الحجر ٤١

قَالَ‌ هٰذَا صِرَاطٌ عَلَيَ‌ مُسْتَقِيمٌ‌

ترجمه

فرمود: «این راه مستقیمی است که بر عهده من است (و سنّت همیشگیم)...

|[خداى‌] گفت: اين سنت و راه راستى است بر عهده‌ى من

فرمود: «اين راهى است راست [كه‌] به سوى من [منتهى مى‌شود].

خدا فرمود: همین (اخلاص و پاکی سریرت) راه مستقیم به (درگاه رضای) من است.

خدا فرمود: این [پیراسته شدن از هر ناخالصی] راهی است مستقیم [که تحقّقش در وجود بندگان مخلصم] برعهده من [است.]

گفت: راه اخلاص راه راستى است كه به من مى‌رسد.

فرمود این راهی است که تا به پیشگاه من مستقیم است‌

[خداى‌] گفت: اين راهى است راست كه [نگاهداشت آن‌] بر من است.

فرمود: این (خلوص بندگان راستین) طریقه‌ی درستی است که دقیقاً راه به سوی من دارد، (و حفظ ایشان از گمراهی، شیوه‌ی صحیحی است که من آن را بر عهده گرفته‌ام).

فرمود: «این راهی است راست برعهده‌ی من.»

گفت این است راهی بر من راست‌

الحجر ٤٠	آیه ٤١	الحجر ٤٢
سوره : سوره الحجر نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«هذا»: این راهی که پویندگان مخلص راه توحید در پیش گرفته‌اند. این محافظت و مراقبت از جویندگان راستین راه حق در برابر وسوسه‌های اهریمن. «عَلَیَّ»: بر من است. راه به سوی من دارد. در صورت دوم، (عَلی) به معنی (إلَی) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ عَلَى‌ اللَّهِ‌ قَصْدُ السَّبِيلِ‌ وَ... (۰) وَ عَلَى‌ اللَّهِ‌ قَصْدُ السَّبِيلِ‌ وَ... (۰)

وَ إِنَّهُ‌ فِي‌ أُمِ‌ الْکِتَابِ‌... (۰) إِنَ‌ رَبَّکَ‌ لَبِالْمِرْصَادِ (۰)

تفسیر

• آيات ۲۶ - ۴۸،سوره حجر
• معناى خلقت انسان از ((صلصال من حماء مسنون ))
• توضيحاتى درباره معناى لغوى ((جن ))
• آيا ((جان )) همان جن است ؟!
• بحث در مبداء خلقت جن و تناسل و ذيريه داشتن او
• معناى كلمه ((بشر)) و نكته اى كه در التفات از تكلم به غيب در آيه : ((و اذاقال ربك )) هست
• معناى ((سويته )) و ((نفخت فيه من روحى )) و توضيحى در رابطه بين روح و بدن
• اشاره به وجه استثناء ابليس از ملائكه با اينكه او از جن است و نه از ملائكه
• وجه تقييد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
• وجه اينكه خداوند لعنت خود را به ابليس اختصاص داد ((عليك لعنتى ))
• وجه تقيد و تحديد لعنت بر شيطان تا روز جزا در: ((ان عليك اللعنة الى يوم الدين ))
• ابليس ماءمور به سجده بر نوع بشر بودند نه تنها آدم
• روزى كه تا آن به شيطان مهلت داده شده روز قيامت نيست !
• ((وقت معلوم )) به چه معناست و براى چه كسى معلوم است ؟!
• توضيح در مورد نسبت اغواء به خدا در ((رب بما اعوتينى ...))
• وجوهى كه مفسران براى توجيه حمل جمله : ((بما اغويتنى )) براضلال ابتدائى خدا ذكر كرده اند
• جواب كلى به مفسران مزبور
• معناى جمله : ((لا زينن لهم فى الارض )) و دلالت آن بر اينكه زمين ظرف اغواى شيطاناست
• مراد از ((عبادت مخلصين )) كه از اغواى شيطان مصون هستند
• معناى بر خدا بودن راه شيطان ((هذا صراط على مستقيم )
• آيه : ((ان عبادى ليس لك عليهم سلطان ...)) متضمن سه جواب به ابليس است
• رواياتى چند درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
• مقصود از ((عبادى )) و استثناء در آيه شريفه و نقد نظر مفسران در اين خصوص
• اثبات سلطنت و ولايت براى ابليس ، با سلطنت مطلقه خدا منافات ندارد
• معناى اينكه جهنم هفت در دارد: ((لها سبعة الواب ...))
• ((متقين )) در آيه : ((ان متقين فى جنات ...)) اعم از ((مخلصين )) در آيه : ((الا عبادكمنهم المخلصين )) است
• نقد و ابطال سخن ((فخر رازى )) كه گفته است مراد از ((متقين )) كسانى است كه ازشرك بپرهيزند
• بيان حال متقين در ورودشان به بهشت
• قضاهاى رانده شده اى كه در قرآن حكايت شده است
• رواياتى درباره نفخ روح در كالبد آدم عليه السلام
• چند روايت درباره وقت يوم معلوم در آيه ((فانك من المنظرين الى يوم الوقت المعلوم ))
• روايتى در بيان مراد از درهاى جهنم در ذيل جمله : ((لها سبعة ابواب ...))
• چند روايت در تفسير و بيان مراد جمله : ((اخوانا على سرر متقابلين ))

• آيه ۲۶ - ۴۴
• تفسير :
• نكته ها:
• ۱ - تكبر و غرور سرچشمه بزرگترين بدبختيها است
• ۲ - شيطان بر چه كسانى تسلط مى يابد؟
• ۳ - درهاى جهنم !
• ۴ - ((گل تيره )) و ((روح خدا)).
• ۵ - جان چيست ؟
• ۶ - قرآن و خلقت انسان .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- عبودیت و پاک بودن از هرگونه ناخالصى، صراط مستقیم الهى است. (إلاّ عبادک منهم المخلصین . قال هذا صرط علىّ مستقیم)

۲- توانایى ابلیس به اغواى اکثریت مردم و ناتوانى وى بر اغواى بندگان خالص خداوند، قانون و سنت الهى (إلاّ عبادک منهم المخلصین . قال هذا صرط علىّ مستقیم) برداشت فوق، مبتنى بر این احتمال است که مشارالیه «هذا» امر اغواگرى ابلیس نسبت به اکثریت مردم و اغوا ناپذیرى بندگان خالص باشد. کلمه «علىّ» دربردارنده تضمین و عهده دارى است و «مستقیم» چیزى است که انحراف در آن راه ندارد. بنابراین معناى «هذا صراط علىّ مستقیم» این خواهد بود: چنین امرى از ناحیه خداوند، حکمى تغییرناپذیر است که اصطلاحاً آن را «سنت» مى نامند.

۳- تمامى تلاش و توان ابلیس براى اغواى اکثریت مردمان، تحت حاکمیت و قدرت خداوند است. (هذا صرط علىّ مستقیم) جمله «هذا صراط علىّ مستقیم» احتمال دارد در پاسخ ابلیس باشد که با انانیت، اغواگرى مردمان را با تأکید به خود نسبت داد و خداوند، جواب مى دهد: چنین نیست; بلکه این امر تحت قدرت اوست.

روایات و احادیث

۴- «عن سلام بن المستنیرالجعفى قال: دخلت على أبى جعفر(ع) ... قال: قلت: ما قول الله عزّوجلّ فى کتابه: «قال هذا صراط علىّ مستقیم» قال: صراط على بن أبى طالب(ع)...; از سلام بن مستنیر جعفى روایت شده است که گفت: وارد بر امام باقر(ع) شدم و گفتم: مقصود از سخن خداوند عزّوجلّ در کتابش چیست که مى فرماید: «قال هذا صراط علىّ مستقیم»؟ فرمود: [این راه]، راه على بن ابى طالب(ع) است...».

موضوعات مرتبط

• ابلیس: اغواگرى ابلیس ۲، ۳
• اخلاص: اهمیت اخلاص ۱
• اکثریت: اغواپذیرى اکثریت ۲
• امام على(ع): فضایل امام على(ع) ۴
• انسان: اغواپذیرى انسان ۲
• بندگان خدا: اغواناپذیرى بندگان خدا ۲
• خدا: حاکمیت خدا ۳; سنتهاى خدا ۲; قدرت خدا ۳
• صراط مستقیم ۱: مراد از صراط مستقیم ۱ ۴
• عبودیت: اهمیت عبودیت ۱
• مخلصین: اغواناپذیرى مخلصین ۲