الرعد ٧

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ يَقُولُ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا لَوْ لاَ أُنْزِلَ‌ عَلَيْهِ‌ آيَةٌ مِنْ‌ رَبِّهِ‌ إِنَّمَا أَنْتَ‌ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِ‌ قَوْمٍ‌ هَادٍ

ترجمه

کسانی که کافر شدند می‌گویند: «چرا آیه (و معجزه‌ای) از پروردگارش بر او نازل نشده؟!» تو فقط بیم دهنده‌ای! و برای هر گروهی هدایت کننده‌ای است (؛ و اینها همه بهانه است، نه برای جستجوی حقیقت)!

ترتیل:
ترجمه:
الرعد ٦ آیه ٧ الرعد ٨
سوره : سوره الرعد
نزول : ٦ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«آیَةٌ مِّن رَّبِّهِ»: معجزه‌ای بزرگ از سوی پروردگارش. مراد معجزه یا معجزاتی است که خودشان از روی عناد می‌خواستند. مثل کوه صفا را طلا کردن، برداشتن برخی از کوهها و تبدیل آنها به گلزارها و کشتزارها، و ... (نگا: اسراء / - ). «لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ»: مراد از (هادٍ) پیغمبر هر قوم، کتاب آسمانی هر یک از انبیاء، ذات ذوالجلال، پیروان مبلِّغ انبیاء، و محمّد مصطفی می‌تواند باشد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

ابن بابویه بعد از هفت واسطه از عبادالله بن عبدالله او از امام مرتضى علیه‌السلام نقل نماید که امام فرمود: آیه اى از آیات قرآن نازل نشد مگر آن که می‌دانم در کجا نازل شده و براى چه کسى نازل گردیده و درباره چه چیزى نزول یافته است سپس از امام سؤال شد آیا آیه اى درباره شما نازل شده است؟

فرمود: اگر از من سؤال نمى کردید هر آینه به شما خبر نمی‌دادم، این آیه درباره من نازل گردیده است زیرا رسول خدا صلى الله علیه و آله منذر و من هادى و راهنماى دستورات او به خلق مى باشم و نیز سلیم بن قیس الهلالى راجع به حدیث قیس بن سعد با معاویة چنین گوید که قیس گفت: خداوند این آیه را درباره امیرالمومنین على علیه‌السلام نازل نمود.[۱]

مسعدة بن صدقه از امام صادق علیه‌السلام و ایشان از پدرش و آن بزرگوار نیز از جدش امیرالمؤمنین چنین روایت کند که فرمود: این آیه درباره ما نزول یافته است زیرا پیامبر فرمود من منذر و ترساننده هستم و تو یا على هادى مى باشى.[۲]

عطاء بن السائب از سعید بن جبیر او از ابن عباس نقل کند که وقتى که این آیه نازل گردید، پیامبر دست خود را بر روى سینه خویش نهاد و فرمود من منذرم سپس با دست اشاره به شانه على علیه‌السلام نمود و فرمود یا على تو هادى مى باشى که به وسیله تو این امت راهنمائى مى یابند.[۳]

تفسیر


نکات آیه

۱- کفرپیشگان عصر بعثت ، مدعىِ نبود معجزه و آیتى بر حقانیّت رسالت پیامبر(ص) (و یقول الذین کفروا لولا أُنزل علیه ءایة من ربه)

۲- کافران هماره خواستار معجزه اى جز قرآن براى باور به حقانیّت رسالت پیامبر(ص) (یقول الذین کفروا لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) به کارگیرى فعل مضارع (یقول) به جاى فعل ماضى (قال) براى رساندن این معناست که کافران سخن مذکور را نه تنها در گذشته مدعى شده اند که در آینده نیز خواهند گفت و بر آن اصرار خواهند ورزید.

۳- تبلیغات سوء کفرپیشگان و جوسازیهاى آنان علیه پیامبر(ص) (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه)

۴- خداوند سامان بخش امر رسالت پیامبر و تدبیرکننده امور او (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) از اینکه کافران درخواست نزول معجزه را با قید «من ربه» آورده اند این نکته به دست مى آید که پیامبر(ص) به آنان یادآور شده بود که خداوند پروردگار اوست و امور وى را تدبیر مى کند و امر رسالتش را سامان مى دهد.

۵- ارائه معجزه کار خداوند و در گرو خواست اوست. (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) برداشت فوق، احتمال دیگرى براى آمدن قید «من ربه» در کلام کافران مى باشد. گویا آنان از پیامبر(ص) معجزه مى خواستند و آن حضرت امر را به خداوند موکول مى کرد. از این رو آنان مى گفتند: چرا از ناحیه پروردگارش - همان گونه که مدعى است - معجزه اى به او فرستاده نمى شود؟

۶- وظیفه پیامبر(ص) هشدار دادن مردم به عذابهاى الهى و راهنمایى آنان به طریق درست است. (إنما أنت منذر)

۷- ارائه معجزه درخواستى کفرپیشگان خارج از مسؤولیت پیامبر(ص) بود. (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه إنما أنت منذر) جمله «إنما أنت منذر» حاکى از حصر است و حصر در آن اضافى و در قیاس با ارائه معجزه است. بنابراین آن جمله حاوى دو معناست: ۱- تو انذار دهنده اى ; ۲- ارائه معجزه کار تو نیست.

۸- همه امتها از هدایت گرى که آنان را به راه درست راهنما باشد ، برخوردارند. (و لکل قوم هاد)

۹- بهره مند ساختن امتها از هدایت گر از سنتهاى خداوند است. (و لکل قوم هاد)

روایات و احادیث

۱۰- «عن أبى جعفر(ع) فى قول الله عزوجل: «إنما أنت منذر و لکل قوم هاد» فقال: رسول الله(ص) المنذر و لکل زمان منّا هاد یهدیهم إلى ما جاء به نبى الله(ص) ثم الهداة من بعده علىّ ثم الأوصیاء واحد بعد واحد ;[۴] از امام باقر(ع) درباره سخن خداى عزوجل: «إنما أنت منذر و لکل قوم هاد» روایت شده است که فرمود: «منذر» رسول خدا(ص) است و براى هر زمانى هدایت کننده اى از ماست که مردم را به سوى آنچه پیغمبر خدا آورده است هدایت مى کند و هدایت کنندگان بعد از رسول خدا، على(ع) و سپس اوصیاى او یکى بعد از دیگرى هستند».

موضوعات مرتبط

  • ائمه(ع): هدایتگرى ائمه(ع) ۱۰
  • امام على(ع): هدایتگرى امام على(ع) ۱۰
  • امتها: هدایتگران امتها ۸، ۹، ۱۰
  • خدا: افعال خدا ۵; تدبیر خدا ۴; سنتهاى خدا ۹; مشیت خدا ۵
  • سنتهاى خدا: سنت هدایت ۹
  • عذاب: انذار از عذاب ۶
  • کافران: ادعاى کافران صدراسلام ۱; جوسازى کافران ۳; خواسته هاى کافران صدراسلام ۲، ۷; کافران صدراسلام و محمد(ص) ۱، ۲، ۳; کافران صدراسلام و معجزه ۱
  • محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۶، ۱۰; جوسازى علیه محمد(ص) ۳; محدوده مسؤولیت محمد(ص) ۶، ۷; مدبر محمد(ص) ۴; مکذبان حقانیت محمد(ص) ۱; هدایتگرى محمد(ص) ۶
  • مردم: هدایت مردم ۶
  • معجزه: معجزه اقتراحى ۲، ۷; منشأ معجزه ۵

منابع

  1. البرهان فی تفسیر القرآن.
  2. تفسیر عیاشى.
  3. تفسیر ثعلبى از عامه.
  4. کافى، ج ۱، ص ۱۹۱، ح ۲ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۲۱.