التوبة ١٦
ترجمه
التوبة ١٥ | آیه ١٦ | التوبة ١٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَمَّا یَعْلَمِ اللهُ ...»: مراد این است که علم غیبی خدا به علم عینی تبدیل شود و آنچه در پسپرده غیب نهان بود برای مردم به صحنه ظهور برسد و آشکار گردد (نگا: بقره / . به عبارت دیگر، نفی علم به معنی نفی معلوم است، و عبارت فوق به جای این که (هنوز خدا ندانسته باشد) معنی شود، به (هنوز تحقّق نیافته و معلوم نشده باشد) معنی میگردد. «وَلیجَةً»: محرم اسرار. بیگانهای که به عنوان دوست صمیمی برگزیده شود. در اینجا مراد دوست ناباب و دغلی است که از مشرکان و منافقان انتخاب و بر اسرار مسلمانان آگاه میشود.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا... (۳) مَا کَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ... (۲) أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَکُوا... (۳) وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۱، سوره توبه
- اشاره به اختلاف در اينكه سوره توبه سوره اى مستقليا ملحق به سوره انفال مى باشد
- اعلائم برائت در: (( برائة من الله و رسوله ... )) صرف تشريع نيست بلكه انشاء حكم و قضاء بر برائت است
- عهد شكنى مشركين ، مجوز مقابله به مثل به آنان بوده است
- اقوام مفسرين درباره مراد از چهار ماه در آيه : (( فسيحوا فى الارض اربعة اشهر ))
- مراد از (( يوم الحج الاكبر )) در آيه : (( و اذان من الله و رسوله ... )) و اقوال مختلف در اين مورد
- عهد و پيمانى كه با مشركينى كه به پيمان خود وفادار بوده اند منعقد شده تا پايان مدت محترم است
- امر به از ميان برداشتن مشركين پيمان شكن و منقرض ساختن آنان بعد از انقضاء مهلت چهار ماهه، مگر آنكه توبه كنند...
- چنانچه مشركين توبه كردند آنان را رها كنيد
- امر به امان دادن به مشركى كه امان مى طلبد تا به بحث و بررسى درباره دين حق بپردازد
- هشت مطلب كه از بيانات گذشته معلوم مى گردد
- حكم وجوب امان دادن براى استماع كلام خدا، قابل نسخ نيست
- پذيرش دين حق بايد با اختيار باشد و در اصول اعتقادى بايد علم يقينىحاصل شود
- مشركين به هيچ ميثاق طبيعى يا قراردادى در برابر مؤ منين وفادار نيستند هر چند چربزبانى كنند.
- برادر خوانده شدن مؤ منين در قران كريم به نحو مجاز و استعاره نيست بلكه آثارى بر آنمترتب است
- تحريك و تشويق مسلمين به قتال و كارزار با بيان اينكه جهاد صحنه آزمون است و...
- حديث مزبور از مصادر اهل سنت
- اعلام برائت چند حكم ديگر را نيز اعلام نمود
- علاوه بر اين وظيفه اعلان برائت ، على (ع ) در آن سال اميرالحاج نيز بوده است
- پيامبر اسلام (ص ) امير المؤ منين (ع ) را با چهار پيغام براى مشركين روانه مكه مى كند
- سخن مغرضانه ابن كثير كه گفته است مخصوص به حكم برائت است و احكام ديگر راابوبكر و ابوهريره رساندند و...
- نقد و رد آن گفته ها
- خود عبارت (لا يودى عنك الا انت او رجل منك ) اشتراك در رسالت را مى رساند
- سخن صاحب المنار در مورد ابلاغ آيات برائت و بدگوئى او از شيعه و كوششى كه براىاثبات افضل بودن ابوبكر به عمل آورده است
- اشكالات وارده بر گفته هاى صاحب المنار
- موضوع امارت حاج با مساءله وحى آسمانى كه احدى حتى رسول خدا (ص ) هم حق مداخله و دخل و تصرف در آن را نداشته است فرق دارد
- اضطراب و اختلاف روايات راجع به اعلان آيات برائت
- خدشه اى كه صاحب المنار خواسته است بر يكى بودن نفس پيامبر (ص ) و على (ع ) كه ازجمله وحى استفاده مى شود وارد كند و جواب او
- اشكال سوم بر سخن صاحب المنار
- اشكال چهارم بر سخن صاحب تفسير المنار
- رواياتى درباره اينكه اعلام كننده آيات برائت على (ع ) بوده است
- در روايات شيعه روز حج اكبر، روز عيد قربان دانسته شده است
- روايتى درباره چهار ماه مهلت دادن به مشركين در ذيل آيات گذشته
- چند روايت در ذيل آيه (( فقاتلوا ائمة الكفر... ))
- چند روايت در ذيل آيه شريفه : (( الا تقاتلون قوما نكثوا ايمانهم ... ))
- بررسى و ريشه يابى انعقاد عقود و معاهدات (به معناى اعم ) بين اشخاص
- نياز اجتماعات به پيمانها و معاهدات
- اعتبار معاهدات در اسلام و لزوم احترام به آنها
- نقض ابتدائى عهد جايز نيست ولى مقابله به مثل تجويز شده است
- مقايسه بين اسلام و جوامع متمدن غير دينى از لحاظ احترام به پيمانها و تعهدات
- در ذيل جمله : (( قاتلوهم يعذبهم الله بايديكم ))
- انتساب افعال به اسباب طولى در قرآن كريم
- استدلال اشاعره به آيه : (( قاتلوهم يعذبهم الله بايديكم ... )) براى اثبات جبر و اينكهافعال انسان و آثار آن فقط مستند به خدا است
- جواب به اشاعره و بيان اشكال عمده مذهب آنان كه اصل عليت مى باشد
- سخن جبرى مذهبان از ماديون و پاسخ بدان
- جواب معتزله به اشاعره و اختيارشان قول به تفويض و استقلال انسان در اعمالش را
- رد مذهب تفويض و بيان اينكه عناوين گناه منسب به داوند نيست
نکات آیه
۱ - مردم، نباید خود را به صرف داشتن ایمان، از آزمون الهى معاف بپندارند. (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین جهدوا منکم)
۲ - آزمون اهل ایمان از سنّتهاى قطعى خداوند (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین جهدوا منکم)
۳ - آزمون الهى، به منظور جدا گشتن و متمایز شدن مؤمنان راستین از غیر ایشان است. (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین جهدوا منکم)
۴ - جنگها و میدانهاى کارزار، عرصه هاى آزمون الهى و متمایز گشتن مؤمنان راستین از غیر ایشان (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین جهدوا منکم)
۵ - عرصه هاى دوستى با مؤمنان و یا برقرارى روابط پنهانى با دشمنان و بیگانگان، میدان آزمون الهى و جدا شدن مؤمنان راستین از غیر ایشان (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین ... لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۶ - دوستى با خدا، پیامبر (ص) و مؤمنان و تبرّى از دشمنان آنان، از نشانه هاى ایمان راستین (و لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۷ - وجود برخى افراد سست ایمان و مرتبط با بیگانگان، در میان مسلمانان صدر اسلام (و لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۸ - هشدار تهدیدآمیز خداوند به عناصر سست ایمان، نسبت به همراز شدن با بیگانگان و در میان نهادن اسرار مسلمانان با آنان (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین ... و لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۹ - حرمت برقرار کردن روابط پنهانى با بیگانگان و در میان نهادن اسرار مسلمانان با آنان (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین ... لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۱۰ - سر باز زدن از شرکت در میدانهاى نبرد، برقرارى روابط پنهانى با دشمنان و در میان نهادن اسرار مسلمانان با آنان، از نشانه هاى ضعف ایمان (أم حسبتم أن تترکوا و لما یعلم اللّه الذین جهدوا منکم و لم یتخذوا من دون اللّه و لا رسوله و لا المؤمنین ولیجة)
۱۱ - آگاهى عمیق خداوند به عملکرد نهان و آشکار آدمیان (و اللّه خبیر بما تعملون)
موضوعات مرتبط
- احکام: ۹
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۷
- افشاگرى: افشاگرى حرام ۹
- امتحان: امتحان با جنگ ۴ ; فلسفه امتحان ۳ ; موارد امتحان ۵
- انسان: عمل انسان ۱۱
- ایمان: آثار ایمان ۱ ; نشانه هاى ایمان ۶ ; نشانه هاى ضعف ایمان ۱۰
- بیگانگان: افشاى راز براى بیگانگان ۸، ۹ ; حرمت رابطه با بیگانگان ۹ ; رابطه با بیگانگان ۷
- تبرى: تبرى از دشمنان خدا ۶ ; تبرى از دشمنان مؤمنان ۶ ; تبرى از دشمنان محمّد (ص) ۶
- جنگ: فلسفه جنگ ۴
- جهاد: تخلف از جهاد ۱۰
- خدا: امتحانهاى خدا ۳، ۴، ۵ ; تهدیدهاى خدا ۸ ; سنّتهاى خدا ۲ ; علم غیب خدا ۱۱ ; عمومیت امتحانهاى خدا ۱ ; هشدارهاى خدا ۸
- دشمنان: رابطه با دشمنان ۵، ۱۰
- دوستى: دوستى با خدا ۶ ; دوستى با دشمنان ۵ ; دوستى با محمّد (ص) ۶ ; دوستى با مؤمنان ۵، ۶
- سنّتهاى خدا: سنّت امتحان ۲
- مؤمنان: امتحان مؤمنان ۱، ۲ ; تشخیص مؤمنان ۳، ۴، ۵
- محرمات: ۹
- مسلمانان: افشاى راز مسلمانان ۹، ۱۰ ; سستى در مسلمانان صدر اسلام ۷ ; هشدار به مسلمانان صدر اسلام ۸