روایت:الکافی جلد ۱ ش ۱۱۷۱

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْحُجَّة

محمد بن يحيي عن سلمه بن الخطاب عن الحسين بن عبد الرحمن عن علي بن ابي حمزه عن ابي بصير عن ابي عبد الله ع :

فِي قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ أَعْرَضَ‏ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً قَالَ يَعْنِي بِهِ وَلاَيَةَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ قُلْتُ‏ وَ نَحْشُرُهُ‏ يَوْمَ اَلْقِيََامَةِ أَعْمى‏ََ قَالَ يَعْنِي أَعْمَى اَلْبَصَرِ فِي اَلْآخِرَةِ أَعْمَى اَلْقَلْبِ فِي اَلدُّنْيَا عَنْ وَلاَيَةِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ قَالَ وَ هُوَ مُتَحَيِّرٌ فِي‏ اَلْقِيَامَةِ يَقُولُ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمى‏ََ وَ قَدْ كُنْتُ بَصِيراً `قََالَ كَذََلِكَ‏ أَتَتْكَ آيََاتُنََا فَنَسِيتَهََا قَالَ اَلْآيَاتُ‏ اَلْأَئِمَّةُ ع‏ فَنَسِيتَهََا وَ كَذََلِكَ اَلْيَوْمَ تُنْسى‏ََ يَعْنِي تَرَكْتَهَا وَ كَذَلِكَ اَلْيَوْمَ تُتْرَكُ فِي‏ اَلنَّارِ كَمَا تَرَكْتَ‏ اَلْأَئِمَّةَ ع‏ فَلَمْ تُطِعْ أَمْرَهُمْ وَ لَمْ تَسْمَعْ قَوْلَهُمْ قُلْتُ‏ وَ كَذََلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ‏ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآيََاتِ رَبِّهِ وَ لَعَذََابُ اَلْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقى‏ََ قَالَ يَعْنِي مَنْ أَشْرَكَ‏ بِوَلاَيَةِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ غَيْرَهُ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ‏ رَبِّهِ وَ تَرَكَ‏ اَلْأَئِمَّةَ مُعَانَدَةً فَلَمْ يَتَّبِعْ آثَارَهُمْ وَ لَمْ يَتَوَلَّهُمْ قُلْتُ‏ اَللََّهُ لَطِيفٌ بِعِبََادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشََاءُ قَالَ وَلاَيَةُ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ قُلْتُ‏ مَنْ كََانَ يُرِيدُ حَرْثَ اَلْآخِرَةِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ وَ اَلْأَئِمَّةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ‏ قَالَ نَزِيدُهُ مِنْهَا قَالَ يَسْتَوْفِي نَصِيبَهُ مِنْ دَوْلَتِهِمْ وَ مَنْ كََانَ يُرِيدُ حَرْثَ اَلدُّنْيََا نُؤْتِهِ مِنْهََا وَ مََا لَهُ فِي اَلْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ‏ قَالَ لَيْسَ لَهُ فِي دَوْلَةِ اَلْحَقِّ مَعَ‏ اَلْقَائِمِ‏ نَصِيبٌ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۳, ۲۴۱

از أبى بصير از امام صادق (ع) در قول خدا عز و جل (۱۲۴ سوره طه): «و هر كه رو بر گرداند از ذكر من پس به راستى از آن او است تنگى معيشت» فرمود: مقصود از ذكر ولايت امير المؤمنين (ع) است. گفتم (۱۲۴): «و محشور كنيم او را در روز قيامت كور». فرمود: يعنى در آخرت نابينا است و در دنيا كور دل و نفهم است نسبت به ولايت امير المؤمنين، فرمود: او در قيامت سر گردان است و مى‏گويد (۱۲۵): «چرا مرا نابينا محشور كردى با اين كه من بينا بودم» در جواب فرمايد (۱۲۶): «همچنين آيات ما براى تو آمدند و آنها را به دست فراموشى سپردى» فرمود: مقصود از آيات ائمه (ع) هستند، «آنها را فراموش كردى و همچنان امروز تو فراموش شدى» يعنى تو آيات را ترك گفتى و امروز در دوزخ واگذار شوى چنانچه واگذاردى ائمه (ع) را و فرمان آنها را نبردى و به گفتارشان گوش نكردى. گفتم (۱۲۷): «و همچنين به سزا رسانيم كسى را كه از حد به در شده و نگرويده است به آيات پروردگارش و هر آينه عذاب آخرت سخت‏تر و پاينده‏تر است» فرمود: يعنى هر كه ديگرى را در ولايت به امير المؤمنين (ع) شريك كرده است و نگرويده به آيات پروردگارش، و ائمه (ع) را از راه عناد ترك كرده و از آثار و اخبارشان پيروى نكرده و آنها را دوست نداشته است. گفتم (۱۹ سوره شورى): «خدا لطف دارد به بندگانش، روزى دهد هر كه را خواهد» فرمود: مقصود ولايت امير المؤمنين است.

 گفتم (۲۰): «هر كه خواهد كشت و كار آخرت را (فرمود:

يعنى امير المؤمنين (ع) و ائمه بعد از او را) بيفزائيم برايش در كشت او (فرمود: در معرفت او بيفزائيم، و فرمود: بهره خود را از دولت ائمه دريافت كند) و هر كه كشت و كار دنيا را خواهد به او از آن بدهيم و براى او در آخرت بهره‏اى نيست» فرمود: يعنى براى او در دولت حق با امام قائم (ع) بهره‏اى نيست.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۲, ۳۱۷

ابو بصير گويد: امام صادق عليه السلام راجع بقول خداى عز و جل: «هر كه از ياد من رو بگرداند زندگيش تنگ است- ۱۲۴ سوره ۲۰-» فرمود: مقصود از آن (ياد من) امير المؤمنين عليه السلام است. عرضكردم: «او را روز قيامت كور محشور كنيم» فرمود: يعنى كور ديده در آخرت، كور دل در دنيا از ولايت امير المؤمنين عليه السلام و او در قيامت سرگردانست و ميگويد: «چرا مرا كه بينا بودم، كور محشور كردى؟ گويد آنچنان كه آيات ما سوى تو آمد و آنها را فراموش كردى- ۱۲۲-» فرمود: آيات ائمه عليهم السلام‏اند «كه تو آنها را فراموش كردى، همچنان امروز فراموش ميشوى» يعنى همچنان كه آنها را رها كردى، امروز در آتش رها مى‏شوى، چنان كه ائمه عليهم السلام را رها كردى و امرشان را اطاعت نكردى و گفتارشان را نشنيدى. عرضكردم: «و اين چنين جزا ميدهيم هر كس را كه زياده روى كرده و بآيه‏هاى پروردگارش ايمان نياورده، همانا عذاب آخرت سخت‏تر و پايدارتر است- ۱۲۳-» فرمود: يعنى كسى كه در ولايت امير المؤمنين عليه السلام ديگرى را شريك كند و بآيات پروردگارش ايمان نياورد و ائمه عليهم السلام را از روى دشمنى رها كند و از آثارشان پيروى نكند و دوستشان ندارد. عرضكردم: «خدا بكار بندگان خود دقيق‏تر [مهربانتر] است، هر كه را خواهد روزى دهد؟ - ۱۹ سوره ۴۲-» فرمود: يعنى ولايت امير المؤمنين عليه السلام. عرضكردم: «هر كس كشت آخرت خواهد؟» فرمود: يعنى معرفت امير المؤمنين عليه السلام و ائمه «در كشتش بيفزائيم» فرمود: يعنى معرفتش را بيفزائيم، تا بهره خود را از دولت ائمه دريافت كند «و هر كه كشت دنيا خواهد، از دنيا باو دهيم و در آخرت او را بهره‏ئى نيست- ۲۰-» فرمود: يعنى براى او از دولت حق با امام قائم بهره‏ئى نيست.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۲, ۴۹۹

محمد بن يحيى، از سَلمة بن خطّاب، از حسين بن عبدالرحمان، از على بن ابى حمزه، از ابو بصير، از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است در قول خداى عزّوجلّ: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً» «۳»، آن حضرت فرمود: «مقصود از ذكر، ولايت امير المؤمنين عليه السلام است». عرض كردم: «وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى‏» «۴»؟ فرمود: «يعنى: چشمش كور است در آخرت و دلش نابينا است در دنيا از ولايت امير المؤمنين عليه السلام». و فرمود كه: «آن كس در روز قيامت سرگردان است، مى‏گويد: «لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمى‏ وَ قَدْ كُنْتُ بَصِيراً» «۵»» (و پيش از «حَشَرْتَنِي» در قرآن قال رب نيز مذكور است كه در حديث نيست).

«قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسِيتَها»؟ فرمود كه: «آيات، ائمه عليهم السلام اند». «فَنَسِيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى‏» «۶». «يعنى: و واگذاشتى آن آيات را، و همچنين امروز وا گذاشته مى‏شوى در آتش دوزخ؛ چنانچه ائمه عليهم السلام را وا گذاشتى، پس فرمان ايشان را اطاعت نكردى و سخن ايشان را نشنيدى».

__________________________________________________

(۳). طه، ۱۲۴.
(۴). طه، ۱۲۴.
(۵). طه، ۱۲۵.
(۶). طه، ۱۲۶.

عرض كردم: «وَ كَذلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآياتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقى‏» «۱»؟ فرمود: «يعنى: كسى كه شريك گرداند به ولايت امير المؤمنين عليه السلام غير او را و ايمان نيارود به آيات پروردگار خويش و ائمه را از روى عناد ترك كند، و آثار ايشان را پيروى ننمايد، و ايشان را دوست ندارد». و ترجمه آيات اين است كه: «و هر كه روى برتابد از ياد من، پس به درستى كه از براى اوست زيستنى تنگ و زندگانى سخت، و او را محشور مى‏كنيم در روز قيامت، در حالى كه نابينا باشد، مى‏گويد: پروردگارا، چرا مرا نابينا محشور كردى و به تحقيق كه من در دنيا بينا بودم؟. حق تعالى در جواب فرمايد كه: همچنين بود فعل تو. (يعنى: همچنان كه تو در دنيا چشم از طريق خير پوشيدى، ما خير امروز را از چشم تو پوشيديم). آيت‏هاى ما به نزد تو آمدند، پس آنها را فراموش نمودى، و ترك كردى و همچنان كه آيت‏هاى ما را ترك كردى، امروز ترك كرده مى‏شوى، و مانند اين جزا كه به بر تابندگان مى‏دهيم، جزا مى‏دهيم هر كه را كه از حدّ در گذشته و ايمان نياورده به آيت‏هاى پروردگار خود، و هر آينه، عذاب آن سراى كه كورى و عذاب دائمى است، سخت‏تر و پاينده‏تر است».

(تتمه حديث آن‏كه) راوى مى‏گويد كه: عرض كردم: «اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ» «۲»؟

يعنى: «خدا بسيار نيكوكار است با بندگان خود. روزى مى‏دهد هر كه را مى‏خواهد». حضرت فرمود: «يعنى: ولايت امير المؤمنين را به او روزى مى‏كند». عرض كردم: «مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ»؟ فرمود كه: «مراد، معرفت امير المؤمنين و ائمه عليهم السلام است». «نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ» «۳»؟ فرمود: «يعنى: زياد مى‏كنيم او را از آن معرفت». و فرمود كه: «بهره خويش را از دولت ايشان تمام فرا مى‏گيرد».

«وَ مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ» «۴»؟ فرمود كه: «او را در دولت حق با حضرت قائم عليه السلام بهره‏اى نباشد». و ترجمه آيه، اين است كه: «هر كه خواسته باشد كشت آن سراى را، بيفزاييم او را در كشت او، و هر كه خواسته باشد كشت دنيا را، عطا كنيم او را بهره‏اى از دنيا (به حسب مقتضاى حكمت)، و نيست او را در آن سراى هيچ بهره‏اى».

__________________________________________________

(۱). طه، ۱۲۷.
(۲). شورا، ۱۹.
(۳). شورا، ۲۰.
(۴). شورا، ۲۰.