آن وجود دارد; چنین شخص نابینا و گمراه، در آخرت نابیناتر و گمراه تر خواهد بود. [امام] فرمود: پس این شخص نسبت به چیزى که ندیده و تجربه نکرده است، نابیناتر و گمراه تر است».
۸- «عن أبى محمد(ع) ... یا إسحاق! انه من خرج من هذه الدنیا أعمى فهو فى الأخرة أعمى و أضلّ سبیلاً یا إسحاق لیس تعمى الأبصار و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور...;[۲] از امام هادى(ع) روایت شده است که آن حضرت به اسحاق نوشت: اى اسحاق! [مراد از] کسى که از این دنیا نابینا بیرون رود، در آخرت نیز نابینا و گمراه تر است، یا اسحاق! نابینایى چشم نیست; بلکه کورى قلبهایى است که در سینه ها جاى دارد».
موضوعات مرتبط
- ارزشها: ملاک ارزشها ۶
- انسان: آثار شخصیت دنیوى انسان ها ۲; انسان ها در آخرت ۴; شخصیت اخروى انسان ها ۲
- حق: اهمیت حق ۶; سرگردانى اخروى حق ناپذیران ۵
- شناخت: ارزش ابزار شناخت ۶
- عقیده: آثار عقیده ۴
- عمل: آثار عمل ۴
- فرجام: عوامل حُسن فرجام ۴; عوامل فرجام شوم ۴
- کوردلان: کوردلان در آخرت ۱، ۷، ۸; کوردلان در دنیا ۱، ۷، ۸; گمراهى اخروى کوردلان ۱
- گمراهان: گمراهان در آخرت ۳; گمراهان در دنیا ۳
- گمراهى: مراتب گمراهى ۳
