آل عمران ١٧٩

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۳۶ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

چنین نبود که خداوند، مؤمنان را به همان‌گونه که شما هستید واگذارد؛ مگر آنکه ناپاک را از پاک جدا سازد. و نیز چنین نبود که خداوند شما را از اسرار غیب، آگاه کند (تا مؤمنان و منافقان را از این راه بشناسید؛ این بر خلاف سنت الهی است؛) ولی خداوند از میان رسولان خود، هر کس را بخواهد برمیگزیند؛ (و قسمتی از اسرار نهان را که برای مقام رهبری او لازم است، در اختیار او می‌گذارد.) پس (اکنون که این جهان، بوته آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید! و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست.

خدا بر آن نيست كه مؤمنان را بر اين حال كه شما هستيد [و مؤمن و منافق باهمند] رها سازد، تا اين كه پليد را از پاك جداكند. و خدا بر آن نيست كه شما را بر غيب آگاه سازد، و ليكن خدا از فرستادگان خود هر كه را خواهد بر مى‌گزيند. بنابر اين به خدا و رسولانش اي
خدا بر آن نيست كه مؤمنان را به اين [حالى‌] كه شما بر آن هستيد، واگذارد، تا آنكه پليد را از پاك جدا كند. و خدا بر آن نيست كه شما را از غيب آگاه گرداند، ولى خدا از ميان فرستادگانش هر كه را بخواهد برمى‌گزيند. پس، به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد؛ و اگر بگرويد و پرهيزگارى كنيد، براى شما پاداشى بزرگ خواهد بود.
خداوند هرگز مؤمنان را بدین حال کنونی که برآنید وانگذارد تا آنکه (با آزمایش خود) بدسرشت را از پاک گوهر جدا کند. و خدا همه شما را از سرّ غیب آگاه نسازد و لیکن (به این مقام) از پیغمبران خود هر که را مشیّت او تعلق گرفت برگزیند، پس شما به خدا و پیغمبرانش بگروید، که هر گاه ایمان آرید و پرهیزکار شوید اجر عظیم خواهید یافت.
خدا بر آن نیست که مؤمنان را بر این [وضعی] که شما بر آن قرار دارید [که منافق از مؤمن، و خوب از بد مشخص و معلوم نیست] واگذارد، [بر آن است] تا پلید را از پاک [به سبب آزمایش های مختلف] جدا سازد. و خدا بر آن نیست که شما را بر غیب آگاه کند. ولی خدا از میان فرستادگانش هر کس را بخواهد [برای آگاه کردن به غیب] برمی گزیند، پس به خدا و فرستادگانش ایمان آورید. و اگر ایمان آورید و تقوا پیشه کنید، برای شما پاداشی بزرگ خواهد بود.
خدا بر آن نيست كه شما مؤمنان را بدين حال كه اكنون هستيد رها كند. مى‌آزمايد تا ناپاك را از پاك جدا سازد. و خدا بر آن نيست كه شما را از غيب بياگاهاند، ولى برخى از پيامبرانش را كه خود بخواهد برمى‌گزيند. پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد. و اگر ايمان بياوريد و پرهيزگارى كنيد، اجرى عظيم يابيد.
خداوند نمی‌خواهد مؤمنان را به حالی که شما دارید رها کند، مگر آنکه پاک را از پلید جدا کند، و خداوند نمی‌خواهد شما را از غیب آگاه سازد، ولی هرکس را که بخواهد از پیامبرانش بر می‌گزیند، پس به خداوند و پیامبرانش ایمان بیاورید، و اگر ایمان بیاورید و پرهیزگاری کنید، پاداش بزرگی خواهید داشت‌
خداوند بر آن نيست كه مؤمنان را بر اين حال كه شماييد- كه با هم آميخته‌ايد- بگذارد [بلكه بر آنست كه‌] تا پليد را از پاك جدا سازد، و خداوند بر آن نيست كه شما را بر نهان و ناپيدا- غيب- آگاه سازد و ليكن خدا از فرستادگان خود هر كه را خواهد بر مى‌گزيند. پس به خدا و فرستادگان او بگرويد، و اگر ايمان آوريد و پرهيزگارى كنيد شما را مزدى بزرگ باشد.
(ای مؤمنان! سنّت) خدا بر این نبوده است که مؤمنان را به همان صورتی که شما هستید (و مؤمن با منافق آمیزه‌ی یکدیگر شده است و مسلمان از نامسلمان جدا نگشته است) به حال خود واگذارد. بلکه خداوند (با محکّ سختیها و دشواریها و فرازها و نشیبهای زندگی، از جمله جهاد، منافق) ناپاک را از (مؤمن) پاک جدا می‌سازد. و (همچنین سنّت) بر این نبوده است که (کسی را از آفریدگان خود، و از جمله) شما را بر غیب مطّلع سازد (تا مؤمنان و منافقان را از طریق علم غیب بشناسید. زیرا این برخلاف سنّت الهی است). ولی خداوند از میان پیغمبران خود، هر که را بخواهد برمی‌گزیند (و بر قسمتی از غیب مطّلع می‌سازد، البتّه بدان اندازه که برای مقام رهبری او لازم و ضروری باشد) پس به خدا و پیغمبرانش ایمان بیاورید، و اگر ایمان بیاورید و پرهیزگار شوید، پاداش بزرگی خواهید داشت.
خدا بر آن نبوده است تا مؤمنان را به این (حالی) که شما بر آن هستید، واگذارد، تا آنکه پلید را از پاک جدا کند. و خدا بر آن نبوده است که شما را بر پنهان آگاه گرداند، ولی خدا از میان فرستادگانش هر که را بخواهد بر می‌گزیند. پس به خدا و پیامبرانش ایمان بیاورید و اگر بگروید و پرهیزگاری کنید، برایتان پاداشی بزرگ است.
نیست خدا که بازگذارد مؤمنان را بر آنچه شما برآنید تا جدا گرداند پلید را از پاکیزه (زشت از زیبا) و نبوده است خدا که آگاه سازد شما را بر ناپیدا و لکن خدا انتخاب می‌کند از فرستادگان خویش هر که را خواهد پس ایمان آرید به خدا و فرستادگانش و اگر ایمان آرید و پرهیزکاری کنید شما را هست پاداشی بزرگ‌


آل عمران ١٧٨ آیه ١٧٩ آل عمران ١٨٠
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٣ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٤١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لِیَذَرَ»: ترک کند. رها سازد. از ماده (وذر). «یَجْتَبی»: برمی‌گزیند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱- خداوند، جامعه ایمانى را به حالتِ مشخص نبودن خوبان از بدان رها نمى کند. (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه) مراد از جمله «على ما انتم علیه» به قرینه «حتّى یمیز ... »، مشخص نبودن خوبان از بدان است.

۲- جداسازى صفوف ناپاکان از پاکان در جامعه ایمانى، سنّت تغییرناپذیر الهى (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب)

۳- مؤمنان، پاک هستند و غیر آنان (منافقان)، پلید و خبیث. (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب)

۴- ایمان، موجب طهارت و پاکى و نفاق، موجب پلیدى است. (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب)

۵- آزمایش الهى، مشخص کننده صفوف ناپاکان جامعه ایمانى از پاکان آن (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب) مشخص کردن پاکان از ناپاکان و خالصها از ناخالصها دو وجه متعارف دارد: آزمایش و ابتلاء ; و خبر دادن خداوند از واقعیت افراد. چون راه دوّم سنّت الهى نیست، بنابراین تنها راه متعارف آزمایش است. پس در جمله «حتّى یمیز ... »، کلمه «بابتلاءهم و امتحانهم»، مقدّر است.

۶- سختیها، مصیبتها و جنگها (شکستها و پیروزیها)، وسایل آزمایش الهى براى بندگان (حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب) به مقتضاى ارتباط میان این آیه و آیات پیشین، از وسایل آزمایش الهى، همان نبردها مشکلات آن است ; چنانچه در نبرد احد پیش آمد.

۷- توجّه خاصّ خداوند به مؤمنان واقعى و حمایت و پشتیبانى مستمر از آنان (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب) ظاهراً مراد از «المؤمنین۹، مؤمنان خالص و واقعى مى باشد و مخاطبانِ «انتم»، کلّ جامعه اسلامى اعم از خالص و ناخالص است. بنابراین معناى آیه چنین است: خداوند، مؤمنان واقعى را به حال خودشان رها نمى کند که همچنان با ناپاکان مختلط باشند و ناخالصان مشخّص نگردند. و این، حاکى از توجه خاص خداوند به مؤمنان واقعى است.

۸- حضور افراد ناپاک و منافق در میان مسلمانان، در جریان جنگ احد (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب) برداشت فوق بر اساس ارتباط این آیه با آیات پیشین که درباره نبرد احد بود، استفاده شده است.

۹- دلدارى خداوند به پیامبر (ص) و مؤمنان، به دنبال همسویى جمعى از مؤمنان با کافران و تخلف آنان از جهاد (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب) با توجه به آیات پیشین همانند: «هم للکفر یومئذ اقرب منهم للایمان»، استفاده مى شود که مراد از خبیثان، منافقانى هستند که از نبرد با کافران سرباز زدند.

۱۰- جریان مداوم آمیختگى پاکان و ناپاکان و جدا شدن آنان از یکدیگر (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب)

۱۱- آگاه نکردن انسانها بر اسرار نهانى (غیب)، سنّت الهى است. (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب) برداشت فوق، بر این اساس است که الف و لام در «الغیب»، براى جنس باشد.

۱۲- تنها خداوند آگاه به غیبها و اسرار نهانى است. (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب)

۱۳- ایمان و کفر (پاکى و ناپاکى) انسانها از امور غیبى (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب) چنانچه مراد از «الغیب»، جنس باشد، کفر و ایمان از مصادیق مورد نظر است. البتّه این احتمال نیز به نظر مى رسد که الف و لام «الغیب»، عهد باشد; یعنى خصوص کفر و ایمان.

۱۴- سنّت الهى، بر تفکیک صفوف پاکان از ناپاکان به وسیله آگاه ساختن مردم به غیب و اسرار دلها، نیست. (ما کان اللّه لیذر المؤمنین على ما انتم علیه حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب) «و ما کان اللّه لیطلعکم ... »، در صدد بیان این است که گر چه خداوند، ناپاکان را از پاکان مشخص خواهد کرد، ولى این تفکیک از طریق مشکلات و جنگها و مسائل دیگر از این قبیل است، نه از راه آشنا ساختن مردم به غیب و نهان.

۱۵- آگاهى برخى از رسولان الهى بر غیب و نهان (ایمان و کفر) امّت خویش (و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء) برداشت فوق بر این اساس است که «من» براى تبعیض و متعلق به «یجتبى» باشد و چون جمله «و لکنّ اللّه ... »، استدراک از جمله «ما کان اللّه ... » است، معناى آیه چنین مى شود: خداوند، امّتها را به غیب آگاه نمى سازد، ولى برخى رسولان را براى آگاه ساختن از غیب انتخاب مى کند.

۱۶- خداوند برخى رسولان را براى آگاه ساختنشان از غیب، برمى گزیند. (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء)

۱۷- تفاوت درجات و مراتب رسولان الهى (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء) اگر خداوند تنها به برخى از رسولان خویش علم غیب عطا کند (چنانچه احتمالى در آیه است)، معلوم مى شود پیامبران، داراى درجات و مراتبى هستند.

۱۸- آگاهى تمامى رسولان الهى از غیب* (و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء) بنابر اینکه «من»، بیان براى «من یشاء» باشد. یعنى خداوند براى آگاه ساختن از غیب، هر کس را بخواهد انتخاب مى کند و براى این منظور، رسولان خویش را انتخاب کرده است.

۱۹- پیامبر (ص)، آگاه به پاکان و ناپاکان (مؤمن و منافق) امّت خویش، از طریق علم به غیب (و ما کان اللّه ... و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء) مراد از «من رسله» چه برخى از رسولان باشند و چه تمامى آنان قطعاً پیامبر اسلام (ص) از جمله آنان خواهد بود.

۲۰- خداوند، افاضه کننده علم غیب بر رسولان خویش (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء)

۲۱- لزوم ایمان به خداوند و تمامى رسولان او (فامنوا باللّه و رسله)

۲۲- ایمان به خداوند و پیامبران، موجب قرار گرفتن آدمى در زمره پاکان (حتّى یمیز الخبیث من الطّیّب ... فامنوا باللّه و رسله) بنابر اینکه جمله «فامنوا ... »، متفرع بر جمله «حتّى یمیز ... » باشد ; یعنى حال که سنّت الهى بر جداسازى ناپاکان از پاکان امّت است، براى اینکه در زمره پاکان قرار گیرید، راهى جز ایمان واقعى به خدا و رسول نیست.

۲۳- آگاهى پیامبران به غیب و نهان (پاکیها، پلیدیها، مصالح و مفاسد واقعى انسانها)، دلیل لزوم ایمان به آنان (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب و لکنّ اللّه یجتبى من رسله من یشاء فامنوا باللّه و رسله) برداشت فوق بر این مبناست که جمله «فامنوا ... »، متفرع بر جمله «و لکنّ اللّه یجتبى من رسله» باشد. یعنى چون پیامبران آگاه به غیب هستند، لازم است به آنان ایمان آورید; چرا که تنها آنان دانا به حقایق امور هستند و راه سعادت و شقاوت را مى شناسند.

۲۴- پاداش بزرگ از آن مؤمنان تقواپیشه (و ان تؤمنوا و تتّقوا فلکم اجر عظیم)

۲۵- لزوم همراهى ایمان و تقوا (و ان تؤمنوا و تتّقوا فلکم اجر عظیم)

۲۶- استحقاق اجر عظیم الهى، در گرو ایمان به خدا و رسول و پرهیز از مخالفت با آنان (و ان تؤمنوا و تتّقوا فلکم اجر عظیم) چون کلمه «اجر»، ظهور در پاداش استحقاقى دارد، در برداشت فوق، کلمه استحقاق آورده شده است.

۲۷- وعده و تضمین پاداش، از روشهاى قرآن براى تشویق به ایمان و تقوا (و ان تؤمنوا و تتّقوا فلکم اجر عظیم)

۲۸- برخى مؤمنان خواستار آگاهى از غیب و نهان انسانها بودند تا افراد مؤمن را از غیر مؤمن (طیّب و خبیث)، تمییز دهند. (و ما کان اللّه لیطلعکم على الغیب) در شأن نزول آیه آمده است که برخى مؤمنان، خواهان علامتى بودند تا با آنان منافقان را از مؤمنان بازشناسند. آنگاه خداوند آیه فوق را نازل فرمود.

موضوعات مرتبط

  • ارزیابى: ملاک ارزیابى ۵، ۲۸
  • اسلام: تاریخ صدر اسلام ۸
  • اطاعت: از خدا ۲۶ ; اطاعت از محمّد (ص) ۲۶ ; پاداش اطاعت ۲۶
  • امتحان: ابزار امتحان ۶ ; امتحان با پیروزى ۶ ; امتحان با جنگ ۶ ; امتحان با سختى ۶ ; امتحان با شکست ۶ ; امتحان با مصیبت ۶ ; انواع امتحان ۶ ; فلسفه امتحان ۵
  • انبیا:۲۱، ۲۲ برگزیدگى انبیا ۲۱، ۲۲ ۱۶ ; تفاوت انبیا ۲۱، ۲۲ ۱۷ ; علم غیب انبیا ۲۱، ۲۲ ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۳ ; فضایل انبیا ۲۱، ۲۲ ۱۷
  • انسان: اسرار انسان ۱۲
  • انگیزش: عوامل انگیزش ۲۷
  • ایمان:۱۳، ۲۵ آثار ایمان ۱۳، ۲۵ ۴، ۲۲ ; ایمان ۱۳، ۲۵ به انبیا ۲۱، ۲۲، ۲۳ ; ایمان ۱۳، ۲۵ به خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ; ایمان ۱۳، ۲۵ به محمّد (ص) ۲۶ ; پاداش ایمان ۱۳، ۲۵ ۲۶ ; تشویق به ایمان ۱۳، ۲۵ ۲۷ ; زمینه ایمان ۱۳، ۲۵ ۲۷
  • پاداش:۲۶ مراتب پاداش ۲۶ ۲۴ ; وعده پاداش ۲۶ ۲۷
  • پاکان:۱۰، ۱۴ امتحان پاکان ۱۰، ۱۴ ۵
  • پاکى:۳، ۱۳، ۱۹ عوامل پاکى ۳، ۱۳، ۱۹ ۴، ۲۲
  • پیروزى:۶
  • تبلیغ: روش تبلیغ ۲۷
  • تقوا:۲۵ پاداش تقوا ۲۵ ۲۶ ; تشویق به تقوا ۲۵ ۲۷ ; زمینه تقوا ۲۵ ۲۷
  • جامعه: اسلامى ۱، ۲، ۵ ; گروههاى اجتماعى ۲
  • جنگ:۶
  • جنگ: فرار از جنگ ۹
  • خیانت:۳، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۹ عوامل خیانت ۳، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۹ ۴
  • خدا:۲۱، ۲۲، ۲۶ امدادهاى خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ۷ ; سنّت خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ۲، ۱۱، ۱۴ ; عطایاى خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ۲۰ ; علم غیب خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ۱۲ ; لطف خدا ۲۱، ۲۲، ۲۶ ۷
  • سختى:۶
  • شکست:۶
  • علم غیب:۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۳، ۲۸
  • غزوه احد:۸
  • کفر:۱۳
  • متقین: پاداش متقین ۲۴
  • محمّد (ص):۲۶ دلدارى به محمّد (ص) ۲۶ ۹ ; علم غیب محمّد (ص) ۲۶ ۱۹
  • مصیبت:۶
  • منافقان: خیانت منافقان ۳، ۱۹ ; منافقان صدر اسلام ۸
  • مؤمنان: امداد مؤمنان ۷ ; پاداش مؤمنان ۲۴ ; پاکى مؤمنان ۳، ۱۹ ; خواسته مؤمنان ۲۸ ; دلدارى به مؤمنان ۹
  • نفاق: آثار نفاق ۴

منابع

برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=آل_عمران_١٧٩&oldid=102693»